Siz bakmayın şimdi caddelerinin harabe, sanatsal yapılarının virane görünmesine. Bir zamanlar Lidya ve Roma uygarlığının en önemli kentlerinden biriydi. Gladyatörlerin ve hızlı koşan atların şehri Kibyra’ya hoş geldiniz.
BURDUR İLİ GÖLHİSAR İLÇESİNDE MUHTEŞEM BİR ANTİK KENT
Burdur ili Gölhisar ilçesi sınırlarında bulunan Kibyra Antik Kenti, son dönemde restorasyon çalışmalarının hızlanması ile gün yüzüne çıkan eserlerin sayısının artmasıyla ülkemizde ilgi odağı antik şehirlerden biri haline geldi. Kibyra Antik Kenti, Anadolu’nun en görkemli stadyumlarından birisiyle, yukarı ve aşağı Agora tiyatro ve Meclis binasıyla, birbirinin görüntüsünü kesmeyecek ve tüm ovayı görebilecek şekilde inşa edilmiş yapılarıyla siz misafirlerini karşılamaya hazır.
KÖKLÜ BİR DEVLET GELENEĞİNE SAHİP KADİM BİR MEDENİYET
MÖ. 300'lü yıllarda Milaslı göçmenler tarafından şimdiki bulunduğu bölgede kurulduğu düşünülen Kibyra Antik Kenti, dünyanın en önemli antik kentleri arasında gösteriliyor. Köklü bir devlet geleneğini ve kadim bir kültürün izlerini günümüze kadar taşıyan Kibyra antik kentinin aynı zamanda birçok medeniyete ev sahipliği yaptığı da belirtiliyor. Hatta Gölhisar gölünün kenarında Uylupınar ismi verilen bölgede yer alan erken Kibyra’nın tarihinin çok daha eskilere dayandığı düşünüldüğünde antik kentin uygarlık tarihindeki yeri çok daha iyi anlaşılabilmektedir.
25 KENTİN YARGI MERKEZİ
Oldukça stratejik bir bölgede bulunan Kibyra antik kenti aynı zamanda bölgenin yargı merkezi misyonunu da üstlenmiş. Roma imparatorluğu devrinde bölgedeki 25 kentin yargılama merkezi konumunda bulunan Kibyra’da, odeon binası aynı zamanda bölge mahkemesi olarak da işlev görmüş. Romanın bölgeye atadığı vali, idari merkez Efes'te bulunurken mahkeme başkanı Kibyra kentinde bulunuyormuş.
AT YETİŞTİRİCİLİĞİ DEMİR İŞÇİLİĞİ VE ASKERİ GÜCÜYLE ÜNLÜ
Kibyra Antik Kenti, antik çağda at yetiştiriciliği alanında o kadar nam salmış ki hızlı koşan atların şehri olarak anılagelmiş. Aynı zamanda Kibyra’da demir işçiliği de bir meslek olmaktan öteye geçerek sanatsal bir boyuta ulaşmış. Ünlü coğrafyacı Strabon’unda naklettiği bilgilere göre Kibyra önemli bir askeri güce sahipmiş. Öyle ki bölgede üç diğer antik kentle birlikte kurduğu ittifaka 30.000 civarında piyade ile 2.000 kadar atlı asker gönderebiliyormuş.
GLADYATÖRLERLE ÖZDEŞLEŞMİŞ BİR ŞEHİR
Kibyra Antik Kenti'nde yapılan arkeolojik çalışmalar neticesinde MÖ 1. yüzyıldan itibaren stadyumunda gladyatör dövüşlerinin yapıldığı anlaşılmış. Kazı çalışmaları sonrasında ortaya çıkarılan frizlerde çok sayıda gladyatör frizleri bulunmaktadır. Hatta kentin nekropol bölgesinden stadyuma doğru gidilen anıtsal yol istikametinde çok sayıda gladyatör mezarının bulunduğu anlaşılmakta.
ANADOLU’NUN EN GÖRKEMLİ STADYUMLARINDAN BİRİ
Antik şehre girerken sol tarafta bulunan stadyum, U formundaki yaklaşık 200 metreye varan pist uzunluğu yaklaşık 12.000 kişilik kapasiteyle Anadolu’nun en ihtişamlı beş stadyumundan birisi olarak kabul ediliyor. Roma imparatorluğu döneminden önce çeşitli sportif faaliyetler amacıyla tercih edilen stadyum daha sonra gladyatörlerin dövüşlerinin sergilenmesi için de kullanılmış.
DÜNYANIN EN BÜYÜK ODEONU KIBYRA'DA
Antik çağlarda müzik ve konserlerin düzenlendiği salonu ifade eden Odeon'un dünyada bilinen ölçüleriyle en büyük Odeon binası olduğunu biliyor muydunuz? Kibyra'nın odeon binası yaklaşık 3500 kişilik kapasitesiyle dünya çapında ün sahibi bir amfi tiyatro. Aynı zamanda kent meclislerin de toplanma yeri olan Odeonlar Kibyra'da bir ilk olarak aynı zamanda kışlık tiyatro ve uluslararası mahkemelerinin yapıldığı bir bina olarak da kullanılmış.
DÜNYADA BİR İLK
Kibyra'nın ilkleri bununla kalmıyor. Odeon binasının orkestra salonunun zeminlerinde opus sectile yöntemiyle renkli mermer döşenerek inşa edilen medusa figürlü mozaik de dünyada zemine döşenmiş ilk Medusa figürü olarak kabul ediliyor.
BAŞ DÖNDÜREN BİR TİYATRO
Kibyra kentinin tiyatrosunun en önemli özelliklerinden birisi oturma kısımlarının oldukça dik bir konumda yerleştirilmiş olması. Özellikle tiyatronun en yüksek bölümünden sahne kısmına bakıldığında keskin bir yükseklik dikkat çekmektedir. Tiyatronun hemen bitişiğinde sonradan kiliseye çevrildiği anlaşılan tapınak kalıntıları da görülebilmektedir.
ANADOLU'NUN EN BÜYÜK HAMAMLARINDAN BİRİSİ
Kibyra'nın hamamı da sahip olduğu özellikleriyle oldukça ünlü. En az bin 800 yıllık bir geçmişi olduğu düşünülen hamam Roma döneminde inşa edilmiş. 2 bin 600 metrekaresi ana yapıyı oluşturan hamamın toplam büyüklüğü ise yaklaşık 5 bin 400 metrekare. Hamam, kentteki stadyum ve odeondan sonra en büyük üçüncü yapı olarak gösteriliyor. Hamamın en önemli özelliği ise kapladığı alan bakımından Anadolu’nun en büyük hamamlarından biri olması. Hamamda ısıtma sistemi alttan mermerlerin ısıtılması şeklinde tasarlanmış.
KIBYRA'YA NASIL GİDİLİR
Antalya üzerinden Çavdır - Denizli yol güzergahını takip ederek Gölhisar ilçesine buradan da Kibyra antik kentine rahatça ulaşabilirsiniz. Ankara tarafından ise Afyonkarahisar - Burdur karayolundan Gölhisar - Fethiye istikametini takip ederek Gölhisar’a ulaşmak mümkün. İzmir - Aydın - Denizli güzergahından ise Acıpayam - Gölhisar hattını takip ederek Kibyra antik kentine varabilirsiniz.
Likya, Kayra, Pisidya ve Frigya bölgelerinin kesişme yerinde ve ticaret yollarının tam merkezinde kurulan Kibyra, binlerce yıllık medeniyetini ve kültürünü, yeni milenyumun misafirleriyle paylaşmayı bekliyor. O zaman özgürlüğünüzü alın, hızlı atların ve gladyatörlerin şehri Kibyra’ya yelken açın, hep seyahatte kalın….
https://www.facebook.com/MURAT-AK-SEYAHAT-YAZARI-946719038715597/?ref=hl
NOT: Yazımıza katkılarıyla destek veren Kibyra antik kenti kazı başkanı Yrd. Doç. Dr. Şükrü ÖZÜDOĞRU beyefendiye şükranlarımı iletmek istiyorum.
