Novi Pazar Gezilecek Yerler

Raska ve Sebecevo nehirlerinin birleştiği noktada yer alan Stari Ras, Novi Pazar kent merkezine 11 km mesafede yer alan antik bir şehirdir. UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan bu tarihi kalıntıların geçmişi 700’lü yıllara dayanıyor. Burası Orta Çağ Sırp devletlerinden Raska’nın uzun yıllar boyunca başkentliğini yapmıştır. 13. Yüzyılda bir süre terk edilmiştir. 14. Yüzyılda tekrar gelişmeye başlayan bu eski kent bölgesi, 15. Yüzyılda Osmanlı’nın bölgeyi fethetmesiyle cazibesini kaybetmeye başlamıştır. Eski Pazar (Stari Trgoviste) yerini şehrin 11 km doğusunda kurulan Novi Pazar’a bırakmıştır. Stari Ras’taki korunmasız harabelerden oluşan Arsa Kalesi’ni de gezebilirsiniz. Arsa’nın yakınlarında eski çarşılar, kiliseler ve manastırlardan oluşan etkileyici ortaçağ anıtlarına da ulaşabilirsiniz.

Kent merkezinde yer alan Altun Alem Camii, Novi Pazar’daki Osmanlı miraslarından en ünlüsüdür. İnşa edildiği 16. yüzyıldan günümüze kadar Novi Pazar’ın en büyük camisi olan Altun Alem, Muslihuddin Abdulgani tarafından yaptırılmıştır. Yüksek tuğla duvarlarına sahip olan camide mektep, avlu ve 30’un üzerinde yazılı mezar taşına sahiptir. Yapısı itibariyle 16. Yüzyıl üslubunun en iyi örneklerinden birini temsil eden Altun Alem Camii bir minare, bir büyük kubbe ve iki küçük kubbeden oluşmaktadır. Bu tür bir camii 16. Yüzyıl Sırbistan’ında pek yaygın değildi. Altun Alem Camii’nin benzer örneklerine o dönemde sadece İstanbul ve Amasya’da rastlanabiliyordu. Osmanlı mimarisinin huzur verici atmosferini tatmak için bu ibadethaneyi mutlaka ziyaret edin.

Novi Pazar’da Osmanlı İmparatorluğu’nun etkisi ağır olarak hissedilse de, imparatorluk öncesi eserlere rastlamak da mümkün. 1979 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne alınan Sopocani Manastırı bunlardan biridir. Stari Ras bölgesinde yer alan Sopocani Manastırı Novi Pazar’ın 15 km batısında bulunmaktadır. Muhteşem freskleriyle Bizans sanatının kilometre taşlarından birini temsil etmektedir. Bu tapınaktaki freskler Bizans’ın eski başkenti Konstantinopolis’in eski ustaları tarafından boyanmıştır. Manastırdaki en ünlü fresk ‘Bakire Meryem’in Göğe Yükselişi’dir. Sopocani Manastırı 1260 yılında Kral Uros 1. Nemanjic tarafından inşa edilmiştir. 14. Yüzyılda ilk Sırp Kralı Güçlü Dusan Sopocani’yi ele geçirmiştir. Orta Çağ’ın en değerli dini yerlerinden biri olan bu manastır, dikkat çekici Romanesk mimarisiyle Novi Pazar turistlerinin ilk durak yerlerinden biridir.

12. yüzyılda Büyük Prens Stefan Nemanja’nın inşa ettirdiği Durdevi Stupovi batı ve doğu geleneklerinin sentezini temsil eden bir manastırdır. Doğudaki Bizans mimarisi ve batıdaki Romanesk mimarinin izlerini taşıyan bu ibadethane Sırbistan’ın en eskilerindendir. Manastırın cephesi açık ve koyu taş sıralarıyla Romanesk tarzı temsil ederken, iç tasarımı Bizans tarzında yapılmıştır. St. George’a adanan manastır günümüzde UNESCO tarafından korunmaktadır. 830 yıldır varlığını koruyan Durdevi Stupovi Stari Ras kompleksi içinde yer almaktadır. Ancak son 300 yıldır atıl haldedir. Manastır muhteşem fresklerle süslenmiştir. Ancak bunların çoğu yüzyıllar boyunca tahrip olmuştur. St. George’un yaşamından sahneler, Danyal peygamber ve bağışçıların portreleri kısmen korunmuştur. 1689 yılındaki Avusturya-Türk savaşından sonra terk edilen yapı, sonraki yıllarda beş kez yanmıştır.

Peter Kilisesi olarak da bilinen Kutsal Havariler Kilisesi, Sırbistan’daki en eski Orta Çağ dini yapıtlarından biridir. Yapılış tarihi tam olarak bilinmese de 10. Yüzyıl başlarında inşa edildiği tahmin edilmektedir. 500’lü yıllarda vaftizhane olarak kullanılan bir bölgede inşa edilen Peter Kilisesi UNESCO korumasındaki Stari Ras bölgesinde yer almaktadır. Bir tepenin üzerinde tüm ihtişamıyla zamana meydan okuyan bu kilise tarihi mezar taşlarının arasında ziyaretçilerini bekliyor. Balkanlarda hayatta kalan en eski kilisedir. 900-1300 yılları arasında dini sanatın nasıl geliştiğini kilisenin fresklerinde görebilirsiniz. Kiliseyi koruma çalışmaları son olarak 1960’ın başlarında yapılmış ve 1979’da UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne dahil edilmiştir. 2008’de kilisenin duvarları graffiti yapılarak tahribata uğratılmıştır. Yüksek bir tepede yeşil dağlara hakim bir konumdaki Peter Kilisesi’nde birbirinden güzel fotoğraf kareleri yakalayabilirsiniz.

Novi Pazar bir zamanlar önemli ticaret yollarının kesiştiği bir kentti. Şehirde tüccarların konaklaması için altı adet han bulunmaktaydı. Tüccarlar İstanbul ve Dubrovnik arasındaki seyahatlerinde geceyi burada geçiriyorlardı. Emir Ağa Han, Novi Pazar’ın ayakta kalan iki hanından birisidir. 17. Yüzyıldan kalma bu Osmanlı yapısı şehir merkezinde yer almaktadır. Emir Ağa Hanı inşa edildiği yıldan bu yana konaklama tesisi olarak kullanılmaktadır. Beyaz cepheli ve kiremit çatılı bu tarihi yapı konuklarını modern imkanlarla ağırlamaktadır. Kentte hayranlık uyandıran Osmanlı yapılarından sadece biri olan Emir Ağa Hanı’nda yüzyıllardır farklı hikayeler yaşanmış ve binlerce misafir ağırlanmıştır. Novi Pazar tatilinize farklı bir deneyim katmak istiyorsanız Emir Ağa Hanı’nı ziyaret edebilir hatta konaklayabilirsiniz.

Doğu ve batı kültürünün bir arada yaşadığı Novi Pazar’da, bir müzenin size göstereceği çok sayıda şey bulabilirsiniz. Eski bir Osmanlı konağında yer alan Ras Müzesi’nde tarih yolculuğu Neolitik döneme ait taş baltalar ve çömleklerle başlamaktadır. Bronz ve Demir Çağı’na ait takılar, saç tokaları ve sofistike toprak eşyalarını da görebilirsiniz. Osmanlı döneminden kalma silahlar, mühür pulları, madeni paralar, madalyalar, pipolar ve görkemli mücevherler müzenin en ilgi çekici sergilerindendir. Ras kentine ait tarihi ganimetler müzede gösterildiğinden çok daha fazlasıdır. Ancak birçok eser Belgrad’a taşınmıştır. Novi Pazar ve çevresindeki bölgelere ait tarihi mirasın ne kadar eskiye dayandığını en güzel şekilde özetleyen Ras Müzesi’nde 19. yüzyıldan kalma kahve öğütücüleri, geleneksel elbiseler ve çeşitli günlük eşyaları da görebilirsiniz.

Novi Pazar’ın en eski Osmanlı yapılarının başında gelen İsa Bey Hamamı 15. Yüzyılda İshakoğlu İsa Bey tarafından yaptırılmıştır. Eski kent merkezinin kalbinde bulunan bu tarihi yapı Sırplar tarafından ‘büyük önem taşıyan bir anıt’ olarak nitelendirilmektedir. Hem kadınlara hem de erkeklere hizmet veren bu tarihi hamam simetrik bir plan üzerine kurulmuştur. Kadın ve erkek bölgelerini ayıran duvar hamamı simetrik olarak ikiye bölmektedir. 11 kubbeli olarak inşa edilen yapıda her odanın üzerinde bir kubbe bulunmaktaydı. Altıgen şeklindeki odalara sahip olan hamamın içinde bir de kafe bulunmaktadır. Yaz aylarında, kendine has mimarisiyle dikkat çeken İsa Bey Hamamı’nda sıcak Türk kahvesi eşliğinde farklı bir atmosferin tadını çıkarabilirsiniz.

Şehir merkezinde, Novi Pazar’ın kurucusu İshakoğlu İsa Bey tarafından yaptırılan başka bir yapı daha bulunmaktadır. Hamama yakın bir noktada bulunan hisar, Novi Pazar Sancağı’nın merkez üssü olarak kullanılıyordu. 15. yüzyılda inşa edilen kale başlangıçta ahşap bir yapıya sahipti. Seyreden yüzyıllarda sürekli genişletilerek ve sağlamlaştırılarak günümüzdeki taş görünümüne kavuşmuştur. Hisar 1. Dünya Savaşı’nda tahribata uğrasa da sekizgen şeklindeki gözetleme kulesi de dahil olmak üzere birçok bölümü bozulmadan günümüze kadar ulaşmıştır. Birçok savaştan kurtulan bu ilgi çekici yapı şehir parkının ortasında yer almaktadır. Kentin göbeğinde avantajlı bir konumda yer alan şehir parkında Türk Hisarı’nın yanı sıra bir kafe, bir kütüphane ve keyifli vakit geçirebileceğiniz yeşil alanlar bulunmaktadır.

Şehir merkezinin yaklaşık 4 km kuzeyinde, Raska yönünde bulunan Novi Pazar’ın antik spası, ilk olarak bölgedeki Roma sakinleri tarafından keşfedildi. Kaplıcalar Orta Çağ boyunca Ras halkı tarafından sıklıkla kullanılmıştır. Osmanlı döneminde de popülaritesini koruyan spa kültürü iki hamam ve bir kervansarayla devam etmiştir. Günümüzde de insanlar tedavi amacıyla 15 ila 55 derece arasındaki sülfürlü sularda banyo yapmak ve bu suları içmek için şehrin kuzeyindeki spa merkezini ziyaret etmektedir. Spa merkezinin bulunduğu doğal ortam da ziyaret etmek için iyi bir sebeptir. Kent sakinleri yaz aylarında yürüyüş ve piknik yapmak için rotalarını buraya çevirirler. Novi Pazar tatilinizi bitirmeden, tarihi kaplıcalarda dinlendirici bir spa deneyimi yaşamayı ihmal etmeyin.