Zamanın Uzay Hali: Astronomik Saatler

Günümüz insanı zamanı sayılara indirgemiş durumda, saatler de aynı pratik yaklaşıma sahip. Ancak kökeni 2. yüzyıla dayanan astronomik saatler gökyüzü gözlemciliğinden kaynağını alan insan uzay ilişkisini ve kadim evren tasvirlerini ortaya koyuyor. Fotoğraf: http://www.pd4pic.com/images/astronomical-clock-clock-time-time-of-date-day-3.jpg

Astronomik saatlerde; Güneş, Ay ve bazı gezegenlerin konumları ya da zodyak çemberi gibi kökeni yüzyıllarca öncesine dayanan astronomi bilgisinin özel mekanizmalar ve kadranlar yardımıyla simgeler kullanılarak gösterildiğini görüyoruz. Ortada Dünya'yı temsil eden bir küre ve onun çevresinde dönen Güneş, Ortaçağ sonrası yıkılan Dünya merkezli evren anlayışını temsil etse de saatlerde kullanılan pek çok veri günümüz bilimine şaşırtıcı derecede uygun.   Fotoğraf: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/97/Astronomical_Clock.JPG

Prag, Eski Şehir Meydanı'nda turist akınına uğrayan ve tarihi 15. yüzyıla dayanan astronomik saat türünün en popüler örneği diyebiliriz. Saat başı seyredenlere ufak bir gösteri sunan mekanik figürler de saatin çekiciliğini arttırıyor. Fotoğraf: http://travelioo.com/img/Prague-Astronomical-Clock-Photo6.jpg

Strasbourg Katedrali de 14. yüzyıldan beri astronomik saatlere ev sahipliği yapmış bir yapı. Göz alıcı betimlemelerle bezenen saatlerden halen görülebilecek olan ikincisinin bozulmasıyla yapılan üçüncü saat 19. yüzyıldan... Fotoğraf: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/37/Cathedrale_de_Strasbourg_-_Horloge_Astronomique.jpg

Çek Cumhuriyeti'nde bir başka astronomik saat de Olomouc'ta bulunuyor. Bu saatin özelliği Güneş merkezli bir sisteme sahip olması. Fotoğraf: https://en.wikipedia.org/wiki/Astronomical_clock#/media/File:Olomouc_Astronomical_Clock.jpg

Slovakya tarihinden esintiler taşıyan Stará Bystrica 2009 tarihinde tamamlanmış. Astrolojik semboller, Ay ve Güneş pozisyonları ile Ay dönümlerini içinde barındırıyor.  Fotoğraf: https://en.wikipedia.org/wiki/Astronomical_clock#/media/File:Star%C3%A1_Bystrica1.jpg

İsveç'te Lund Katedrali'nde yer alan astronomik saat 15. yüzyıldan kalma orijinal üst kısmını koruyor. Saatin mekanik figürlerle müzikli bir gösterisi de mevcut. Footğraf: https://en.wikipedia.org/wiki/Astronomical_clock#/media/File:Lunddomirkeur2.jpg

Norveçli saat ustası Rasmus Sørnes'in 1967 yılında tamamladığı saat 0.70x0.60x2.10 metrelik boyutuyla şehirlerdeki anıtsal örneklerinin yanında küçük kalsa da türünün en karmaşık örneği sayılabilir. Güneş ve Ay'ın Zodyak konumları, Jülyen takvim, Gregoryen takvim, yıldız zamanı, GMT, güneş ışığından faydalanma hesaplamasıyla yerel zaman, artık yıllar, Güneş ve Ay döngüleri, tutulmalar, yerel gündoğumu ile günbatımı ve tam haliyle bir planetaryum saatin sahip olduğu özelliklerden bazıları. Sørnes'in kendi çabalarıyla oluşturduğu bütçe ve kendi yaptığı aletlerle inşa ettiği saat el becerisi ile teknik bilginin harmanlandığı bir işçilik harikası. Aynı zamanda bir sanat eseri. Müzelerde sergilendikten sonra 2002'de açık arttırma ile satılan saatin nerede olduğu şu an için belirsiz. Fotoğraf: https://en.wikipedia.org/wiki/Astronomical_clock#/media/File:RasmusSornesClock.jpg