Çocuk Bayramı yaklaşıyor… Belki her birimiz evde olacağız ama bu, o günün coşkusunu içimizde yaşamayacağımız anlamına gelmiyor elbette. Bu zor zamanlarda çocuklarının enerjilerini doğru ve verimli alanlara yönlendirmek için titizlikle uğraşan ebeveynlerin işlerinin hiç kolay olmadığını kabul ediyoruz. Güzel bir animasyon, okula gidemediği ve arkadaşlarından uzak kaldığı için canı sıkılan bir çocuğu mutlu etmeye yetebilir. Hele bir de bu keyfi ailesiyle paylaşabiliyorsa. Hatta minikler 23 Nisan'da akşam 21:00'de İstiklal Marşı'nı okuyarak da bu güzel günün coşkusunu doyasıya yaşayabilir.
23 Nisan günü çocuğunuza böyle bir keyif yaşatmak isterseniz, sizin için hazırladığımız animasyon filmleri listesi yol gösterici olabilir. Şimdiden iyi seyirler.
Okul Öncesi Çağındaki Çocukların İzleyebileceği Eğlenceli ve Eğitici Animasyonlar
1- Kuzular Firarda (Shaun the Sheep)
Daha önce dizi olarak izlediğimiz Kuzular Firarda, bu kez ailece izleyebileceğiniz, son derece eğlenceli bir uzun metraj animasyon filmi olarak karşımıza çıkıyor. Diyaloğun az olduğu, genellikle iletişimin hayvan sesleriyle sağlandığı ve çokça harekete dayalı filmde, yaşadıkları çiftlikten sıkılarak tatile çıkma planları yapan Shaun ve arkadaşlarının hikayesi anlatılıyor. Aksiyon dolu bu rengarenk film, özellikle 5-6 yaş grubunun oldukça ilgisini çekecek ögelerle bezeli.
2- Karlı Bir Gün (The Snowy Day)
Peter bir Noel sabahı uyanır, penceresinden dışarı bakar ve tüm mahallenin bembeyaz bir örtüyle kaplandığını görünce şaşırır. Gün, mahallenin bütün çocuklarının sokağa çıkmasıyla birlikte hareketlenir. Kartopu savaşları ve kardanadamlarla oldukça eğlenceli bir Noel sabahı mahalleyi bekliyordur.
Bol ödüllü ve ülkemizde de bilinen klasik bir çocuk kitabının animasyon uyarlaması olan film, karla tanışan çocukların birbirleri arasında gelişen ilişkiyi eğlenceli bir dille anlatıyor. Bunu yaparken de aslında çocuklara oldukça önemli bir mesaj veriyor: Peter’ın yaşadığı etnik çeşitliliğe sahip mahallede, farklı ırklara mensup aileler birbirleriyle uyum içerisinde yaşarlarken, samimiyet, sevgi ve saygı duyguları ön plana çıkıyor.
3- Rimolar ve Zimolar: Kasabada Barış
Rimolar ve Zimolar, birbirleriyle uzun yıllardır kavga eden iki düşman toplumdur. Her iki taraf da kendi çocuklarını bu düşmanlık öyküleriyle büyütürler. Kavga o kadar uzun süredir devam etmektedir ki, düşmanlığın asıl sebebini hatırlayan bile yoktur.
Bir gün ailelerden biri, iki toplumu ayıran çölde piknik yapmaya çıkar ve o esnada çocuklarının da içinde olduğu yumurtalarını kaybederler. Çocuklar düşman topluluk tarafından bulunur ve büyütülür. Bu olay, iki toplum arasında tahmin edilemeyen olayların yaşanmasına neden olacaktır.
Rimolar ve Zimolar: Kasabada Barış, tamamen bizden ve sadece bu sebeple bile oldukça özel bir animasyon. Ona yerli “Muppet Show” desek yanlış olmaz herhalde. Yekta Kopan, Hayko Cepkin, Ezgi Mola gibi başarılı isimlerin dublajlarıyla hayat verdikleri karakterleri, renkli tasarımları ve harikulade kuklalarıyla ortaya çok başarılı bir iş çıkmış. Filmin verdiği mesaj ise es geçilecek gibi değil; önyargılar ve kör inat nedeniyle yıllarca iki toplumun karşılıklı olarak birbirlerine besledikleri ve büyüttükleri bu düşmanlıktan en çok çocuklar zarar görüyor. Üstelik bunların hepsi basit bir yanlış anlaşılma yüzünden! Neyse ki doğru bir iletişimle tüm yanlış anlaşılmalar gideriliyor ve bu anlamsız kavga tatlıya bağlanıyor.
4- Cadının Süpürgesi (Room on the Broom)
Yine bir kitap uyarlaması, yine çok etkili bir animasyon. Çocukların “Uçan Süpürge” ismiyle hatırlayacakları filmde, kedisiyle birlikte yaşayan iyi kalpli bir cadının hikayesi anlatılıyor. Cadı, bir seyahati sırasında karşısına çıkan sevimli hayvanlara karşı koyamıyor ve onları da süpürgesine almayı kabul ediyor. Cadının yolculuğunda ona eşlik eden hayvanların, sevimli olmaları dışında ortak bir özellikleri daha var; hepsi bir şekilde kendi türleri tarafından dışlanmış durumda. Örneğin bir kuş sadece yeşil olduğu için arkadaşları arasında barınamamış, öte yandan titiz bir kurbağa, bataklıktaki diğer kurbağalar gibi yaşamak istemediği için reddedilmiş. Bir cadının süpürgesi üzerinde maceradan maceraya koşan bu hayvanların çocuklara vermek istedikleri mesaj ise paylaşmanın güzelliği ve merhametli olmanın önemi üzerine.
6 Yaş ve Üzeri İçin Uygun Animasyonlar
5- Ters Yüz (Inside Out)
11 yaşındaki Riley, Orta-Batı’daki her çocuk gibi normal bir yaşam sürmektedir ancak hayatı, babasının işi nedeniyle ülkenin başka bir ucuna taşınmalarıyla tamamen değişir. Bu büyük değişime adapte olurken en büyük yardımcıları ise içindeki duygular olacaktır. Öfke ve Korku zaman zaman onu ele geçirip kararlarını etkilese de, Riley’nin en önemli duygusu olan Neşe onu ayakta tutmak için büyük çaba sarf etmektedir.
Ters Yüz, ailecek izlenecek filmlerden. Verdiği mesajlar ve konuyu işleme biçimi çoğunlukla yetişkinlerin de duygulanmasını ve durup üzerinde düşünmesini sağlayacak.
6- Balerin ve Afacan Mucit (Leap!)
Yetimhaneden kaçan Felicie’nin tek hayali, Paris’teki bir dans akademisine girerek balerin olmaktır. Bu yolculuğunda ona, tanınmış bir mucit olmak isteyen arkadaşı Victor eşlik etmektedir. İki arkadaşın çıktıkları yol oldukça zorlu engellerle doludur. Felicie akademiye bir öğrenci olarak değil, bir temizlikçi olarak girmek zorunda kalır. Üstelik Victor’la yolları da bir süreliğine ayrılmıştır ve şimdi önünde baş etmesi gereken, kıskanç bir baş balerin vardır.
Animasyonların ve çocuk filmlerinin içerisinde belki de en az işlenen konulardan bale. Film bu nedenle çocuklar için ilgi çekici olabilir. Ayrıca, başarının ancak çok çalışmaktan geçtiği mesajını vermeyi de ihmal etmiyor.
7- Ruhların Kaçışı (Spirited Away)
Komşum Totoro (Tonari no Totoro, 1988), Ruhların Kaçışı (Sen to Chihiro No Kamikakushi, 2001) ve Yürüyen Şato (Hauru no Ugoku Shiro, 2004) gibi filmlerin usta yönetmeni Hayao Miyazaki’nin şaheseri olarak kabul edilen, Berlin Uluslararası Film Festivali’nde Altın Ayı ve Akademi Ödülleri’nde En İyi Animasyon Oscarı’nı kazanmayı başarmış bir yapım Ruhların Kaçışı. Tüm eleştirmenler tarafından da Japon sinema tarihinin en başarılı filmi olarak gösteriliyor.
Miyazaki’nin karakterlerine ve hayallerine aşina olanlar, bu filmi henüz izlememiş olsalar dahi kucakladığı bunca önemli ödüle şaşırmayacaklardır. İlk kez izleyeceklere ise Miyazaki’nin hayal dünyası, bu karantina günlerinde adeta bir hediye gibi gelecek.
Chihiro, 10 yaşında küçük bir kız çocuğudur. Bir gün ailesiyle birlikte bir tünelden geçerken birden kaybolur ve kendisini bir kasabada yapayalnız bir şekilde bulur. Kasabadaki herkes ve her şey garip bir şekilde değişime uğramıştır. Chihiro, bu değişimin sebebini çok yakında anlayacaktır.
8- Coco
Bir animasyon listesi Pixar’sız olur mu? Yetişkinlerin de en az çocuklar kadar (hatta bazen daha da fazla) dört gözle beklediği Pixar yapımları, yine kalplere dokunmaya devam ediyor. 2017 senesinde En İyi Animasyon Filmi’nin yanı sıra En İyi Şarkı dalında da Oscar kazanmış olan Coco, tek hayali müzisyen olmak olan küçük bir çocuğun hikayesini anlatıyor. Ailesi tarafından müzik yapması yasaklanmış olan talihsiz çocuk, bir gün inanılmaz bir şekilde Ölüler Diyarı’na gider ve ailenin köklerine ve geleneklerine dair daha önce hiç duymadığı birçok şey öğrenir.
9- Karmakarışık (Tangled)
Kuledeki rutin ve sıkıcı hayatını geride bırakabilmek için bir suçluyla birlikte kaçan şımarık ama akıllı bir prensesin hikayesi. Bilindik Rapunzel masalının yeniden yorumu olan animasyon, tek gücünün güzel saçlarından gelmediğini fark eden prenses üzerinden tüm dünyaya kadınların gücünü anlatmayı amaçlıyor. Çünkü doğduğundan beri mahkum edildiği kuleden kaçma cesaretini gösteren Rapunzel, hakkını arayan, sevimli olduğu kadar da güçlü bir karakter.
10- Komşum Totoro (My Neighbor Totoro)
Yine bir Miyazaki şaheseri… 1958 Japonya’sında, ailesiyle birlikte yeni bir eve ve yeni bir bölgeye taşınan küçük Satsuki’nin, fantastik unsurlarla dolu bir ormanı keşfetmesiyle büyülü bir dünyanın kapıları ardına kadar açılır. Kocaman bir tavşanı andıran Totoro, Satsuki’ye yeni hayatına alışması için yardımcı olma görevini üstlenir.
11- Moana
Bir adada yaşayan Moana, oldukça cesur ve duygulu bir çocuktur. Yaşadığı adanın ötesinde nasıl bir dünya olduğunu hayal etmekten kendisini bir türlü alamaz ve bir gün, yarı tanrı Maui ile tanışması, onu zorlu bir göreve sürükler.
Birbirinden güzel şarkılarla adeta bir müzikal havasında geçen animasyon, kendine güvenmenin önemiyle ilgili de önemli mesajlar içeriyor.
12- Prenses Kaguya Masalı (The Tale of the Princess Kaguya)
“En İyi Animasyon” dalında Oscar’a aday olan bu Takahata başyapıtı, çok sevilen bir Japon masalının uyarlaması aslında.
Geçimini bambu keserek kazanan bir ormancının hayatı, bambuların birinden küçücük bir prensesin çıkmasıyla tamamen değişir. Prensesi cennetten bir armağan olarak görür ve ona Kaguya adını verir. Kaguya zaman içinde büyür, serpilir, güzeller güzeli bir genç kıza dönüşür. Pek tabi bu durum ülkenin zenginlerinin ve soylularının da dikkatini çeker. Oysa Kaguya taliplerinin ne zengin oluşlarıyla ne de asaletleriyle ilgilenmez, o, kendisini hayatın anlamını bulmaya adamıştır.
Biraz ağır ilerlediği için çocukların ilgisi de çabuk dağılabilir, hem bu nedenle hem de içerdiği bazı kötü olaylar nedeniyle filmin 10 yaş ve üzeri için daha uygun olduğunu ekleyelim.
13- Azur ve Asmar (Azur et Asmar)
İki farklı ırkı ve iki farklı sınıfı temsil eden iki çocuk Azur ve Asmar. Her ikisi de Asmar’ın gerçek annesi tarafından büyütüldüğü için, aralarında bir kan bağı olmasa da birbirlerini kardeş gibi severler. Ama zaman, büyüdüklerinde onları iki kardeşten iki düşmana dönüştürecektir. Azur ve Asmar’ın yolları, aynı kaderin cilvesi olarak bir gün zorlu bir macerada yeniden kesişir.
Fiziksel farklılıkların bir düşmanlık sebebi olmasının ne derece mantıksız olduğu, birkaç ülkenin ortak yapımı olan Azur ve Asmar’da verilen en net mesajlardan biri. Animasyon, sadece verdiği mesajlarla değil, kendine has üslubunun güzelliğiyle de övgüyü hak ediyor.
14- Ferdinand
Ferdinand bir boğa çiftliğinde dünyaya gelmiştir. Buradaki tüm boğalar, boğa dövüşlerinde kullanılmak üzere yetiştirilirler. Oysa Ferdinand’ın doğasında şiddet yoktur, kavga etmekten hiç hoşlanmaz. Bir gün Ferdinand’ın babası gittiği bir dövüşten geri dönemeyince, Ferdinand bir karar verir ve kaçarak başka bir çiftliğe sığınır. Orada sevgiyle büyütülen ve gittikçe irileşen Ferdinand, bir karışıklık sonrası kendisini o hep kaçtığı arenada bulacaktır.
Ünlü bir çocuk kitabının animasyon uyarlaması olan Ferdinand, ailecek izlenebilecek duygusal, eğlenceli ve anlamlı mesajları olan bir film. İçindeki mezbaha diyalogları nedeniyle zaman zaman rahatsız edici olabileceği uyarısını da yapmadan geçmeyelim.
15- Ermiş (The Prophet)
Listemizin son filmini oldukça sıra dışı bir yapıma ayırdık. Lübnan asıllı şair ve filozof Halil Cibran’ın şiirlerinden uyarlanan ve dünyanın önde gelen animasyon yönetmenlerini bir araya getiren Ermiş’in, aslında daha çok yetişkinleri hedefliyormuş gibi görünse de, 12 yaş ve üzeri çocukların da (Tamam, belki hepsinin değil) ilgisini çekebileceğini düşünüyoruz.
Sürgünde bir şair olan Mustafa’nın yeniden ülkesine gönderilmesinin ve yaptığı gemi yolculuğunun işlendiği animasyonda umut-umutsuzluk, sevgi ve hoşgörü duyguları öne çıkıyor. Çok önemli bir şairin önemli eserlerinden oluşturulmuş olan bu animasyon, çocuklarınızın sizi soru yağmuruna tutmasıyla sonuçlanabilir.
