Matera

Matera Hakkında Bilinmesi Gerekenler

İtalya’nın güneyindeki Basilicata bölgesinde bulunan Matera kenti kendisiyle aynı ismi taşıyan Matera eyaletinin de başkentidir. Güney İtalya’nın en önemli cazibe merkezlerinden birisi olan Matera aynı zamanda 1993 senesinden beri UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde olup geçmişten günümüze iyi korunmuş kaya yerleşimlerinin de ev sahibidir. Kent 2014 senesinde Avrupa Kültür Başkenti ilan edilmiş olup “La Città Sotterranea” yani Yeraltı Şehri ismiyle de bilinmektedir.

Geçmişi milattan önce 10. yüzyıla dek uzanan Matera dünyanın en eski sürekli yerleşim yerlerinden birisi olma özelliğine sahiptir. Geçmişten günümüze getirdiği köklü mirasını hâlâ koruyan kent yapısıyla dikkat çeken Matera’nın tarihi merkezi “Sassi” ve Rupestrian Kiliseleri hayli meşhurdur. Oldukça büyük bir şehir olan Matera’nın kayalara kazınmış evleri bir vadinin iki ucuna yerleşmiş olup oldukça etkileyici bir güzelliğe sahiptir.

Tarihî ve doğal pek çok güzelliğe ev sahipliği yapan Matera’ya dair ilgi çekici bir diğer şey de her yıl eylül ayında düzenlenen Women’s Fiction Festivali başlıklı edebiyat festivalidir. Sassi bölgesinde düzenlenen festival kapsamında gerçekleştirilen sempozyum ve atölyelere dünyanın pek çok yerinden edebiyatçılar, editörler, yazarlar ve yayınevleri katılım göstermektedir. Dolayısıyla edebiyata meraklıysanız kenti ziyaretinizi festival dönemine denk getirip aynı zamanda kültürel ve edebi bir seyahat de gerçekleştirebilirsiniz.

Sassi Tarihi Bölgesi

Matera’ya uluslararası ününü kazandıran antik kenti “Sassi di Matera” tarih öncesi bir troglodyte (kayalarda ikamet edilen dönem) yerleşmesinden doğmuştur ve bu konutların şu anda İtalya'da bulunan ilk insan yerleşimleri arasında olduğu düşünülmektedir. Sassi, Basilicata ve Apulia’nın karakteristik özelliği olan kalkerli kayaya kazılmış olan yerleşimlerdir. Kayaya oyulmuş mağaraların yanı sıra sokaklarla da bölünen bu antik kent, şu anda küçük bir akarsu olan bir nehrin oluşturduğu kayalık vadinin bir yamacında büyüyüp gelişmiştir. Kentin kurulduğu uçuruma yerli halk “la Gravina” adını takmıştır. Bölgede yaşamını sürdürmekte olan köklü tarihe sahip Sassi halkı 1950’lerde, İtalya hükümeti tarafından gelişmekte olan modern kent bölgelerine yerleşime zorlanmıştır. 1980’lerin sonuna dek konutlarının eskiliği ve çoğu durumda yaşanmaz olduğu için yoksulluk alanı olarak kabul edilen Sassi, sonradan turizm odaklı bir merkez haline dönüştürülmeyi başarmıştır. UNESCO’nun ve Hollywood'un yardımıyla Sassi'nin yenilenmesini desteklenmiştir. Pek çok filmin mekânı olarak kullanılan Sassi bölgesi bugün birçok başarılı işletmeler, bar, restoran ve otele ev sahipliği yapmaktadır.

Matera’da Görülmesi Gereken Yerler

Palombaro Lungo: Matrea’nın en görkemli yapılarından birisi olan Palombaro Lungo bir kısmı yer altına dek uzanan dev bir sarnıcı andıran eski bir katedraldir. Kentin ana meydanının aşağısında bulunan bu muazzam güzellikteki yapı kayadan oyulmuş olup kemerlerle birbirine bağlanan nefes kesici bir mimari örneğidir. Yapıldığı dönemde aynı zamanda kentin su ihtiyacını da karşılayan Palombaro Lungo’nun tarihini ve mimarisini açıklayan 25 dakikalık rehberli turlara katılmanızı tavsiye ederiz.

Chiesa San Pietro Barisano: Geçmişi 12. yüzyılın ilk dönemlerine kadar uzanan Matera'nın en eski kiliselerinin en büyüğü olan Aziz Petrus ya da Chiesa San Pietro Barisano, zamanında ölülerin cesetlerinin toplandığı alan üzerine inşa edilmiştir. Oldukça etkileyici bir taş mimari yapıya sahip olan bu eski kilisenin girişinde 15. ve 16. yüzyıldan kalma Müjde’nin gelişini tasvir eden fresklere rastlanmaktadır. Matera’nın 1960 ve 70’li yıllarda kısmen terk edildiği dönemde yağmalanan kilise Matera’nın tarihine ışık tutar nitelikte pek çok ize sahiptir.

Casa Noha: Tarihi bölge Sassi’yi ziyaret etmeden evvel ön hazırlık olarak ziyaret edilmesi tavsiye edilen bu müze Fondo Ambiente Italiano’ya bağışlanan 16. yüzyıldan kalma bir aile evinin üç odasına yayılmıştır. 25 dakikalık harika bir multimedya sergisine ev sahipliği yapan müze şehrin ve çevresinin şaşırtıcı ve sıklıkla acı veren sosyal tarihini anlatılmaktadır. Matera’nın eşsiz tarihi, yeniden doğuşu ve istilaya uğradığı dönemlerle ilgili bilgi edinmek için buraya mutlaka uğrayın.

Museo della Scultura Contemporanea: Çağdaş heykel örneklerinin bir araya geldiği bu muhteşem sanat müzesi içinde yer alan eserler kadar derin girintili mağaralar içine yerleşmiş olması ve 16. yüzyıldan kalma Palazzo Pomarici’nin freskli odaları ile de sıra dışı bir deneyim vadetmektedir. 19. yüzyılın sonundan günümüze İtalyan heykelinin nadide örneklerinin yanı sıra müzede grafik sanatının, mücevherlerin ve seramiklerin de ilgi çekici örneklerini görebilirsiniz.

Belvedere: Sassi’nin harika bir fotoğrafını çekmek istiyorsanız Belvedere Tepesi’ne tırmanın. Taranto – Laterza yolu üzerindeki Dalyan Vadisi’ne konumlanan bu yer aynı zamanda meşhur İsa’nın Çilesi filmindeki çarmıha gerilme sahnesinin de çekildiği yerdir. Dalyan Vadisi’nin ve Matera’nın muhteşem manzarasını ayaklar altına seren Belvedere’yi bilhassa günbatımınadoğru ziyaret etmenizi tavsiye ederiz.

Katedral: Sassi’nin iki doğal kasesi arasında gökyüzüne doğru yükselen Katedral 13. yüzyıldan kalma nefes kesici bir yapıdır. Pugliese - Romanesk özellik gösteren katedralin zarif dış cephesi, Neo Barok mimari esintileri de taşımaktadır. 13 yıllık bir tadilat sürecinin ardından tekrar ziyarete açılan yapı; süslü kulesi, 17. yüzyıldan kalma freskleri, 13. yüzyıldan kalma Bizans Madonnası ile dikkat çekmektedir.

Mağara Kiliseleri ve Cripta del Peccato Originale: Lombard dönemine tarihlenen büyüleyici bir Benedektin bölgesi olan Matera oldukça iyi korunmuş pek çok freske de ev sahipliği yapmaktadır. Bunlar arasında en önemlilerden kabul edilen Cripta del Peccato Originale yani Günahın Crypt’su ise 8. yüzyıldan kalma oldukça etkileyici bir fresk örneğidir. Eski ve Yeni Ahit’ten canlı sahneleri betimleyen bu eser, “Sistine” ismiyle de ün kazanmıştır. Matera’nın 7 kilometregüneyindeki mağara kiliseleri bölgesinde yer alan freski görmek için internet üzerinden bilet almanızda fayda var, aksi takdirde uzun bir sıra sizi bekliyor olacaktır.