Sanırım benden sonraki nesillerin adını çok az ya da hiç duymadıkları bir ülke Yugoslavya. Bugün üniversite öğrencilerine Yugoslavya'nın haritada yerini sorsanız, muhakkak afallayacaklardır.
Balkanlar'da yüzyıllar boyunca türlü ülkeler kuruldu, bir çok ülkenin egemenliği altına girdi durdu. Bir türlü istikrar sağlanamadı desek yeridir. En uzun istikrar yılları, yaklaşık 500 yıl sürecek olan Osmanlı egemenliği zamanında yaşandı. Fransız İhtilali'nin doğurduğu milliyetçi akımların en etkili olduğu imparatorluklardan biri kuşkusuz, Osmanlı idi. Avrupa'da Yunanistan'ın bağımsızlığından sonra Balkan ülkelerinin birer birer Osmanlı'ya savaş açmaları ve özgürlüklerini kazanmaları dönemine BalkanSavaşları deniliyor. Bu süreçte Sırbistan tam olarak bağımsızlığını kazansa da Bosna bir dönem Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'na bağlanıyor, Makedonya gibi topraklar ise bir süre daha Osmanlı hakimiyetinde kalıyor.
1. Dünya Savaşı'nın sonunda, bölgede bağımsız kalan ülkeler, kendi aralarında birleşme yaparak, anlamı Güney Slavya olan Yugoslavya Krallığı'nı, ardından 2. Dünya Savaşı sonrası tüm halkların kendi içinde özerkliğini koruduğu Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti kuruldu. Büyük kuzen SSCB'nin modeliyle kurulan bu ülke, zaman zaman SSCB'ye de kafa tutarak, kamuoyunda bağımsızlığını koruyacaktı.
Efsanevi lider Josip Broz "Tito" nun öncülüğünde özellikle spor, sanat ve kültürel yaşam konularında Avrupa'nın öncü ülkelerinden biri olan Yugoslavya, Tito'nun ölümü ve Balkanlar'da artan milliyetçi akımlar yüzünden 1990-2000 yılları arasında büyük savaşlara sahne oldu. Özellikle Bosna'da yaşanan insanlık suçları ve Batılı Hristiyan ülkelerin duruma sessiz kalışı, özellikle Türkiye'de büyük yankı uyandırdı.
Yugoslavya dağıla dağıla Slovenya, Hırvatistan, Sırbistan, Bosna-Hersek, Makedonya, Karadağ, Kosova olmak üzere 7 ülkeye ayrıldı. Yugoslavya'da bulunan özerk bölgeler arasında Voyvodina özerk bölgesi bağımsızlığını ilan etmektense Sırbistan hakimiyetinde yaşamayı tercih etmiştir. Bunun yanı sıra Bosna-Hersek özel bir konuma sahiptir. Ülkede Boşnak, Sırp ve Hırvat nüfusun yüksek oranlarda yaşamasından dolayı, özel bölgeler kurulmuş hatta cumhurbaşkanlığı düzeyinde her üç halk da temsil edilmektedir.
Bugün Slovenya ve Hırvatistan Avrupa Birliği üyesi iken, Sırbistan, Bosna-Hersek ve Makedonya da Avrupa Birliği'ne girmek için yoğun çaba sarfetmektedir. Bölgede Slovenya ve Hırvatistan hariç diğer tüm ülkelere vizesiz giriş yapmak mümkün.
