Ülkelerden Dünya Mirasları 9

Tek bir yazıda ülkelerin tüm dünya miraslarına yer vermemiz bir hayli zor olacağı için bu içeriğimizde alfabetik olarak yalnızca Romanya'nın, Rusya'nın, Şili'nin, Tacikistan'ın ve Tanzanya'nın dünya miraslarını sizlerle paylaşacağız. Hepinize keyifli okumalar dileriz.

Romanya

Avrupa'nın en eski insan fosillerinin keşfedildiği ülke olan Romanya, aynı zamanda kıtada petrol bulunan ender yerlerden biridir. 

16. yüzyılda Osmanlı himayesine giren ülke, Berlin Antlaşması sonucu bağımsızlığını kazanmış ve sosyalist bir kimliğe bürünmüştür. 

1991’de Sovyetlerin yıkılması sonucunda da burada olan sosyalist hükümet devrilmiş ve cumhuriyet kurulmuştur. Ülke, 2007 yılında AB’ye üye olmuştur. 

Kont Dracula’nın evi olarak bilinen Transylvania ve burada bulanan köyler sahip oldukları tarihi dokularıyla koruma altına alınmıştır. 

Tatarlar tarafından yıkıldığı yere yeniden yaptırılan Maramures Ahşap Kiliseleri, o dönem yasaklanan taş kiliselerin yerine yapılmıştır. 

Sakson yerleşimciler tarafından kurulmuş küçük bir Ortaçağ kenti olan Sighisoara, tarihi merkezi Tatarlardan korunmak için tasarlanmış. 

M.Ö. 1. yüzyılda inşa edilen ve Daçyalılar tarafından yaptırılan Orastie Dağları'ndaki kaleler Romalılara karşı koymak için yaptırılmış.

1690 yılında inşa ettirilen Horezu Manastırı, Bizans ve İtalyan Rönesans mimarisinin bir sentezi olarak yaptırılmıştır. 

Bizans kiliseleri olarak adlandırılan Moldova Kiliseleri Osmanlıların fetihleri sonucu batıya kaçan Bizanslılar tarafından 1487-1532 yılları arasında yaptırılmıştır.

Avrupa’daki en geniş ve kalıcı bir bataklık olup kuşların korunması ve barınması yönünden önemli bir değere sahip olan Tuna Deltası, önemli göç yolları üstündedir. 

Rusya

Dünyanın yüzölçümsel olarak en büyük devleti olan Rusya, tarihi ve doğal güzellikleriyle de UNESCO listesinde ilk onda yer alıyor. Kültürel miraslar ülkenin batı bölümünde toplanmışken, bakir doğası sebebiyle doğal güzellikler ülkenin geri kalanına yayılmış.

Çar Petro tarafından kurulan St. Petersburg sahip olduğu tarihi yapılar ve şehir merkezi itibariyle parça parça miras listesine dâhil edilmiş. 

Çarlık yönetiminin merkezi olan Moskova Kremlini ve pek çok olaya şahitlik yapmış Kızıl Meydan, 1156 yılında temelleri atılmış olup ülkenin sembol mekânlarındandır. 

Karelia sınırları içindeki Onega Gölü yer alan Kizhi Pogost, 17. yüzyılda Kizhi Adası üstünde kurulu ahşaptan inşa edilmiş tarihi bir kompleks ve en önemli noktası 22 kubbeli Transfigurasyon Kilisesi. 

St. Petersburg’un kuzeyinde yer alan Solovetsky Adaları ve sahip olduğu tarihi, kültürel alanlar koruma altına alınmıştır. Yaklaşık 100 adadan oluşan topluluk coğrafi durumu sebebiyle izole kalmıştır. 

Ülkenin kuzeybatısındaki Veliky Novgorod, Ortaçağ ve sonrası Rus mimarisinin ilk örneklerini vermiş 800-900 yıllık kiliselere sahiptir. 

Moskova etrafındaki Golden Ring’de bulunan Vladimir ve Suzdal’ın beyaz yapıları, bu kentlerde alçı taşından yapılmış 8 kiliseyi bünyesinde tutmaktadır. 

Sergiev Posad şehrinin Lavra kompleksi, Rus Ortodoks Kilisesi’nin önemli merkezlerinden biri olup Moskova’ya 90 kilometre mesafede bulunur. 

Başkentin güneydoğusunda Korkunç İvan’a adanan Ascension (Miraç) Kilisesi, 1532 yılında inşa edilmiş ve tipik Rus mimarisinin dışına çıkılmıştır. 

Ortaçağ’dan kalan Ferapontov Manastırı ve çevresindeki diğer kilise yerleşkeleri 14. yüzyılın sonlarında inşa edilmiştir.  

Tataristan’da bulunan Kazan Kremlini, içinde bir de cami barındıran ve Çarlık Rusyası döneminden kalan bir yapı silsilesidir. 

Bugünkü Dağıstan’da bulunan Derbent şehrinin Sasaniler’den kalan Kaleiçi, antik bir kent ve kale surları eski bir savunma sisteminin parçasını oluşturmaktadır. 

Rusya ve Letonya’nın paylaştığı Curonian Spit, Curonian Lagün’ünü Baltık Denizi’nden ayıran ince bir kumul yarımadadır. 

Sikhote-Alin bölgesindeki sıradağlar nesli tükenmekte olan Amur kaplanının yaşam alanı olduğundan koruma altına alınmıştır. Ülkenin güneydoğusunda bulunan sıradağlar 900 kilometre boyunca uzanır. 

Moskova’da barok mimarisinin bir örneği olan Novodevichy Manastırı, etrafı surlarla çevrili ve 15 kiliseden oluşan bir yerleşkeden meydana gelmektedir. 

Golden Ring’in bir başka üyesi olan Yaroslavl kenti, 17. yüzyılda kiliselerle donatılmış ve bu çoğunluğu neo-klasik yapıdaki tarihi kiliseler miras listesine eklenmiştir. 

Batı Kafkasya olarak nitelendirilen ve çok çeşitli parkların bir araya gelmesiyle oluşan saha, Karadeniz ile Elburs Dağları arasında kalan bölgeyi kapsar. 

Moğolistan ile paylaşılan Uvs Nuur kapalı havzası bünyesinde tuzlu bir göl barındırır ve en yakın okyanustan 3000 kilometre içeride olmasına rağmen çeşitli deniz türleri tarafından ziyaret edilir. 

Tataristan’ın bir başka miras öğesi Bolgar Harabeleri, günümüz Bulgarlarının atalarının topraklarındaki tarihi eserleri kapsamaktadır.

Kutup Dairesi’nin içerisinde yer alan Wrangel Adası, Kanada’nın hak iddiasına rağmen 1924’te Sovyetlere katılmış ve Çukçiler yerleştirilmiştir. 

10 ülkenin paylaştığı 2800 kilometrelik Struve Ark’ı bu 10 ülkede bulunan 34 istasyonla taçlandırılmıştır. 

Sibirya’da kutup dairesinin içinde yer alan Putorana Platosu balta girmemiş ormanları ve geniş çayırlarıyla kutup ekosistemine ev sahipliği yapmaktadır. 

Paleozik devir esnasında oluşmuş olan Lena Kayalıkları Milli Parkı, yüksek ısı farkları sayesinde meydana gelmiş olup, bir kaya ormanını andırmaktadır. 

Kar Leoparlarının Rusya’daki evi olan Altay Dağları, Güney Sibirya’da çok farklı iklim kuşaklarından bitkilere ev sahipliği yapar.

160 volkandan 29 tanesinin halen aktif olduğu Kamçatka Yarımadası, 6 tane milli parkı ve doğa koruma alanlarını barındırmaktadır.

Ural Dağları’nın batısında, Avrupa’da yer alan Komi Ormanları sahip olduğu biyosfer rezervi ile koruma altına alınan bölgelerden olmuştur. 

Dünya’nın en derin ve en eski gölü olan Baykal Gölü, Rusya’nın tatlı su rezervlerinin % 90’ını içermektedir. En derin noktasının 1642 metre olduğu göl tektonik kaynaklıdır. 

Şili

Rapa Nui Milli Parkı Rapa Nui Pasifik Okyanusu’nun güneydoğusunda bir Polinez adasıdır. Bu ada, dünyanın en uzak köşesindeki yerleşim merkezi olarak tanımlanır. Ada, 1888 yılında Şili tarafından devralınmıştır. 

Rapa Nui Milli Parkı Parkta adada yaşamış olan kabilelenin önemli atalarına ithaf edilmiş heykeller vardır. Bundan dolayı, burası 1995 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne eklenmiştir. 

Chiloé Kiliseleri Dini ahşap mimarinin en güzel örneklerini yansıtırlar. Adalara gelen misyonerle burada kiliseler yapılmaya başlanmış, bunların bakımı da misyoner olmayanlara bırakılmıştır. 

Chiloé Kiliseleri Bu kiliseler, Avrupa kültürü ve yerel kültür modelinin başarılı bir karışımı olmuştur. Benzersiz mimarisi ve melez kültürü dolayısıyla da bu kiliseler, Dünya Mirasları arasına alınmıştır. 

Valparaiso Şehri’nin Tarihi Mahallesi Valparaiso, bir liman şehridir. Aynı zamanda burası dünyanın en güzel şehirlerinden biri olarak kabul edilir. Edebiyat, müzik ve sanat eserlerine de konu olmuştur. 

Valparaiso Şehri’nin Tarihi Mahallesi Valparaiso şehrinin aşağı kısmında körfez boyunca uzanan dar caddeler varken, yukarı kısmında rengarenk büyük evler ve konaklar bulunmaktadır. 

Valparaiso Şehri’nin Tarihi Mahallesi Koloniyal zamandan kalma bir mimariye sahip olan şehrin tarihi yeri Dünya Kültür Mirası ilan edilmiştir. 

Humberstone ve Santa Laura Güherçile Meydanı Kuzey Şili’de bulunan iki Güherçile rafinerisinde 200’den fazla işyerinde işçiler çalıştırılmaktadır. İşçiler de bu kasabalarda yaşayarak farklı toplumsal kültür oluşturmuşlardır. 

Sewell Maden Kenti Bu kasaba 1905 yılında Braden Bakır Şirketi tarafından dünyanın en büyük bakır madeni yataklarında çalışacak olan işçileri barındırmak amacıyla kurulmuştur. Maden kasabalarının en güzel örneklerinden biridir. 

Sewell Maden Kenti Kasaba 1980 yılında terk edilmiştir. Bugünkü kalıntılar ise yalnızca endüstriyel ve sosyal binalardır. 

Tacikistan

Denize sınırı olmayan bir Orta Asya ülkesi olan Tacikistan, Türkî devletlerle birlikte Sovyetlerin dağılmasıyla bağımsızlığını kazanmış. 

Bir İran halkı olan Tacikler, % 95 oranla İslam dinine mensup olup, Tacikistan’dan daha çok Tacik, Afganistan’da yaşamaktadır. 

Ürettiği ekonomik değerlerin % 40’ını ülkemize satan Tacikistan’da devlet güdümlü bir ekonomik model görülmekle birlikte özel sektörün payı giderek artmaktadır. 

Dağlık bir alan olmasından ve denizel etkiye kapalı olmasından dolayı çöl ve sert karasal iklim görülür. 

Ülkenin en yüksek noktası olan Pamir Dağları 7161 metrelik yüksekliğiyle Himalayalar’ın bir kolu.  

Seyhun ve Ceyhun Nehirleri’nin sularının birikmesinde rol oynayan doğal bir etmen olan dağlar sayesinde Aral Gölü oluşmuş.

1992 yılında kurulan Pamir Dağları Milli Parkı, 400’den fazla göle ev sahipliği yapan bir doğal koruma alanıdır. 

Steplerin hâkim olduğu yörede yıllık ortalama 15 cm yağış düşer ve kar leoparı gibi ender türleri bünyesinde barındırır. 

Özbekistan sınırında bulunan Sarazm, 5000 yıllık antik bir yeleşme. Turkuaz taşı yataklarının bulunduğu kent, 4000 yıl kadar önce terk edilmiş. 

Orta Asya'daki en çok metal üretilen ve satılan yer olan Sarazm’ın kalıntıları 1976 yılında açığa çıkarılmıştır.  

Tanzanya

Doğu Afrika’da Hint Okyanusu kıyısında yer alan Tanzanya, 1961 yılında Birleşik Krallık’tan bağımsızlığını kazanmış. 

Ekonominin yarısından fazlasının tarıma dayalı olduğu ülkede yer altı kaynakları başlıca gelir kaynaklarını oluşturmaktadır. 

İnsanlığın ilk geliştiği coğrafyada olan ülkede 3,6 milyon yaşında bilinen en eski insan ayak izleri bulunmuş olmakla birlikte pek çok doğal harika vardır. 

Bir doğa rezervi olan Ngorongoro Krateri, birkaç milyon yıl önce dev bir volkanın patlayarak içine çökmesi sonu oluşan dev bir kaldera.

Belgesellere konu olan Serengeti Milli Parkı, Diyarbakır büyüklüğünde Savanlık bir araziyi kapsar ve Afrika antilobu gnuların göç yollarında bulunur. 

Dünyadaki en büyük fauna rezervi olan Selous Game Koruma Alanı, Afrika’nın beş büyüğüne ev sahipliği yapar.

Kıtanın en yüksek dağı olan Kilimanjaro 5895 metre yüksekliğiyle değişik iklim kuşaklarına sahip olup yılda 50 binden fazla ziyaretçiye ev sahipliği yapar. 

İki bin yıllık kaya resimlerini barındıran Kondoa Kaya Resimleri Alanı fırça ve benzeri aletlerle yapılan sanatsal değerlere sahip mağaraları kapsar.

Doğu Afrika ticaretinde geçtiğimiz 500 yılda önemli bir yere sahip olan Kilwa ve Songo şehirleri, Tanzanya açıklarında bulunan bir adada kurulu olup, izole doğası sayesinde günümüze kadar varlıklarını korumuşlardır.  

20. yüzyıla kadar dünya köle ticaretinin merkezi olan Zanzibar’ın Stone Town şehri, adı itibariyle önemli bir taş işçiliği mekânıdır ve Zanzibar Sultanlığı’nın da eski başkentidir.