Bamako, Mali’nin başkenti ve en büyük şehridir. Günümüzde en hızlı gelişen Afrika ülkelerinden biri olarak kabul edilen Mali’ye başkentlik yapan şehir, ülkenin güney ucunda yer almaktadır. Nijer Nehri üzerinde konumlanan Bamako, yukarı ve orta Nijer Vadisi’ni bölen kuvvetli bir nehir akıntısının yakınlarındadır. Bamako; Lagos, Abidjan, Kano, Ibadan, Dakar ve Accra’dan sonra Batı Afrika’da yer alan 7. büyük şehir olma özelliğine sahiptir. Koulikoro yakınlarında yer alan nehir limanı sayesinde büyük bir ticaret merkezi haline gelmiştir. Tekstil, işlenmiş et ve metal üretiminde önde olan Bamako ülke ekonomisine büyük katkı sağlamaktadır.
Ekonomi merkezi olmasının yanı sıra Mali’nin yönetim ve konferans merkezidir. Her yıl ticaret, iş görüşmeleri, çeşitli kültürel etkinlikler ve turistik gezi amacıyla şehri binlerce turist ziyaret etmektedir. Tarihin pek çok döneminde devletlerin ilgisini çeken ve hükmetmek istedikleri Bamako’nun tarihi, ilk çağlara kadar uzanmaktadır. Paleolitik Çağ’dan itibaren yerleşke olarak seçilen Bamako, Nijer Nehri’nin sağladığı avantajlarla elverişli yaşam koşullarına sahiptir.
İlk çağlarda bölge halkı için en önemli geçim kaynağı tarım ve balıkçılıktı. Nijer Nehri balıkçılık için elverişliydi. Aynı zamanda etrafındaki topraklar da tarım için uygundu. Nijer Nehri’nin sağladığı bereketli tarım toprakları sayesinde bölgede bulunan krallıklar zenginleşti. Bu zenginlikle Sahara, Kuzey Afrika ve Avrupa’ya ticaret amacıyla açılımlar başladı. Bölgede yaşayan ilk sakinler altın, fildişi, kola fıstığı ve tuz ticareti ile uğraştılar.
11. yüzyıla gelindiğinde Gana İmparatorluğu bölgede egemenliğini ilan eden ilk büyük krallık oldu. Mali İmparatorluğu, Orta Çağ döneminde hızla büyüdü ve Senegal, Gambiya, Gine ve Moritanya’ya egemen olarak Batı Afrika’da büyük bir hakimiyet alanı yarattı. Bu büyüme döneminde Bamako’ya da kültürel yatırımlar yapıldı. Orta Çağ’da iki üniversite ve sayısız caminin açılmasıyla önemli bir kültürel merkez haline gelen Bamako, İslam alimleri için de gözde bir yer olmuştur.
14. yüzyılda pamuk, altın ve tuz ticareti sayesinde Mali İmparatorluğu gittikçe zenginleşti. Bu zenginlik diğer devletlerin dikkatini çekmeye başlamıştı. 16. yüzyılda Fas’tan gelen Berber adı verilen işgalciler Mali’deki hakimiyeti ellerine aldılar. Bundan sonra Sahra altı ticareti de denizciler tarafından devralındı.
Bamako’nun bulunduğu bölgedeki verimli topraklar ve iyi para kazandıran ticari faaliyetler yavaş yavaş Avrupalı devletlerin de ilgisini çekmeye başlamıştı. 19. yüzyılın sonlarına doğru Fransızlar Batı Afrika’nın büyük bir çoğunluğuna hakim olmuşlardır. 1883 tarihinde Mali, Fransız Sudan kolonisinin bir parçası haline geldi ve 1908 yılında koloninin başkenti olarak kabul gördü. Bu dönemde Bamako bölgesine Fransızlar tarafından pek çok yatırım yapıldı. Pamuk ve pirinç tarımı, büyük sulama projeleri ve yeni demiryolu Mali’yi Atlantik kıyısında Dakar ile birleştirdi.
Bamako’nun başkentliğini yaptığı Mali 1895-1959 yılları arasında Fransız Batı Afrika Federasyonu egemenliği altında kaldı. Nisan 1960 tarihinde Fransa’dan ayrılarak bağımsızlığını ilan eden Mali, Bamako’yu başkent olarak seçti.
Oldukça hareketli dönemleri atlatan Bamako, günümüzde Batı Afrika’nın en önemli şehirlerinden biri haline gelmiştir. Gerek ekonomisi gerek kültürel aktiviteleri gerekse göz kamaştıran doğası ile gezginlerin dikkatini çekmeyi başarıyor. Bamako hızla büyüyen ekonomisi ile çok sayıda insanı cezbediyor. Bu durum da şehirde nüfus artışı yaşanmasına neden oluyor. Bamako’nun nüfus verilerine bakıldığında şaşırtıcı derecede büyüyen bir nüfusa sahip olduğu görülüyor. 1884’te yalnızca 2.500 kişilik nüfusa sahip olan Bamako, 1908’de 8.000, 1942’de 37.000 ve 1960’ta 100.000’e ulaşmıştır. Nüfusunun bu kadar hızlı artmasındaki en büyük etken sahip olduğu iş imkanları sebebiyle çok fazla göç alıyor olmasıdır. İş arayan kırsal nüfus Bamako’ya göç etmekte ve yasadışı gecekondular inşa etmektedir. Şehirdeki bu kontrolsüz nüfus artışı trafik, çarpık kentleşme, kirlilik gibi sorunları da beraberinde getirmektedir.
Batı Afrika’nın kavşağı olan Bamako aynı zamanda komşu ülkelerden de göç almaktadır. Günümüzde Bamako nüfusu çeşitli etnik kökenden gelen insanlardan oluşmaktadır.
Bamako sanatsal faaliyetleri ile de Afrika’nın gözde şehirlerinden bir tanesidir. 1990’lı yıllarda müzikal anlamda adeta patlama yaşayan Bamako pek çok müzisyen yetiştirmiştir. Vokalist Salif Keita ve şarkıcı Ali Farka Toure’nin 90’lı yıllarda büyük başarı kazanmalarının ardından müzik dünyasının gözü Bamako’ya çevrilmiştir. Şehrin sahip olduğu etnik çeşitlilik de müzikal alanda büyük bir zenginlik yaratmıştır. Bamako sokaklarında dolaşırken Bamana ritimleri çalmakta olan djembes ve perküsyon müzisyenleri ile sıkça karşılaşabilirsiniz. Sokak sanatçılarını şehrin her yerinde görmek mümkündür.
Bamako’yu gezerken Afrika kültürünün en güzel örneklerini görüp, doğanın ve kültürel güzelliklerin tadını doyasıya çıkartabilirsiniz.
Tanıtım videosu: https://www.youtube.com/watch?v=cpHWgyMH1O8
