Meknes Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Meknes, Kuzey Afrika ülkesi Fas’ın dört imparatorluk şehrinden biridir. Krallık şehirleri arasında en kalabalık 6. şehir olan Meknes, 11. yüzyılda Ortaçağ’ın önemli siyasi güçlerinden, Murâbıtlar tarafından askeri bir yerleşim olarak kurulmuştur. Şehir, Sultan Moulay İsmail (1672-1727) döneminde Fas’ın başkenti olmuştur. Sultan, Meknes’i İspanyol-Mağribi tarzında ilgi çekici mimari özelliklere sahip bir şehir haline getirmiştir. Şehir bu dönemde altın çağını yaşamıştır. Kentin günümüzdeki nüfusu yarım milyonun üzerindedir.
Meknes ilgi çekici, hareketli, canlı ve modern bir kenttir. Şehirde çok sayıda tarihi eser ve doğal alan bulunmaktadır. Meknes Tarihi Kenti1996 yılında UNESCO tarafından DünyaMirası olarak tescillenmiştir. Kentsel olarak gelişmekte olan Meknes’te nadir bulunan tarihi kalıntılar ve önemli anıtlar halen görülebilmektedir.
Tarihi surların arkasındaki şehirde yirmi beş cami, on hamam, saraylar, hanlar, özel mülklerin kalıntıları, bölgede yaşamış uygarlıkların kültürlerine ait anıtlar bulunmaktadır. Eski imparatorluk başkenti olan Meknes’teki yapılar evrensel değerde olmalarının yanı sıra korunmaya gerek duymaktadırlar. Gelişim gösteren ve hızla değişen kentsel yapı tarihi eserleri savunmasız bir hale getirmektedir.
Şehri evrensel nitelikte önemli kılan özellikleriyse 17. yüzyıldan kalma anıtlar ve kent dokusudur.
Meknes Nerededir?
Meknes, Fas’ın tam kalbinde yer alan bir şehirdir. Etrafında Orta Atlas dağları olan İfrane ve Azrou bulunmaktadır. Batıda Fas’ın iki metropol şehri Kazablanka ve Rabat ile komşudur. Kuzeyde ise Tanca ve Tétouan şehirleri yer almaktadır.
Meknes’e Nasıl Gidilir?
Meknes’te iki adet tren istasyonu hizmet vermektedir. El-Emir Abdelkader adındaki daha küçük olan istasyon şehrin merkezinde yer almaktadır. Diğer istasyon ise doğu yönünde biraz daha uzakta bulunmaktadır. Fas’ın Marakeş (6,5 saat), Tangier (3,5-4,5 saat), Rabat (2 saat) , Kazablanka (3 saat) , Fes (50 dakika) ve Oujda (6 saat) gibi büyük şehirleriyle bağlantısı bulunmaktadır.
Ana otobüs istasyonu (Gare Routière), Meknes Tren İstasyonu’nun yakınlarında hizmet veren yeni bir otobüs terminalidir. Beni Millal dağ yolu üzerinden yolculuk en az 2 saat sürmektedir. Bu güzergâh tren ile takip edilirse daha rahat olmaktadır fakat otobüs ile daha kısa sürmektedir.
Birçok noktada bulunan büyük taksiler ise diğer bir ulaşım şekli olarak tercih edilebilir. En çok kullanılan ve bilinen taksi durakları ise El-Amir Abdelkader tren istasyonundaki ve ana otobüs istasyonunun yanındakilerdir.
Meknes’te Görülecek Yerler
Bab Mansour veya Bab Mansour el Aleuj geçidi, kenti temsil eden simge yapılardan biridir. Kentin ve ülkenin en turistik yerlerinden biri olan Bab Mansour, 1996 yılında ‘İmparatorluk Şehri’nin bir parçası olarak UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne eklenmiştir. Kapı, Meknes’teki Ortaçağ kenti ile kale ve sarayların bulunduğu kasabayı birbirinden ayıran sınırda bulunmaktadır. Kapı adeta sonsuz desenlerle, çini mozaikleri ile ve kaligrafik desenlerle süslüdür. Bab Mansour’un yaklaşık 60 metre güneybatısında benzer süslenmiş fakat daha küçük olan Bab Jemaa en Nouargeçidi bulunmaktadır.
Pl el-Hedim Meydanı, Meknes’in kalbidir. Bab Mansour’un karşısında yer almaktadır. Meydan en başlarda kraliyet tarafından gerçekleştirilen duyurular ve halkın infazı için kullanılmıştır. Meydan bu açıdan, zamanın nasıl değiştiğini gözlemlemek üzere, güzel bir noktadır. Oldukça hareketli olan meydanda futbol oynayan çocuklar, kalabalığa çalan sokak müzisyenleri ve ne yazık ki bazen Orta Atlas’tan yakalanan kelepçeli maymunlar görülebilir. Meydanın bir tarafında kafe ve restoranlar bulunmaktadır. Bu bölümün arkasındaki kapalı çarşı da görülebilir.
Şehirde ziyaret edilmesi gereken bir diğer duraksa, Meknes’e altın çağını yaşatan ve şehri 17. yüzyılda başkent yapan Sultan Moulay İsmail’in son dinlenme yeridir. Moulay İsmail’in Anıtmezarı, UNESCO’nun baskısı üzerine restorasyon için kapatılmıştır. 2018’de açılması beklenen anıt mezarın salonu Fas işçiliğinin en güzel örneklerinden biridir. Mezarın girişi, sessiz ve sakin bir his uyandırmak amaçlı sade ve huzurlu bir avlu şeklinde tasarlanmıştır. Fotoğraf çekilebilmektedir fakat gayrimüslimlerin mezarın yakınına gelmelerine müsaade edilmemektedir. Mezar, İmparatorluk Şehri’nde yer almaktadır.
Dar Jamaï Müzesi, Pl el-Hedim Meydanı’na bakmaktadır. 1882 yılında güç sahibi Jamaï ailesi tarafından yaptırılmış bir saraydır. Sarayda 1920’den beri geleneksel seramik, mücevher ve tekstil ürünleri sergilenmektedir. Fas’ın farklı yerlerinden getirilen ve çeşitli stilleri temsil eden antik halı çeşitleri de görülebilir. Müze aynı zamanda kuşların yaşadığı, büyük portakal ağaçlarının bulunduğu bir Endülüs Bahçesi’ne de sahiptir.
