Mudanya Gezilecek Yerler

Kurtuluş Savaşı’nın askerî safhasını sona erdiren Mudanya Ateşkes Antlaşması, Türkiye Büyük Milleti Meclisi Hükümeti tarafından 11 Ekim 1922 tarihinde bu binada imzalanmıştır. Mudanya ilçe merkezinde bulunan Mütareke Evi Müzesi’nin tarihi 19. yüzyıla kadar dayanmaktadır. Aleksandr Ganyanof’un sahibi olduğu bina Hayri İpar tarafından satın alınarak restore edilmiş ve 1937 yılında müzeye dönüştürülmüştür. 2 kattan oluşan bina Mudanya sahilinde ihtişamıyla göz kamaştırmaktadır. Müze’nin ilk katında antlaşmanın imzalandığı salon ile birlikte İsmet Paşa’nın odası bulunmaktadır. İsmet Paşa ve yaverlerine ait yatak odalarını ise ikinci katta ziyaret edebilirsiniz. Binada ayrıca antlaşmanın imzalandığı döneme ait eşyalar, fotoğraflar ve belgeleri görme fırsatı bulabilirsiniz. Mütareke Evi Müzesi Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Bursa Büyükşehir Belediyesi tarafından restore edilerek 10 Ekim 2014 tarihinde yeniden ziyarete açılmıştır.

Mudanya Mütareke Evi Müzesi pazartesi günleri hariç her gün ziyaretçi kabul etmektedir. Müze 15 Nisan-2 Ekim tarihleri arasında 09.00-18.00 saatleri arasında, 3 Ekim-14 Nisan tarihleri arasında 09.00-17.00 saatleri arasında hizmet vermektedir. Mudanya Mütareke Evi Müzesi’ne giriş ücreti 5 TL’dir.

Mudanya ilçe merkezindeki Şükrüçavuş Mahallesi’nde bulunan Tahir Paşa Konağı, 18. yüzyıl Osmanlı mimarisinin en güzel örneklerinden biri olarak gösterilmektedir. Tahir Paşa Konağı, 1724 yılında inşa edilmiş olup 1985 yılında Kültür Bakanlığı tarafından kamulaştırılmıştır. Kamulaşma işlemlerinden sonra konağın restorasyonu Agâh Bursalı’nın desteğiyle gerçekleştirilmiş olup 2013 yılında Kent Müzesi olarak hizmete açılmıştır. Lale Devri’nden izler taşıyan konağın iç duvar ve tavanlardaki çiçek motifleri oldukça ilgi çekicidir. Vitraylı pencereler, duvarlarındaki geometrik şekiller konağa ayrı bir hava katmaktadır. Tahir Paşa Konağı 2 kattan ve 18 odadan oluşmakta olup konakta Tahir Paşa’nın bugüne kadar himaye altında bulunan eşyaları sergilenmektedir. Konağın birinci katında sergi salonu ve başkanlık makamı bulunurken ikinci katında kent müzesi bulunmaktadır. Müze’nin ikinci katında bulunan Baş Oda, Lale Devri’nde yapılan süslemeler, motifler ve geometrik şekiller ile uzmanlar tarafından dönemin önemli eserleri arasında gösterilmektedir.

Mudanya’da ziyaret edebileceğiniz tarihî yapılardan biri Apostoloi Kilisesi’dir. Mudanya ilçe merkezine 9 km mesafedeki Aydınpınar köyünde bulunan Apostoloi Kilisesi, Aydınlar Kilisesi olarak da bilinmektedir. Bursa Metropoliti döneminde kilise olarak inşa edilen bina zamanla camiye dönüştürülmüştür. Apostoloi Kilisesi doğudan batıya uzanmakta olup dikdörtgen planlı bir kilisedir. Tarihî kilise 1922 yılında camiye çevrilerek Müslüman halkın kullanımına açılmıştır. Kilise’nin çan kulesi minare yapılana kadar kullanılmıştır. Minarenin 1952-1953 yıllarında yapıldığı bilinmektedir. Kilisenin içine ayrıca mihrap yapılmış olup duvarlara Arapça yazılar yazılmıştır. Kilisenin içerisinde bulunan mermer kitabede kilesini 1901 yılında restore edildiği yazmaktadır. 1980 yılında yeni bir caminin yapılmasıyla kilise boşaltılmıştır. Kilise boşaltıldıktan sonra bir süre depo olarak kullanılsa da minarenin kilise üstüne devrilip yıkılmasıyla tamamen terk edilmiştir. Tarihî yapı ne yazık ki bakımsız haldedir.

Mudanya ilçe merkezine 6,5 km uzaklıktaki Kumyaka’da bulunan Baş Melekler Kilisesi, Mudanya’nın en önemli tarihî ve dinî yapılarından biridir. 780-797 yılları arasındaki Bizans İmparatoru IV. Konstantinos Porphyrogennetos’un döneminden yapıldığı bilinen Baş Melekler Kilesi dünyanın en eski üçüncü kilisesi olarak bilinmektedir. Kilise ayrıca Taksiyarhon adıyla da anılmaktadır. 1200 yıldan fazla geçmişe sahip olan tarihî kilisenin 1448 ve 1819 yılları arasında tadilat gördüğü bilinmektedir. 1922 yılına kadar ibadethane olarak kullanılan kilise başta Rum halkı olmak üzere bölgede yaşayan Hristiyan halk tarafından büyük öneme sahipti. Kilise’nin geçmiş yıllarda akıl hastalarına tedavi amaçlı hizmet verdiği de bilinmektedir. Kilise şu an için ibadethane olarak hizmet vermese de Rumlar tarafından yortu ve paskalya günlerinde ziyaret edilmektedir. Baş Melekler Kilesi 2012 yılında HeybeliadaRum Okulu Başrahibi Elpidophoros Lambriniadis tarafından Ekümenik Patrikhanesi’nden satın alınmıştır. Baş Melekler Kilisesi’nin zemini restorasyon çalışmaları için incelenmiş olup kubbeleri branda ile kapatılarak koruma altına alınmıştır.

Mudanya ilçe merkezine 15 km uzaklıktaki eski Rum köylerinden biri olan Dereköy’de bulunan Dereköy Kilisesi 1857 yılında inşa edilmiştir. Dereköy Kilisesi mimarisi ve içindeki liturjik ögelerle anıtsal bir yapı olarak görülmektedir. Kilise’nin yapımında tuğla, kesme ve moloz taş kullanılmıştır. Kilisenin köşelerinde taş bloklar bulunurken sütunları ahşap malzeme üzerine sıva tekniği uygulanarak yapılmıştır. Sütunlar ahşap malzeme üzerine sıva yapılmasına rağmen mermer görüntüsü vermektedir. Kumyaka ve Mudanya’nın en önemli tarihi yapılarından biri olan Dereköy Kilisesi Türkler ve Rumlar arasında 1922 yılında yapılan Nüfus Mübadelesi ile kilise olarak ibadete kapanmıştır. Rumların bölgeden ayrılmasıyla Yunanistan’dan Dereköy’e Nüfus Mübadelesi ile yerleşen Müslüman Türkler Dereköy Kilisesi’ni camii olarak kullanmaya başlamıştır. 1972 yılında Türkler tarafından Dereköy’e yeni bir camii yapılmasının ardından kilise kapatılmıştır. 1972 yılından sonra terkedilen Dereköy Kilisesi gerek bakımsızlık gerekse doğal afetler yüzünden tahrip olmuştur. Uzun yıllar kapalı olan kilisenin çatışı çökmüş, duvarları yıkılmaya başlamıştır. Ayin düzenini belirleyen ögelerin halen içinde bulunduğu Dereköy Kilisesi’nde her yıl Fener Rum Patriği Bartholomeos’un da katılımıyla ayin düzenlenmektedir.

Mudanya ilçe merkezine 11 km uzaklıktaki Tirilye Mahallesi’nde bulunan Yuannes Kilisesi, Rumların 1922 yılında Nüfus Mübadelesi ile bölgeyi terk etmesinin ardından özel mülkiyete geçerek Dündar Evi Kilisesi (Hagios Ioannes Church) adıyla anılmaya başlanmıştır. Dündar Evi’nin yapım tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte 12. yüzyılda yapıldığı tahmin edilmektedir. 3 kattan oluşan binanın ana girişinde kemerli taş kapı bulunmaktadır. Dündar Evi, duvarlarında taştan oyma işlemeler ve Bizans mimarisine özgü motifler taşımaktadır. Binanın giriş katındaki pencereler küçük ve kare şeklinde olmasına karşın ikinci kattaki pencereler büyük ve dikdörtgen şeklindedir. Kilisenin ibadet için ayrılan bölümü tek kattan oluşmaktadır. 1922 yılından sonra konut olarak kullanıldığı bilinen bina şu anda boş bulunmaktadır. Daha önceleri binada 3 ailenin yaşadığı bilinse de kilisenin turizm amaçlı butik otele çevrilme çalışmaları sebebiyle boşaltıldığı söylenmektedir.

Yıldıztepe sadece Mudanya değil aynı zamanda Bursa’nın da Marmara Denizi’ne hâkim olduğu en güzel noktalardan biridir. Yıldıztepe bulunduğu konum itibariyle Mudanya’da güneşin doğuşunun ve batışının en güzel izlendiği yerlerin başında gelmektedir. Yıldıztepe halk tarafından Âşıklar Tepesi adıyla anılmaktadır. Mudanya ilçe merkezinden Kumyaka’ya doğru giderken birkaç dakikalık mesafede bulunan Yıldıztepe, başta bahar ve yaz aylarında olmak üzere Mudanya halkının büyük ilgisini çekmektedir. Derin bir uçurumla denize bağlanan Yıldıztepe’de keyifli zaman geçirebilmek için park ve kafeler bulunmaktadır. Yıldıztepe’de Mudanya Belediyesi tarafından Yıldıztepe Sosyal Yaşam Merkezi yapılması için çalışmalar devam etmektedir. Belediye tarafından Yıldıztepe’ye proje kapsamında seyir terasları, kültür merkezi, amfi tiyatro, restoranlar, gezi ve yürüyüş alanları yapılması planlanmaktadır. Yıldıztepe’de harika fotoğraf kareleri yakalamak isterseniz mutlaka gün batımında gitmenizi tavsiye ederiz.

Kumyaka, Mudanya ilçesine bağlı şirin bir beldedir. Deniz kıyısında yer alan Kumyaka Mudanya-Tirilye yolu üzerinde bulunmaktadır. Mudanya’ya 7 km mesafede bulunan Kumyaka Geç Antik Dönem’de Sygi adıyla bilinmektedir. Sygi kelimesi Yunanca incir anlamına gelmektedir. Argonotlar efsanesinde adı geçtiği bilinen Kumyaka’da farklı dönemlere ait birçok tarihî yapı ve eser bulunmaktadır. Kumyaka da bölgedeki diğer köyler gibi tarihi bir Rum köyüdür ve 1922 yılından yapılan Nüfus Mübadelesi ile köydeki Rumlar bölgeyi terk etmiştir. Köyün içlerine doğru girildiğinde başta şirin Rum evleri olmak üzere tarihi çeşmeler, hamamlar dikkat çekmektedir. Kumyaka’da ayrıca dünyanın en eski üçüncü kilisesi olduğu bilinen Baş Melekler Kilisesi bulunmaktadır. Çevresi zeytin ağaçlarıyla çevrili olan Kumyaka zeytin ve zeytinyağı ile ünlüdür. Köyün girişinde ve köy içerisinde deniz manzarası eşliğinde keyifli zaman geçirebileceğiniz kafeler bulunmaktadır.

Mudanya ilçe merkezine 11 km uzaklıktaki Tirilye’de bulunan Taş Mektep, 1904-1909 tarihleri arasında dönemin metropolitlerinden Chirisostomos tarafından yaptırılmıştır. Bina batı mimarisini gözler önüne seren neo-klasik tarzda inşa edilmiştir. Rum halkı için hayli öneme sahip olan okulda Kıbrıslı Rum lider Başpiskopos Makariou’un eğitim gördüğü rivayet edilmektedir. Rumların 1922 yılında yapılan Nüfus Mübadelesi ile bölgede sayılarının azalmasından sonra eski gücünü ve etkisini yitirmiştir. Bölgedeki Rum nüfusun azalmasıyla Taş Mektep 1924 yılında yetim ve öksüz çocukların eğitim görmesi için Daru’l-eytam okuluna dönüştürülmüştür. İlkokul ve ortaokul eğitiminin yatılı olarak verildiği Taş Mektep’te ayrıca marangozluk ve demircilik gibi sanatların eğitimleri de verilmekteydi. 1928 yılında okulun yatılı bölümü kaldırılarak ilkokul olarak hizmet vermeye devam etmiştir. 1986 yılına kadar eğitim ve öğretimin devam ettiği okul yıkılma riskinden dolayı yapılan başvurular sonucunda 1989 yılında boşaltılmıştır. 1989 yılından bu yana kapıları kilitli olan Taş Mektep’te 10 Haziran 2017 tarihinden itibaren Mudanya Belediyesi tarafından restorasyon çalışmaları başlatılmıştır. Okulun içi ziyarete kapalı olsa da dışarıdan görmenizi tavsiye ederiz.