Stockholm'de Yeraltı Metro Sanatı

Yaklaşık 110 kilometrelik uzunluğa sahip olan Stockholm Yeraltı Metrosu, dünyanın en büyük sanat galerisi olarak nitelendiriliyor. Bunun sebebi ise sahip olduğu 100 istasyondan 90’ından fazlasının çeşitli sanatçıların çalışmaları ile dolu olması. İsveç’in başkenti olan bu şehrin sahip olduğu tüm bu istasyonlarda toplam 150 sanatçının eserleri bulunuyor. İstasyonlar arasında en çok ilgi görenleri ise şu şekilde sıralayabiliriz:

Kungsträdgarden İstasyonu

1950’li yıllardan bu yana tablolar, heykeller, mozaik çalışmaları ve grafiti gibi birçok sanat türüne ev sahipliği yapan bu sergi maratonunu oluşturan istasyonlar arasında, halktan ve turistlerden en çok ilgi gören istasyonun tartışmasız bir şekilde Kungsträdgarden İstasyonu olduğu söylenebilir. Şehir merkezinde, yerden yaklaşık 34 metre aşağıda bulunan bu istasyon, 1977 yılında Ulrik Samuelson tarafından renklendirildi. 1987 yılında Ulrik’in istasyonun çıkış bölgesi olan Arsenalgatan’a kadar yaptığı eklemeler ile tüm istasyon sanat ile dolmuş ve günümüzdeki halini aldı.

Kungsträdgården İstasyonu'nun zemini boyunca uzanan yeşil, kırmızı ve beyaz çizgiler bölgenin tarihine ait mesajlar taşıyor. Kral XIII. Charles’a ait bir park olan Kungsträdgården'in (The Kings’ Garden) tarihinde yer alan bu renklerden yeşil olan çizgiler, eskiden var olan Barok bahçelerini simgeliyor. Kırmızı çizgilerin simgelediği detayın ise eski zamanlarda saray dışından başlayarak sarayın içine kadar devam eden kırmızı çakıllı yol olduğu söylenebilir. Son olarak beyaz çizgiler ise eskiden tam olarak istasyonun olduğu bölgede bulunan Makalös Sarayı'ndaki zeminleri süsleyen mermer heykelleri simgeliyor.
Ayrıca Kungsträdgården İstasyonu’nda, İsveç Ulusal Sanat Müzeleri Topluluğu’na ait eserlerin sergilendiği, küçük bir arkeolojik kazı bölgesi de bulunuyor. Kazı alanında bir zamanlar Torsgatan Caddesi'ni kaplayan gaz lambaları ile Makalös Sarayı'na ait olup günümüze kadar bütünlüğünü koruyabilen mermer sütunlar ve taş heykellerin sergileniyor.

T-Central İstasyonu

Stockholm’de her ne kadar yoğun bir trafik olmasa da iş stresi dünyanın her yerinde baş gösteren insanlığın ortak bir sorunu haline gelmiş durumda ve bu sıkıntı minimal boyutlarda da olsa Stockholm’de de yaşanıyor. Şehrin trafik acentesi olarak kabul edilen Storstockholms Lokaltrafik’in istatistiklerine göre her gün yaklaşık 167.000 kişi T-Central İstasyonu'ndan geçiyor. Bu yüzden T-Central İstasyonu şehrin en kalabalık istasyonu olarak kabul edilmiş durumda. En yoğun saatlerin işe gidiş ve dönüş saatlerinde yaşandığı göz önüne alınarak bu İstasyonda farklı bir sanatsal çalışmaya yer verildi. İstasyon duvarları boyunca uzanan mavi asma motifleri, 1975 yılında Per Olof Ultvedt tarafından yapıldı. Yolcuların beklediği ve farklı trenlere bindiğini gösteren motiflerde zemin ve motif renkleri özenle seçildi ve insanlar üzerinde sakinleştirici bir yaratması amaçlandı.

Ultvedt bu çalışmalarında T-Central istasyonun inşa edilişin görev almış olan kaynakçıları, marangozları, çelik işçilerini, mühendisleri ve madencileri de onurlandırmak istedi ve çalışmasını bu yönde ilerletti. Bu tarz durumlarda genelde tercih edilen ve klasik bir yöntem olan adlarının yazılı olduğu bir anıt yapmak yerine bu kişilerin silüetlerini motiflere ekledi. T-Central İstasyonu'ndan geçen birçok kişinin dikkatini çeken bir diğer sanat eseri ise çok renkli cam prizmalardan oluşan duvar örnekleridir. 1958'de Erland Melanton ve Bengt Edenfalk tarafından tasarlanan bu duvar döşemeleri yeraltı ağı üzerindeki ilk sanat tesislerinden biridir. "Klaravagnen" adı verilen bu sanat eseri ismini 1950'lerde istasyonun yer aldığı bölgede bulunmuş olan eski "Klara" semtinden almaktadır.

Solna Centrum İstasyonu

Solna Centrum İstasyonu’ndaki 1 kilometrelik duvara sprey boyalar ile ateş kırmızısı renginde gökyüzü ve yeşil ladin ormanları resmedildi. 1975'te İsveç’in endüstriyel kalkınma dönemi zirvesinde olduğu zamanlarda Anders Åberg ve Karl-Olov Björk tarafından yapılan bu illüstrasyonlar, 1970'lerde yaşananlar doğrultusunda "kırsal nüfusun azaltılması ve çevrenin tahrip edilmesi" temasını içeren politik konuları yansıtıyor. Bu sanatsal çalışmalarda aynı zamanda endüstriyel atıklar nedeniyle kirlenen akarsular ve bu doğrultuda hayatı tehdit altına giren hayvanları yer alıyor.

Stadion İstasyonu

Stadion İstasyonu, olimpiyat halkalarının parlak gökkuşağı renklerinde tasarlanmış heykeller ve duvar çalışmaları ile dolu. Mermer mavisine bürünmüş kaya tipi duvarlarında geniş bir gökkuşağı bulunuyor. Enno Hallek ve Åke Pallarp tarafından yapılan bu sanat eserleri 1973 yılında Stockholm Stadyumunda gerçekleştirilen 1912 Olimpiyatları'nı anmak için tasarlandı.

Stadshagen İstasyonu

Altı adet boyalı alüminyum tabaka Stadshagen İstasyonu’nun duvarlarından gözlerinizi ayırmamanıza neden oluyor. 1975'de Lasse Lindqvist tarafından boyanan bu şekil değiştiren metalik paneller, İsveç’in tarihinde önem arz eden karşılaşmaları bünyesinde barındırıyor. Özellikle Danimarka spor takımları ile yapılan karşılaşmaları içeren panellere soldan bakarsanız İsveç ekibini, sağdan bakarsanız Danimarka ekibini görebilirsiniz. Saha karşılaşmalarından parçalar gösteren panellerde futbol, kros kayağı, snowboard gibi spor dallarına yer verilmiştir.