Azerbaycan Mutfağı'ndan Tarifler

1. Şah Pilavı (Taç Pilav) Bu şenlikli pilavın adı, görüntüsünün Ortaçağ’da doğu hükümdarlarının taktığı taca benzemesine dayanıyor. İçinde; safran, kuzu eti, kestane, kuru erik, kuru kayısı ve kuru üzüm gibi çeşitlerin yer aldığı pilav; çevresi lavaş ile sarılarak hazırlanıyor.

2. Fisincan Pilavı (Etli ve Cevizli Pilav) Eski çağlarda kadınların bu yemeğe daha koyu renk verebilmek için, yemeği hazırlarken içine temizlenmiş nar taneleri ekledikleri bilinmektedir. İçinde safran, ceviz, narsharab (nar özünden yapılmış ekşi karışım) olan bu rengârenk pilavda; fisincan (etli sos) isteğe göre pilavın yanında ya da ayrı olarak servis yapılabiliyor.

3. Piti Lezzetli, aromalı ve besleyici olan “piti” isimli bu yemek; çanak, küpe veya dopu adı verilen ve hepsinin anlamı Azerice de dâhil olmak üzere tüm Türk dillerinde kil anlamına gelen kaplarda pişiriliyor. Piti’nin çıkış tarihinin çok eskilere dayandığı biliniyor. Günümüzde Piti; Balkanlar, Moldova, Gürcistan ve hatta Akdeniz Bölgesi ülkelerinde deçanak veya hanak olarak adlandırılan farklı çeşitleri ile hazırlanmaktadır. “Piti” sözü etimolojisi Türkçede var olan ve şenliğin sonu, son anlamına gelen “bitti”den gelmektedir. Piti’nin bir porsiyonu o kadar doyurucudur ki yiyenler bitince içgüdüsel olarak bitti (başka yemek yemeyeceğim anlamında) demektedir. İçinde nohut, kestane, kuru erik ve zerdeçal da bulunan Piti’nin içine ekmek doğrayarak daha lezzetli sonuçlar elde edilebilir.

4. Cızbız “Cızbız” ismi, yemeğin pişerken çıkardığı “cız” sesinden gelmektedir. Çeşitli sakatatlardan yapılan bu yemekte tüm sakatatlar kuyruk yağı kızartılarak pişiriliyor.

5. Sac İçi “Sac” ince ve düz sayılabilecek görüntüsü ile kalkanı anımsatan ve Türkler tarafından kullanılan bir tavadır. “Sac İçi” yemeği sacın içinde hazırlanıyor. İçinde çeşitli sakatatlar olan bu yemek, lavaş ile servis ediliyor.

6. Badımcan, Pomidor, Biber Dolması (Patlıcan, Domates, Biber Dolması) Bu yemek “3 bacı” olarak tanınmaktadır. Bunun nedeni ise adından da anlaşılacağı üzere 3 sebzeden yapılıyor olmasıdır. İçinde mor reyhan ve zerdeçal da olan dolmalar, isteğe göre sarımsaklı veya sarımsaksız olarak katık (yoğurt) ile servis edilebiliyor.

7. Düşbere (Mantı) Bir kaşığa ortalama olarak 5-8 tane düşbere sığmalıdır. Bu ortalamaya bakmayarak Abşeron bölgesindeki becerikli ustaların bir kaşığa 20 adet sığabilecek kadar ufak düşbereler hazırladıkları görülmüştür.

8. Kuru Hingal Hingal; yaprak şeklini anımsatan hamurdan yapılan bir yemektir. Görüntüsü sebebiyle bu ismi aldığı bilinmektedir. Hamurun üstüne sarımsaklı yoğurt, eritilmiş yağ ve en üstte de kıyma olacak şekilde servis edilir.

9. Çığırtma “Çığırtma” ağlama anlamına gelmektedir. Bunun sebebi ise yemeği pişirirken gelen seslerdir. Omlet ile birlikte servis edilen bu tavuk yemeğinin içinde kızarmış soğan da yer alıyor.

10. Az Tuzlamış Somondan Yapılmış Bastırma Somon balığından yapılan bu leziz yemek, üzerine nar taneleri serpiştirilerek servis ediliyor.

11. Haşil Buğday unu ve tereyağından yapılan bu tatlı, her porsiyonun ortasına 1 kaşık pekmez ve tereyağı eklenerek servis ediliyor.

12. Şekerbura Bu lezzetli tatlının adı, “şeker ve bürek” kelimelerinin birleşiminden geliyor ve tatlı börek anlamına geliyor. İçeriği kakule, ekşi krema, maya ve badem/fındık olan bu tatlının üzerine küçük bir maşa yardımıyla çeşitli desenler yapılabiliyor.

13. Gül Şerbeti Sıcak şerbete gül yaprakları ilave edilerek yapılan bu şerbet, soğuk olarak tüketiliyor. Kaynak: Fotoğraflar ve yemek tarifleri “Azerbaycan Mutfağı” isimli kitaptan alınmıştır (Golden Book Yayınevi, 2012, Bakü/Azerbaycan).

Özlem Mete

Yazar Hakkında

Özlem Mete

Gezimanya’nın en çok soru soranı, her şeyi madde madde not alır sonra sorular silsilesi başlar.