Zaanse Schans Genel Bilgiler / Rehber
Zaanse Schans Hakkında Bilinmesi Gerekenler
18. ve 19. yüzyıllarda önemli bir sanayi bölgesi olan Zaanse Schans, Hollanda’nın popüler turistik yerlerinden biridir. Yel değirmenleri, atölyeleri, depoları ve geleneksel mimari tarzdaki evleriyle Hollanda’nın geçmişine dair önemli bir bakış sunmaktadır. Kasabanın karakteristik köy evlerinin birçoğu hediyelik eşya dükkânı, atölye ve müzelere ev sahipliği yaparken; geri kalanı halen özel konut olarak kullanılabilmektedir. Kasabada kalan bazı yel değirmenleri ise halka açıktır.
Zaanse Schans adı Zaan Nehri’nden gelmektedir. Almanca “toprak siper” anlamına gelen “schans” ise Hollanda’nın bağımsızlık savaşı sırasında kullanılan toprak siperlerden gelmektedir. Hollanda’da İspanya İmparatorluğu’na karşı başlayan ayaklanmayla alevlenen Seksen Yıl Savaşı sırasında, birçok siper açılmıştır. 16. yüzyılda tahminen 13 kadar siper açılmıştır. Günümüze kadar o siperlerden hiçbiri kalmamıştır. 1574 yılında bir pazartesi günü, Hollandalılar kanlı eylemler sonucu İspanyol askerlerin hâkimiyetine son vermiştir. Zafer çeşitli etkinlikler ile günümüzde kutlanmaktadır. 18. ve 19. yüzyıllarda ise Zaan bölgesi; keten tohumu yağı, boya, enfiye, hardal ve kâğıt gibi birçok ürünü üreten yüzlerce yel değirmeninin yer aldığı önemli bir sanayi bölgesi konumuna gelmiştir.
Zanse Schans’ın tarihini yansıtan mimariyi yakından görmek ve atmosferi deneyimlemek oldukça keyifli bir deneyimdir. 1961 yılında birçok bina yol ve nehrin kenarına taşınmıştır. Yel değirmenleri, müzeleri, doğası ve kültürü ile bu tarihî kasaba, Hollanda’nın sanayi geçmişiyle ilgili oldukça aydınlatıcı olan popüler bir cazibe merkezi haline gelmiştir. Kasaba 2014 yılında 1,5 milyonu aşkın turist tarafından ziyaret edilmiştir.
Zaanse Schans, Amsterdam’a yakın konumda bulunmasından dolayı ulaşım için avantajlı bir yerdedir. Şehrin tarihi atmosferi, yerel mimari örnekleri ahşap evler, müzeler, atölyeler, yel değirmenleri görülmeye değer güzelliktedirler.
Zaanse Schans Nerededir?
Zaanse Schans, Batı Avrupa’da Hollanda’nın Amsterdam şehrinin hemen kuzeyinde konumlanmaktadır. Kasaba, Zaandam Mahallesi’nde, Zandijk yakınında yer almaktadır.
Zaanse Schans’a Nasıl Gidilir?
Zaanse Schans’a tren, otobüs, araba, bisiklet ve tekne vasıtaları ile ulaşmak mümkündür. Kasaba Amsterdam’a çok yakın olmasından dolayı çeşitli vasıtalarla kolayca ulaşılabilecek bir konumdadır.
Amsterdam Merkez İstasyonu’ndan hareket eden trenler ile Zaandijk köyüne gidilmektedir. Bu noktadan 10-15 dakikalık yürüyüşün ardından Zaanse Schans’a varılabilmektedir.
Amsterdam’dan arabayla Zaanse Schans’a ulaşmak ise yaklaşık 20 dakika sürmektedir.
Seyahatin yaklaşık 40 dakika sürdüğü otobüs vasıtasıyla da Amsterdam’dan Zaanse Schans’a gidilebilmektedir. Amsterdam Merkez İstasyonu’ndan hareket eden 391 numaralı otobüs Zaanse Schans’a gitmektedir.
Bisiklet seçeneği ise yolculuk sırasında diğer vasıtalarla giderken görülemeyecek yerleri keşfetme imkânı sunmaktadır. Amsterdam Merkez İstasyonu’ndan Zaanse Schans 22 kilometredir. Bisiklet yolculuğu yaklaşık 1 saat 30 dakika sürmektedir. Bu vasıtayla, normalde çoğu turistin keşfedemeyeceği Amsterdam-Noord ve Het Twiske gibi bölgeler görülebilir.
Amsterdam’dan Zaanse Schans’a tekne kiralanabileceği gibi özel şirketlerin düzenlediği seferleri tercih etmek de mümkündür.
Zaanse Schans’ta Görülecek Yerler
Dışarıdan sakin bir görünüme sahip olan fakat içinde çok hareketli işlerin döndüğü Hollanda’nın sembollerinden yel değirmenleri, Zaanse Schans’ta görülmesi gereken yapılardandır. Bu değirmenlerden biri olan De Huisman bir baharat ambarıdır. Burası ziyaret edilerek baharatların tadına bakılabilir. Çeşitli baharatların satıldığı bir dükkânın da bulunduğu De Huisman’ın duvarlarında bilgilendirici panolar ve belgesel görüntüleri izlenebilir. De Gekroonde Poelenburg adlı odun testere değirmeni ise tüm evlerin ahşaptan yapıldığı zamanda önemli bir ihtiyacı karşılayan bir üretim noktasıdır. 1869 yılında inşa edilen bu değirmen, 1963 yılında parçalarına ayrılıp Zaanse Schans’a taşınarak yeniden inşa edilmiştir. Kasabada daha birçok değirmen mevcuttur. De Kat, De Zoeker, Het Jonge Schaap, De Bonte Hen, De Os, Het Klaverblad, De Bleeke Dood ve De Ooievaar adındaki bu değirmenler, yağ, boya üretiminde ve testere işlevinde kullanılmaktadır.
Zaanse Schans’ta birçok müze de bulunmaktadır. Bunlardan biri olan Zaans Müzesi, bisküvi ve çikolata tarihçesi üzerinde eğilmiştir. Hollanda’nın en lezzetli müzesi olarak değerlendirilen Zaans Müzesi, çok çeşitli koleksiyona sahiptir. Modern bir sunuma sahip olan müze sergisinde mutfak eşyaları, giysiler, resimler ve gıda sanayi fabrika malzemeleri görülebilir.
El sanatları dükkânları ise ahşap takunyalar gibi karakteristik ürünlerin görülebileceği yerlerdir. Bunlardan biri olan, çikolataların geleneksel şekilde üretildiği Zaans Gedaan/CocoaLab, çikolata tatmak ve yapım atölyesine katılmak üzere ziyaret edilebilir. Görülebilecek diğer el sanatları atölyeleri arasında tekne ve değirmen yelkenleri, varil, kalay ve likör atölyeleri yer almaktadır.
