Lhasa’da Gezilecek Yerler

Lhasa’nın sembolü olan bu tapınak, Marpo Ri Tepesi’nin üstüne, Lhasa Vadisinin 130 metre yukarısına inşa edilmiştir, Tibet’teki en etkileyici anıtsal yapıdır. Aynı zamanda dünyadaki en popüler antik ve dini eserlerdendir. UNESCO tarafından dünya miraslarını koruma kapsamına alınmıştır.

Bu tapınağın inşası M.S. 641 yılında başlamış ve V. Dalai Lama tarafından üç yıl içinde yeniden inşa edilmiştir. 13. Dalai Lama da bugünkü haline getirmiştir. Eski Tibet’in politik ve dini merkezi ve Dalai Lama’nın kışlığı olan saray, hem tüm Dalai Lamaların hayatına hem de birçok önemli politik ve dini kararlara şahit olmuştur.

Potala Sarayı aynı zamanda altın Budist yazıtları, Çin imparatorlarından gelen değerli hediyeler ve paha biçilmez antikaların bulunduğu bir yerdir. Tibet’in simgesi haline gelmiş bu yapı hem mimari, hem de tarihi açıdan en önemli eserlerin başında gelir.

İlk kuruluşu 7. yüzyıl olsa da son halini 17. yüzyılda alır. Tamamlanması 50 yıl sürer. Bin odası var ve 13 katlı. Yapı malzemesi olarak taş ve ahşap kullanılmış. Çatılar ise altından. İki kral mezarı burada bulunuyor. Beşinci Lama Kundung’un mezarı 3700 kilogram, 13. Dalai Lama’nınki ise bir ton ağırlığında altınla kaplanmış. Saraydan çok bir müze Potala. Loş odalarda dolaşırken keşişlerle sohbet edin, en iyi rehberliği onlar gönüllü olarak yapacaklardır.

Lhasa’nın eski yerleşim yerinin merkezindedir. M.S. 647 yılında Songtsen Gampo ve iki yabancı eşi tarafından inşa edilmiştir. Daha sonraki yıllarda büyük bir mimari yapı ve Tibet'in sipirituel merkezi haline gelmiştir.

Tüm Asya ülkelerinde, eski şehirler bulunur. Bu şehirler biraz da turistik beklentilerle yeniden yapılandığından suni bir şekilde gelişir, gerçek karakterini yitirmesi de çoğu zaman kaçınılmaz olur. Barkhor Meydanı, Lhasa’nın eski şehridir. Gerçek anlamda, yaşayan bir sokak müzesidir burası.

Gün aşırı yaşanan bir festival, tarihte yaptığınız eşsiz bir yolculuktur. Kurulduğu günden beri hiç bozulmadan günümüze gelmiş, Lhasa’nın nabzının attığı, dini, ticari ve sosyal hayatı barındıran kutsal bir merkezdir. Dış arterlerinde pek çok ev, dükkan, lokanta, çay evi ve terzihanenin sıralandığı çarşıları, ana arterinde ise hálá aktif olarak ibadete açık olan ve yüzlerce Budist keşişin yaşadığı Jokhang Tapınağı bulunur.

Bütün dini törenler burada başlar ve son bulur. Günün ilk ışıklarıyla başlayan törenler gün batımına dek sürer. Dini bütün Lhasa’lılar beraberlerinde getirdikleri güzel kokulu kuru otlarla kutsal ateşi besler, adak kandillerini yakar. Kırsal kesimden gelen hacılar için zorlu yolun son durağıdır burası.

Nirvana’ya giden yol ‘ego’yu yok etmekten geçer. Onlar, haftalar belki de aylar süren yolculuklarında yüzlerce kilometreyi yürüyerek ve her adımda yerde secde ederek ulaşırlar Jokhang’a. Kültürlerini ve dinlerini yaşatma savaşı veren binlerce Tibetli, yörükler, hacılar, kadın, erkek Budist keşişler ve Lhasa’lılar ellerinde dua çarkları saat yönünde tavaf ederler Jokhang’ı. Dudaklarından dökülen, ulusal marşa dönüşmüş kutsal mantra, ‘Om Mani Padme Hum’ her adımda Karma yasasına inançlarını daha da perçinler.

Jokhang Tapınağı’nın etrafında yuvarlak bir sokaktır. Tibet yerel tarzında inşa edilmiş olan en eski sokaktır. Burada Tibetli satıcıların dünyada eşi benzeri görülmeyen el işlemeleri ve satıcıların bağrışlarına şahit olabilirsiniz.

Barkhor Sokağı Budist keşişlerin yüzyıllardır ellerinde dua çarklarıyla Jokhang Tapınağını tavaf ettikleri çok önemli bir dini patikadır. Budist keşişler bu sokağı yürüyerek veya bedenleriyle saat yönünde dönerek gece yarısına kadar tavaf ederler.

Sokağın yakınlarında bulunan Norbulingka Parkı’nı da gitmişken gezin. Norbulingka "Mücevherlerle süslenmiş bahçe" anlamına gelir. M.S. 1751 yılında Dalai Lama’nın yazlık evi olarak inşa edilmiştir. Burada birçok politik ve dini aktiviteler yürütülmüştür.

Şu anda 40 hektarlık alanda Tibet tarzı inşa edilmiş irili ufaklı 370 odadan oluşan bir saray kompleksi vardır. Çimler birçok ağaç ve dünyada eşi benzeri olmayan içeklerle süslenmiştir. 1959 yılından önce, soylu olmayanların buraya girmesi yasaktı. Günümüzde festival ve tatillerde, yerel halk renkli kıyafetleriyle buraya gelerek çadır kurup yemek yiyerek dans edip tüm gece boyunca şarkı söylüyorlar.

Lhasa’nın kuzeyinde Sera Uze Dağı’nın eteklerinde, 1.150.000 metrekarelik araziye kurulmuş, Tibet Budizmi’nin Gelugpa tarikatına ait manastırda, bugün sayıları azalsa da bir zamanlar yedi bin keşiş eğitim görüyormuş.

Eğitimin bir parçası olan sınama törenine rast gelirseniz şanslısınız. Bu tören, genç bir keşişin egosunu rahatsız edecek sözlerle kızdırılması ve otokontrol sınırlarını zorlama esasına dayanan çok eski bir sınama yöntemi. Genç keşiş, ona haykıran, korkutup sindirmeye çalışan kıdemli keşişe, soğukkanlılığını yitirmeden, mırıldandığı dualarla pasif bir şekilde cevap verir. Büyük İskender’e kafa tutan Diyojen gibi.

Sera, Tibetçe "Vahşi Gül Bahçesi" anlamına gelir çünkü burada verimli yaban gülü ağaçları yetişmektedir. Bu tapınak Tibet’teki üçüncü büyük tapınaktır. Lhasa’nın kuzey sırtlarına inşa edilmiştir. M.S. 1419 yılında Jamchen Choje (veya Sakyayeshe), Gelugpa Mezhep’inin kurucusu Tsong Khapa’nın sekizinci müridi, tarafından inşa edilmiştir. Sera Manastırında 15. ve 16. yüzyıllarda inşa edilen üç Budizm okulu vardır.

Drepung Manastırı, Norbulingka, Ganden Manastırı, Ramoche Tapınağı, Yerpa, Tibet Müzesi, Nechung