Phoenix Adaları Hakkında Genel Bilgiler
Büyük Okyanus’ta yer alan ve Kiribati Cumhuriyeti’nin bir parçası olan Phoenix Adaları koral resifi zinciri ve mercan adalarından oluşmaktadır. Kanton Adası, Birnie, Manra, Enderbury, McKean, Orona, Nikumaroro ve Rawaki’yi içeren adalar topluluğunda yaşamın olduğu tek ada Kanton Adası’dır. Günümüzde Kanton Adası’nda sadece devlet çalışanları ve aileleri ikamet etmektedir.
Phoenix Adaları’nın toplam alanı 29 kilometrekare olup adaların hepsi 19. yüzyılda balina avcılığı yapan gemiler tarafından keşfedilmiştir. Manra, Orona ve Nikumaroro’daki kalıntılara bakıldığında bu atollerde tarih öncesi zamanlarda yaşamın olduğu belirlenmiştir. 1889 tarihinde Büyük Britanya topraklarına katılan adalar 1937 yılında Gilbert ve Ellice Adaları kolonisine dahil olmuş, adalardaki nüfusun tamamı 1958-1963 yıllarında Solomon Adaları’na taşınmıştır. 1979 yılında tüm Phoenix Adaları bağımsız Kiribati Cumhuriyeti’nin bir parçası olmuştur. 2008 yılında kurulan Phoenix Adaları Koruma Alanı dünyanın en büyük koruma alanlarından biridir ve yaklaşık 120 tür mercan ve 500’den fazla balık türüne ev sahipliği yapmaktadır.
Kanton veya Abariringa Adası Phoenix grubunun en kuzeyinde yer alan 40 kilometrekarelik lagünle çevrili bir adadır. Köpekbalıkları, vatozlar, yılan balıkları da dahil olmak üzere 153 deniz canlısının yaşadığı adada kara faunası da hayli zengindir. 23 kuş türüne ev sahipliği yapan Kanton Adası’nda kertenkele, sıçan, yengeç ve kaplumbağaların da bulunduğu birçok canlı türü yaşamaktadır. Bir zamanlar önemli bir Pasifik havaalanı ve yakıt ikmal istasyonu olan Kanton, 1950’li yılların sonunda uzun menzilli jet uçuşlarının piyasaya sürülmesiyle önemini kaybetmiş ve kısa bir süre ABD füze izleme istasyonu olarak kullanıldıktan sonra terk edilmiştir. Günümüzde adanın nüfusu sadece 20 kişi olup hepsi 1936-1976 yılları arasındaki ABD-İngiltere işgalinden sonra terk edilmiş yapılarda yaşamaktadır. Enderbury Kanton’a 63 kilometre uzaklıkta olan oldukça küçük bir adadır. II. Dünya Savaşı sırasında az sayıda sömürgecinin yaşadığı ada günümüzde tamamen ıssızdır. 20 hektar genişliğindeki Birnie Adası yassı bir mercan adasıdır. Deniz kuşları sürüleri için yuvalama yeri olan ada 1975 yılında vahşi yaşam koruma alanı ilan edilmiştir.
Phoenix grubunun en kuzeybatısındaki ada olan McKean Adası 57 hektar genişliğindedir. 85 bin kuş nüfusu ile dünyanın en büyük kuş popülasyonlarından birine sahiptir. 1870 yılında terk edilen adada günümüze kadar yerleşim yapılmamıştır. 65 hektar genişliğindeki Rawaki Adası Phoenix Adaları’ndaki tek tatlı sulak alana sahiptir. Otlar ve bitkilerle kaplı olan ada göçmen deniz kuşları için önemli bir yaşam alanı sağlar. Tarih öncesi yerleşime dair kesin kalıntılar sunan Manra ve Orona Adaları 1963’te terk edilmiştir. Birçok kuş türünün yaşadığı Nikumaroro Adası 6 kilometre uzunluğa, 2 kilometre genişliğe sahiptir. Tatlı su kıtlığı nedeniyle 1963 yılında terk edilen ada tamamen ıssızdır.
Phoenix Adaları Nerede?
Büyük Okyanus’ta, Samoa’nın kuzeyinde 29 kilometrekarelik bir alanı kaplayan Phoenix Adaları sekiz adadan oluşan bir gruptur. Kiribati Cumhuriyeti’ne ait olan Phoenix Adaları’nın doğusunda Gilbert Adaları, batısında ise Line Adaları bulunmaktadır.
Phoenix Adaları İklimi
Phoenix Adaları’nda Kiribati’de olduğu gibi tropikal iklim özellikleri hakimdir. Kuru ve yağışlı sezon olmak üzere iki farklı mevsimin yaşandığı Phoenix Adaları’nda nem oranı oldukça yüksektir. Aralık-Mart ayları arasında yağışların gözlemlendiği Phoenix Adaları’nda yıllık sıcaklık ortalaması 30 derece civarındadır.
Phoenix Adaları Koruma Bölgesi
Phoenix Adası Deniz Koruma Alanı dünyanın en büyük deniz koruma bölgesidir. Altın renkli kumsalları, mercan adaları ve lagünleri ile muhteşem manzaralara sahip olan alan 2006 yılında korumaya alınmıştır. 410.500 kilometrekarelik alanda ticari balıkçılık yapmak da yasaklanmıştır. Mercan resifleri ve kuş popülasyonu ile neredeyse hiç el değmemiş olan koruma bölgesine ziyaretçi sayısı sınırlandırılmıştır. Adalara erişim kolay olmadığı için bölge tamamen turizme açılmamıştır. Phoenix Adaları 2010 yılında UNESCO Dünya Mirası Alanı’na dahil edilmiştir.
