İran gezi planlarımı hazırlamaya başladığımda, çevremdeki herkesin ön yargısı oldu. Ne işin var İran'da, gidecek yer mi bulamadın, şeriat var orada, keserler adamı gibi : ) sözlerle tebessümlerimi tavan yaptırsalar da gayet keyifli güvenli bir gezi yaşamanın keyfindeyim. İran gezimin başlangıcında İstanbul'dan Van'a uçakla, oradan İran’a geçmeden Ağrı Doğubayazıt’taki İshakpaşa Sarayı'nı ziyaret ettim. Akşam Gürbulak Sınır Kapısı'ndan geçtiğim için otobüs seferleri yoktu, Tebriz şehrine taksi ile gittim. 9 gün boyunca sırasıyla, Tebriz, Kenduvan köyü, Tahran, İsfahan, Yezd, Şiraz şehirlerini ve Persepolis antik kentini gezdim. Tekrar Van 'a dönüşümü Tebriz üzerinden fakat bu sefer Kürt köylerinden geçerek Van'da Razi sınır Kapısı'ndan geçtim ve Van'da Akdamar Adası'nı görüp İran gezimi bitirdim.
İran'da ülkede görüntülenin aksine çok iyi dostluklar ve misafirperverlik örneği yaşadım. Tebriz’de bir kadına haritadan yer sorduğumda beni iki gün boyunca Tebriz'in tarihi yerlerine gezmeme rehberlik etmeye çalışması ve Tahran gezimde arkadaşını bana şehir gezmeme yardımcı olmasını sağlaması, İsfahan şehrinde turistlere 6 saat boyunca ücretsiz bisiklet verilmesi, Yezd şehrinde tanıştığım iki Türk gezgin Oktay ve Engin abi ile geçen Yezd saatleri, Yezd şehrinden Otobüsle Şiraz'a giderken otobüste tanıştığım Kaşgay Türk'ü arkadaş Reza'nın beni aracıyla 1 saat uzaklıktaki Persepolis antik şehrine götürüp gezdirmesi, Şiraz’da gezerken meyve suyu içtiğim bir esnafın Türk olduğumu anladığında ikram etmesi, Tebriz’de taksi şoförü ile Kenduvan Köyüne giderken taksicinin İbrahim Tatlıses sevdası yüzünden yol boyunca bağıra bağıra İbo'nun şarkılarını söylememiz ülkede yaşadığım çok güzel misafirperverlik örnekleriydi : )
İran'da ülkemizden nüfus ve yüzölçümü bakımından pek farklılık yok. Ülkenin kuzeyi güneyine göre daha serin havaya sahip. Güney şehirlerine indiğinizde sıcak ve çöl iklimine yakınlığı daha iyi hissedeceksiniz. Ülkede ulaşım çok ucuz ve rahat. Keza otobüs seferleri de aynı. 700 kilometrelik otobüs yolculuğunu VIP otobüsle 6,5 $ (yaklaşık 15 TL), 70-80 kilometrelik bir taksi yolculuğunu ortalama 2,5 $ (yaklaşık 7 TL)'a yapabilirsiniz. Ulaşım hızlı ve akıcı sadece bunu metropol şehir Tahran için söyleyemem, bizim İstanbul'un biraz daha zor hali. Ülke içinde karayolunda düzenli trafik ikazlarını uyguladıklarını söyleyemem. Ülkede iki tür taksici mevcut; biri sarı resmi taksiler, diğeri illegal boş zamanlarında taksicilik yapanlar. Taksiye bindiğinizde öncelikle mutlaka pazarlık yapın 4.000 Tümen’lik bir yol için sizden 7.000-8.000 Tümen istiyorlar. Bu nedenle ben sarı taksileri tercih ediyorum ve dolmuş taksileri kullanmanızı öneririm hemen dolup kalkıyorlar. Kişi başı 1500 Tümen. Araç 4 kişi alıyor isterseniz beklememesi için Derbest deyip diğer 3 kişinin veya eksik kalanın ücretini verebilir taksiyi hareket ettirebilirsiniz. Ülkede şuan tramvay, bir tek yaygın olarak Tahran’da kullanılmakta. Fakat Tebriz hem yer altı ve yer üstü metro çalışmalarını şehrin her yerinde görebilirsiniz.
Ülkede Şii geleneklerini fazlaca hissedeceksiniz. Ülkede her caddede büyük İran bayraklarını ve 12 İmam olayından 8. İmam olan İmam Rıza'nın yakınlarının fotoğraflarını ülkede her yerde göreceksiniz. Kravat takmanın yasak olduğu ülkede, bay ve bayan olarak gayet modern batı yüzünü yakalamış durumdalar. Kadınların kapalı olduğunu tahmin ediyordum da bu kadar fazla makyaj kullanacaklarını hiç tahmin etmemiştim. Ülke kozmetik ürünleri tüketiminde dünyada 7. sıradaymış sebebini görünce daha iyi anlayabildim. Ayrıca kadınların bu kadar çok burun estetiği yaptırdığı bir ülke belki de bir daha hiç görmeyeceğim.
Ülkedeki erkekler ve kadınlar geleneklere göre el sıkışmazlar, tabi turist olanlar için bu durum değişebilir. Ben bu tabuyu yıktım ve belki de batılılaşma amacında cesaret örneği aşılayarak mümkünse el sıkıştım, bir sorunla karşılaşmadım. Daha önce gitmeden önce yaptığım blog araştırmalarında "kadınlarla göz göze gelmeyin" diyordu (ki bu bana ne kadar saçma gelse de), bilakis yüzlerine bakabilirsiniz, bir şeyler sorabilirsiniz bunu defalarca denememe rağmen hiçbir sıkıntı yaşamadım. Niyet kötü olmayınca ben ülkede hiçbir sıkıntı olmayacağı kanısındayım. Ülkede kadınlar otobüse arkadan, erkekler ise önden biniyor, eğer turist değilseniz karışmanızın imkânı yok : ) turist olduğunuzda eğer yer yoksa kadın tarafına geçebilirsiniz ama gözler üzerinizde yolculuk etmek nasıl olur bunu denemeniz gerekecektir : ) Lakin otobüsler ile aynı bölümde kadınlarla yolculuk edemezsiniz ama taksi de yan yana gidebilirsiniz.
Şehirlerde önünüze iki çeşitli başı sarıklı molla çıkabilir, siyah sarıklı olanlar, Peygamber soyundan gelenler ve diğer mollalar olarak biliniyor. Hemen hemen her şehirde konuştuğum insanların mollaların üzerlerindeki baskıyı yaratan molla rejimini artık istemediklerini ve özellikle kadınların kapanma ve dini özgürlük boyutunda kendi tercih haklarını kullanmak istediklerini paylaşabilirim sizlerle... Zaten bayanların özellikle Tahran ve Doğu Azerbaycan eyaleti kesimlerinde başlarına örttükleri şalın saçlarını tam kapamadıklarını görünce bunun sadece baskı üzerine yapılan bir eylem olduğunu düşünüyorum.
Ülke yemek konusunda çok zengin olmasa da yine de aç kalacağınızı düşünmüyorum : ) Yemek yeme yerinizin kalitesini arttırdıkça hijyen de artmaktadır... İçecek konusunda harika tatları mevcut, bunları İran Gezisi Damak Tadı'nda paylaşacağım.
Ülkenin tarihi ve doğal güzellikleri çok büyük. Pers İmparatorluğu'nun izlerini ülkede fazlaca görebilirsiniz. Mescitleri, sarayları, kaleleri, müzeleri, kapalı çarşıları, park ve bahçeleri ile gerçekten bir cennet İran... Her şehrin insanların daha rahat olabilmeleri için yapılan muhteşem büyüklükteki parkları mutlaka görülmesi gerekir.
Ülkede isterseniz hattınızı yurtdışına açtırabilirsiniz ama ben oradan bir hat almayı tercih ettim. En iyi iki operatörü olan İRANCELL ve İR MCİ, ben İR MCİ’yi tercih ettim. 5 dakikada açıldı hat. 20.000 Tümen (15 TL) içinde de 5.000 tümenlik konuşma var. Ayrıca ülke de kontöre şarj demekteler. Her yerde şarj bulabilirsiniz.
Ülkede internet problem, sadece büyük hotel ve belli başlı işletmeler haricinde wi-fi ağı çok zayıf. Ayrıca Facebook ve Twitter yasak fakat Instagram serbest... Fiber internet hızı çok ama çok düşük. Bu iki sosyal medyaya girmek istiyorsanız VPN şifre kırıcı mutlaka olmalı…
Ben bu ülke de geçirdiğim 9 gün boyunca beklediğimden daha fazla tecrübe ve güzellikler yaşadım. İnsanların gayet medeni ve yardımsever olduklarına şahit oldum, yaşam standartları kıyaslandığında gerçekten çok ucuz bir ülke. İran sizin için bir soru işareti ise halen LÜTFEN bu soru işaretini kaldırın ve kısa zamanda İran'a programınızı planlayabilirsiniz. Başlığımda söylediğim gibi "İran ön yargının kırıldığı ülkedir". Ülkede hiçbir olumsuzluk ile karşılaşmadım fakat tedbiri de elden bırakmadım diğer ülkelerdeki gibi. İnsanların bakışları fazla üzerimde olsa da Türk olduğumu öğrenenlerinin tebessüm ve iyi niyetleri özgüvenimi daha da büyüttü. Dil konusunda kesinlikle sıkıntı yaşamayacaksınız. Ülkede Azeri Türkçe'si bize en yakın olan, anlayabileceğimiz gibi. Gittiğim 5 farklı kesimdeki şehirler de mutlaka Türkçe anlaşacağım kişiler ile karşılaştım, bazen zorlandığım zaman olsa da İngilizce pek yaygın olmadığından beden dili ile isteklerimi karşılamaya çalıştım : ) Kullanmanızı öneririm bazen çok gülüyorum bu sayede : )
Sırt çantanızı hazırlayın ve bu ülkeyi görülebilecek en güzel zaman dilimi olan Nisan, Mayıs, Eylül ve Ekim aylarında programlarınızı hazırlayın. Mutlu kalacaksınız.
Diğer gezi yazılarım için www.gezgininayakizleri.com'u ziyaret edebilirsiniz.
Gezi dolu günleriniz olsun…