Şapkalar dünyanın en çarpıcı aksesuarlarıdır belki de. Bunun nedeni, bir ülkenin ya da bir grubun kültür, inanç ya da stilini ifade etmesinde güçlü bir rol sahibi olmasındandır. Şapka stilleri, dünyanın dört bir yanındaki medeniyetlerin ayrılmaz bir parçası olmuştur. Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasının ardından, 1925 yılında Atatürk Devrimleri'nin bir parçası olarak erkeklerin baş örtme uygulamaları ve şapka kullanımı düzenlenmiştir. Halkın kılık ve kıyafeti düzenlenerek batı ülkelerindeki normlara uygun hâle getirilmiştir. Atatürk Nutuk’ta “Fesin kaldırılması zorunluydu. Çünkü fes, kafalarımızın üstünde, bilgisizliğin, bağnazlığın, uygarlık ve her türlü ilerleme karşısında duyulan nefretin bir simgesi gibi oturuyordu.” demiştir. Buradan da anlaşıldığı üzere şapkalar, ülkelerin kendini ifadesinde etkili bir araçtır. Her bir şapka kendi benzersiz özelliklerini taşır. Farklı ülkelerde kullanılan geleneksel şapka çeşitlerine beraber göz atalım.
KARAKUL
Karakul Şapkası Afganistan, Pakistan, Rusya, Ukrayna, Gürcistan, Azerbaycan gibi ülkelerde kullanılmaktaydı. Kuzuların ve koyunların derisinden yapılır ve sıcak tutar. Kafkasya'da buna "papakha" denir. Kafkas karakul şapkasının erkekler için olanı genellikle oldukça yüksek ve yuvarlaktır. Kadınların taktıkları şapka ise alçaktır ve aynı şekilde yuvarlaktır. Afganistan ve Pakistan karakul şapkası diğerlerine göre küçüktür. Ukrayna'da karakul şapka, Kazaklar tarafından kışın kullanılırdı. Günümüzde bu şapkanın kullanımı yaygın değildir.
SOMBRERO
Özellikle Meksika’dan tanıdığımız Sombrero, İspanya ve Amerika Birleşik Devletleri’nde karşılaşabileceğiniz popüler bir şapkadır. Geniş kenarları olan şapka, güneşten ve yağmurdan korur. Genellikle samandan veya keçeden yapılır ve üzerinde çeşitli süslemeler bulunur. En yaygın kullanılan rengi sarı olandır.
BERET
Fransa ile tanınan bu şapka çeşidi yumuşak düz bir tacı olan yuvarlak bir şapkadır. Genellikle el dokuması örme yün veya keçeden yapılır. Bere kafaya kusursuz bir şekilde oturmalıdır, ancak şekillendirmenin birçok yolu vardır ki bunlardan en yaygın olanı bereyi bir tarafa doğru hafifçe düşürerek takmaktır. Fransa'da bere artık yıllar önce olduğu kadar popüler değildir. Fakat yine de ulusal kimliğini, özellikle de ülkenin güneybatı kesiminde gösterir.
BOWLER
Bowler şapkayı Türkçede Melon Şapka olarak bilenleriniz vardır. Charlie Chaplin’den ve A Clockwork Orange’ın Alex’inden tanıdığımız bu şapka türü, İngiltere’nin şapkası olarak tanınır. Özellikle Londra’da popüler olan bu şapka, zamanında günlük hayatta çok kullanılırdı. Neredeyse üniforma haline gelmişti ve aslında bugün bile baktığımızda hala şıklığını koruyan bir tasarımı vardır.
USHANKA
Ushanka yani Rus Kalpağı, adeta soğuk Rusya ikliminin yardımcısıdır. Sert kışların vazgeçilmezi olan şapkanın kullanımı çok yaygındır. Hem şık hem de pratik olan kalpağın kulağa gelen uzantıları da soğuktan kulaklarınızın korunmasına yardımcı olur, hatta Uskanka adının tercümesi de “kulak şapkası”dır. Rusların en ikonik aksesuarı olarak tanımlayabileceğimiz Ushanka, yıllar içinde ülkenin dışına çıkmış ve özellikle Avrupa’da da çok popüler olmuştur.
KONİK ASYA ŞAPKASI
Konik Asya şapkası aynı zamanda kamış şapka, hasır şapka ve pirinç şapka diye de adlandırılır. Doğu ve Güneydoğu Asya'da, özellikle Endonezya, Vietnam, Çin ve Japonya menşeli bir şapka tarzıdır. Genellikle güneşten ve yağmurdan korunmak için kullanılır. Çin'de ve Tayvan'da buna Dǒu l denir. Japonya'da şapkaya Sugegasa denir. Vietnam'da adı Nuten lá (yaprak şapka) olarak geçer. Vietnam'daki konik şapka çeşitleri değişik süslemeleri ile dikkat çeker.
AKUBRA
1912'de görülmeye başlayan Akubra, Avustralya tarihinin önemli bir parçasıdır. Devlet, kraliyet ailesi, film yıldızları ve sportif kişilerin de kullandığını gördüğümüz şapka, Avustralya’da her zaman etkisini göstermiştir. Kovboy şapkasına benzer ancak kovboy şapkası değildir. Prince William da Avustralya'ya yaptığı bir gezide Akubra takmıştır. Avustralya'nın kültürünün ve geleneğinin göstergelerindendir.
TURBAN
Bu şapka Hindistan, Afganistan, Pakistan ve Arap Yarımadası’nda görülebilen bir şapka türüdür. Turban, Müslüman dünyası için geleneksel bir başörtüdür, bu yüzden dünyada çok popüler bir şapkadır. Tasarım gereği uzun bir bezin sarılmasından oluşur. Bazen türban kalıcı olarak oluşturulup dikilir, ancak genellikle her seferinde tekrardan sarılarak kullanılır. Turbanın herhangi bir şekli, rengi ve boyutu olabilir. Erkeklerin kullandığı bu şapkayı nadiren kadınlar da kullanır.
