Vatikan, Roma Katolik Kilisesinin merkezidir. 1929 yılında, yüzlerce yıl varlığını koruyan Papalık Devleti’nin devamı niteliğinde, Mussolini’nin onayıyla bağımsızlığını ilan etmiştir.
Vatikan terimi antik dönemlerde, Tiber Nehri’nin sağ tarafında yer alan Milvio Köprüsü ile Sixtus Köprüsü arasındaki sulak bölgeyi tanımlamak için kullanılmıştır. İmparatorluk dönemlerinde de bu bölge Ager Vaticanus (Vatikan Bölgesi) olarak anılmıştır. Roma şehri yedi tepe üzerine kurulmuştur. Vatikan Tepesi bu tepelere dahil değildir. Vatikan ismi Antik Roma Paganizminde Tanrı olarak kabul edilen Deus Vaticanus veya Vagitanus’dan gelmektedir.
Vatikan’da ikamet eden Papa Hazretleri (Roma Başpiskoposu) Katolik kilisesinin ruhani lideridir. Bu inanç çerçevesinde Papa Tanrı’nın yeryüzündeki temsilcisidir. Hristiyan teolojisinde papalık görevi ilk olarak İsa tarafından Petrus’a verilmiştir. O günden bugüne papalık geleneği devam etmektedir. Ancak 10. yüzyılda Doğu kilisesinin Batı kilisesinden ayrılması ile Papa tüm Hristiyanlık üzerindeki etkisini kaybetmiş sadece Batı kilisesinde söz sahibi olmuştur. Doğu kilisesi üzerinde Papalık gibi geniş ölçüde yetki sahibi bir kurum bulunmamaktadır.
1870 yılında Vatikan Ruhani Meclisi’nin aldığı karar üzerine Papa’nın, Kutsal Ruh denetiminde olduğu kabul edilmiştir. Bu açıdan Papanın verdiği kararlar yanılmazlık ilkesi içerisindedir.
Vatikan, diplomotik ilişkilerde “Kutsal Makam” ismini kullanır . Ancak Kutsal Makam (Sancta Sedes) mana olarak Vatikan sınırlarının ötesindedir. Bu tanım Tanrı’nın Krallığı’nın yeryüzündeki temsilini ifade etmektedir. Bu bakımdan Vatikan kendini ayrıcalıklı bir konuma oturtmuştur.
Vatikan Şehir Devleti’nin en üst yetkisi Papanın elinde bulunmaktadır. Papa, Papalık Makamı’nı temsil etmektedir ve Papa’nın ölmesi halinde de Papalık Makamı, Açık Makam olarak çalışmalarına devam eder ancak Açık Makam sürecinde kesinlikle yeni bir yasa ilan edilemez. Bundan sonraki süreçte Vatikan’ın ve Katolik Kilisesinin yönetimi Kardinaller Heyetine geçer. Kardinaller Heyeti kendi aralarında oylama yaparak yeni papayı tayin ederler. Bu süreç tarihte en uzun 3 yıl, en kısa olarak da birkaç gün sürmüştür. Papalık seçiminin ardından oy pusulaları yakılır ve Vatikan Sarayı’nın bacasından beyaz duman çıkması sağlanır böylece tüm dünyaya yeni papanın seçildiği duyurulur.
Eğer dumanın rengi siyah ise bu, oylamanın ardından yeni bir papanın belirlenemediğini simgeler.
Vatikan 100 kişiyi geçmeyen İsviçreli paralı bir orduya sahiptir. Kıyafetleri Michelangelo tarafından tasarlanmıştır. Uzun yıllar İsviçreli paralı bir ordunun varlığı Vatikan’da tartışma konusu olmuştur. Daha fazla para verenin bu askerlere istediğini yaptırabileceği öne sürülmüş ve tarihte bu birçok kez yaşanmıştır. Ancak Papa ordusundan yine de vazgeçmemiştir. Bunu İsviçreli askerlerin hainlik yapsalar bile hiçbir zaman sırlarını deşifre etmediklerini öne sürerek ifade etmiştir.
Papalık Makamı asırlardan beri çok konuşuldu çok tartışılmıştır. Günümüzde devlet sınırları küçülmüş olsa da gücünden hiç bir şey kaybetmediği ortadadır. Bu gizemli yer bir çok sırrın üzerini örtmektedir. “Vatikan’da öğrenilen sırlar öbür dünyada bile açıklanmaz.” sözü durumun özetidir. Bunun yanında Vatikan sayısız sanat eserine ve dünyaca ünlü, romanlara ve filmlere konu olan, Vatikan Gizli Arşivleri’ne sahiptir. Vatikan Gizli Arşivleri sadece Vatikan’ın üst yetkili kimselerine açıktır. Bununla birlikte her yıl belli bir miktar akademisyenin de çalışma yapmasına izin verilmektedir. Ancak izinleri sadece belli bir bölüm için geçerlidir. Tüm arşive erişme yetkisi sadece papalığın elindedir. Ölen bir papanın arşivi 75 yıl boyunca kilitli kalır ve hiç kimsenin inceleme yapmasına izin verilmez.
Roma Katolik Kilisesinin hac noktası olan Vatikan her yıl milyonlarca gezginin ve hacı adayının ziyaret noktasıdır. Bu 44.000 metrekare alan yeryüzündeki en büyük maddi ve manevi hazinelere ev sahipliği yapmaktadır. Vatikan’ı tam anlamıyla keşfetmek yıllar alabilir. Tam anlamıyla bir sanat yuvası olan Vatikan, 1984 yılından beri UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yer almaktadır.
Tanıtıcı Video:
