Banja Luka
Banja Luka Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Bosna-Hersek'in batı kesiminde göz alıcı bir şehir olan Banja Luka dünyanın en az bilinen başkentlerinden birisi olarak nam salmıştır. Aynı zamanda Bosna-Hersek’in içerisinde özerk bir yönetim olan Sırp Cumhuriyeti'nin en büyük şehri de olan Banja Luka, Bosna-Hersek'teki ikinci büyük şehir olma özelliğine sahiptir. Oldukça canlı bir habitata sahip olan şehir nehir kıyısına kurulmuş ilginç yerleri ve büyüleyici Vrbas Kanyonları ile kırsal alana yayılmış bir doğa harikasıdır. Macera sporları ve adrenalinseverlerin gizli hazinesi olan Banja Luka'nın en önemli avantajı ise lokasyon açısından ulaşımın hayli kolay olduğu bir güzergâhta bulunmasıdır. Sırp Cumhuriyeti'nin başkenti Banja Luka'da yerel dil Sırpçadır. Sırp Cumhuriyeti'nin resmî dilleri arasında Sırpça ile fonetik benzerlik gösteren Hırvatça ve Boşnakça da vardır.
Arkeolojik çalışmalar göstermektedir ki Banja Luka’nın Kurulu olduğu topraklar Taş Devri dönemine dek tanıklık etmektedir. Aynı zamanda Orta Çağ döneminin kilit noktalarından birisi olan şehir 1969 depremi sırasında büyük tahribata uğramıştır. 1990'larda Balkanlar'daki kargaşa sırasında ciddi hasara uğrayan kentte bulunan pek çok tarihî yapı yağmalanmış ve tahribata uğramıştır. Bugün, kentin merkezindeki iki büyük cami ile beraber görkemini hala koruyan Ortodoks katedralinin etrafına kurulmuş çok fazla mimari çekicilikte yapı bulunmaktadır. Ancak, kentin en kıymetli yapıları sıralamasının başını UNESCO Dünya Mirasları Listesi’nde bulunan Ferhadija Camii çekmektedir. Bu yapı özenle yeniden inşa edilmiş olup büyüleyici bir müzeye ve etrafını sarmalayan birbirinden şık pek çok kafe ve restorana da ev sahipliği yapmaktadır.
Banja Luka'nın İklimi
Banja Luka, sert kışlar ve sıcak yazları ile karasal bir iklime sahiptir. Yılın en sıcak ayı olan temmuz ayında ortalama sıcaklık 21 derece civarında seyretmektedir. Yılın en soğuk ayı ise ocak ayıdır ve bu dönemde hava sıcaklığı ortalaması 0,8 derece yani donma noktasına yakındır. Banja Luka'nın yıllık yağış ortalaması da yüksektir. Kent yılda ortalama 143 yağışlı güne sahiptir. Şehrin yükseltisi fazla konumu nedeniyle Banja Luka'da neredeyse her yıl kar yağmaktadır. Güçlü rüzgârların kuzey ve kuzeydoğudan estiği kentin kıyısına kurulduğu nehir yine de yumuşatıcı etkiye sahiptir.
Banja Luka'ya Ulaşım
Banja Luka lokasyon açısından oldukça elverişli bir konuma sahiptir. Kente Bosna'nın Saraybosna, Sipovo, Prejidor gibi önemli kentlerinin yanı sıra Viyana, Linz, Zagreb, Split, Kopenhag, Paris, Lyon, Münih, Düseldorf, Karadağ, Amsterdam, Rotterdam, Utrecht, Belgrad, Stockholm, Zürih gibi pek çok Avrupa kentinden otobüsle ulaşım mümkündür. Kentin uluslararası havaalanı olasına rağmen buraya Türkiye'dendirekt uçuş yoktur. Ancak Belgrad, Sırbistan gibi kentlerden aktarmalı uçuşlarla kente gitmek de mümkündür. Kentin iki kilometre güneydoğusuna denk düşen tren yolu ise buraya ulaşımda bir diğer alternatiftir. Saraybosna, Zagreb ve Belgrad hattını takip eden tren yolu hattı boyunca birbirinden güzel manzaralar ile karşılaşırsınız.
Banja Luka'da Görülmesi Gereken Yerler
Ljubačke Doline: Yaklaşık 30 kurtarılmış ve yeniden inşa edilmiş tarihî kırsal binanın bulunduğu bu küçük ama keyifli köy, rustik eserlerle dolu olup güzel bir yamaç çayırına kurulmuştur. Yugoslav nostaljisinin küçük bir odası gibi olan köy, davetkâr müzesi, ormanlık alanları ve geleneksel yemeklerin en lezizlerini sunan bar ve restoranlarla tam bir cazibe merkezidir.
Mesih İsa'nın Ortodoks Katedrali: Banja Luka'nın Bizans tarzı Ortodoks katedrali, altın kubbe ve altın kubbesine kadar yükselen serbest duran çan kulesiyle oldukça ihtişamlı bir mimariye sahiptir. Altın-kahverengi ve yengeç-pembe taşlardan oluşan etkileyici yapının iç mekânı görkemli oyulmuş ikonostasis ve baş döndürücü mozaiklerinin yanı sıra ana kubbeden aşağıya bakan dev merkezi avizesi ile unutulmaz bir şaheserdir.
Ferhadija Cami: Bu küçük ama görkemli cami, Unesco listesinde yer almakta olup kaçırılmış bir Avusturya-Macar efendisinin fidyesiyle elde edilen parayla 1579 yılında inşa edilmiştir. Oldukça heybetli bir yapı olan caminin tamamı 1993 yılında Bosna Savaşı'nın bir parçası olarak yıkılmış, titiz rekonstrüksiyonu 16. yüzyıl teknikleri kullanılarak ve kurtarılan çeşitli orijinal kalıntıların bir araya getirilmesiyle oluşturulmuştur. El boyaması ile ve büyük bir titizlikle yapılmış iç mekan 2016 yılında tamamlanmıştır.
Sprske Müzesi: Sırp Cumhuriyeti'nin en büyük "ulusal" müzesi olan bu müze, arkeolojik kazılardan elde edilen pek çok eseri bünyesinde bulundurmaktadır. Yörenin tarihi boyunca İkinci Dünya Savaşı'nın Ustashi toplama kamplarındaki dehşetlere dek pek çok esere kaynaklık da eden müze bölgenin İlk çağlardan günümüze uzanan geçmişine kaynaklık etmektedir.
