Chiapas

Chiapas Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Meksika’nın bir eyaleti olan Chiapas, 73.887 kilometrekare bir alana yayılmıştır. Ülkenin 31 eyaletinden biri olan Chiapas, 122 adet belediyeye bölünmüştür. Eyaletin nüfusu 2003 yılı sayımına göre 4,5 milyona yakındır. Chiapas’ın başkenti Tuxtla Gutiérrez’dir. Başkent haricindeki diğer başlıca şehirler ise Ocosingo, Tapachula, San Cristóbal de las Casas, Comitán ve Arriaga’dır. Eyalet halkının üçte biriMaya kökenlidir. Kırsalda yaşayan köylüler ekonomik açıdan zayıftırlar ve çoğu İspanyolca bilmemektedir. Eyalet nüfusunun yüzde 40’ı kötü beslenmeden dolayı mağdur durumdadır. Bu oran ülkedeki en yüksek rakamdır. Eyalette göze çarpan bir diğer sorun ise Orta Amerika çetelerinin varlığının artmasıdır. Orta Amerika’dan Amerika Birleşik Devletleri’ne göç etmek isteyen göçmen nüfus da eyaletteki açlığın artmasına sebep olan etmenlerden biridir. Eyalet halkının geçindiği sektörler ise tarım, hayvancılık, balıkçılık, enerji üretimi, el işi ürünler ve turizmdir. Halkın yüzde 53’ü tarım, büyükbaş hayvancılık, ormancılık ve balıkçılık ile geçinmektedir.

1994 yılında Chiapas Meksika hükümeti ve Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu arasında gerçekleşen iç çatışma 11 gün sürmüş ve bir devrim gerçekleşmiştir. Günümüzde Zapatistaların kontrolü altında bulunan 32 belediye vardır.

Chiapas’ın tarihi ise M.Ö. 700’lere kadar dayanmaktadır. Avcı toplayıcı halk ülkenin merkez vadisine işgal etmişlerdir. Fakat bu dönemle ilgili bilgiler oldukça azdır. Elde edilen arkeolojik kalıntılar, Ocozocoautla'daki Santa Elena Çiftliği’nde ortaya çıkarılan taştan ve kemikten yapılmış alet ve silahlardır.

Chiapas’ta iklim genelde nemli ve tropikaldir. Tobasco eyaleti yakınlarındaki kuzey kesimlerine yılda yaklaşık 3000 milimetre yağış düşmektedir. Genel olarak ovalık arazilerden oluşan bölgenin bitki örtüsünü yüksek ve sık yağmur ormanları olmuştur. Fakat bu ormanlık alanlar tarım faaliyetleri ve çiftlik yapımı yüzünden zarara uğrayıp yok edilmiştir.

Chiapas Nerededir?

Chiapas, Kuzey Amerika kıtasının güney yarısında bulunan Meksika’nın güneydoğusunda yer alan bir eyalettir. Eyalet doğu sınırında Guatemala ile komşudur. Güneyinde ise BüyükOkyanus yer almaktadır. Ülkenin en güneyinde konumlanmış olan eyaletin batıda Oaxaca, kuzeybatıda Veracruz, kuzeyde ise Tabasco eyaletleri ile sınırı bulunmaktadır. Doğu ve güneydoğusu ise Guatemala’nın Petén, Quiché, Huehuetenango ve San Marcos eyaletleri ile çevrilidir. Chiapas’ın aynı zamanda güneyde PasifikOkyanusu’na kıyısı bulunmaktadır. 

Chiapas’a Nasıl Gidilir?

Eyaletin başkenti Tuxtla Gutiérrez’de küçük boyutlarda Tuxtla Gutiérrez Uluslararası Havaalanı hizmet vermektedir. Ayrıca çevresindeki eyaletlerle ve Guatemala ile bağlantısını sağlayan, kimisi ücretli olan karayolları da bulunmaktadır. 

Chiapas’ın Kültürü

Eyaletin mimari tarzı, arkeolojik buluntularda ortaya çıkan ve Mayalardan gelen estetik anlayışla, belirli renk düzenleri ve sembolik ayrıntılardan meydana gelmektedir. İspanyolların bölgeye hâkim olmasından sonra ise yaylalarda İspanyol stilinde şehirler inşa edilmeye başlanmıştır. 16. ve 18. yüzyıllar arasında görülen Arap etkili İspanyol mimarisi, sömürge mimarisinin bir parçası haline gelmiştir.

Chiapas’ın sanat geleneği ise tarihsel bir temele sahiptir. Başkent Tuxtla Gutiérrez yakınlarında bulunan Sima de las Cotorras Mağarası’ndaki duvar resimleri ve Rancho Nuevo Mağaraları’nda bulunan insan kalıntıları ve ürünlerinden temellenen, renk kullanımı üzerine inşa edilmiş bir anlayış mevcuttur. Mayalardan da gelen yerli tasvirler ve biçimler, modern yapılar; kilise ve belediyelerde zuhur etmiştir.

Eyaletteki başlıca bilinen müzik aleti ise marimbadır. Hispanik dönem, ahşap müzik aletlerinin üretildiği bir devir olmuştur. Marimba da İspanyollar tarafından Chiapas’a getirilen Afrikalı bir köle tarafından tanıtılmıştır.
Bölgenin beslenme kültürü ise mısır üzerine kuruludur ve mutfak güçlü bir yerel etkiye sahiptir. 

Chiapas’ta Görülmesi Gereken Yerler

Chiapas’ta kasımdan nisan ayına kadar kuru bir mevsim yaşanmaktadır. Mayıs ve ekim ayları ise yağışların yoğunlaştığı dönemdir. Eyaletin yağmur ormanları, dünyanın başka yerinde bulunması mümkün olmayan binlerce hayvanın ve bitkinin yetiştiği yerlerdir.

Sumidera Kanyonu, Chiapa de Corzo kentinin hemen kuzeyinde yer alan, milli park ile çevrili derin bir kanyondur. Kanyon, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Büyük Kanyon ile aynı zamanda, bölgede meydana gelen bir çatlak ve Grijalva Nehri’nin erozyonu ile oluşmaya başlamıştır. 1000 metreye kadar yükselen dikey duvarlara sahip Sumidera Kanyonu 21.789 metrekare alana yayılmış Sumider Milli Parkı ile çevrilidir.

UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan, Guatemala sınırına yakın LagunasdeMontebelloUlusalParkı ise çam ormanları içinde yer alan çok renkli 59 adet gölü ve Maya kalıntılarını görmek üzere ziyaret edilebilir. 1959’da açılmış park, Chiapas’ın ilk milli parkıdır.