Şilili Şair ve Yazar: Pablo Neruda

Şilili yazar ve şair olan Pablo Neruda’nın asıl ismi Ricardo Eliezer Neftalí Reyes Basoalto’dur. 12 Temmuz 1904’te doğan Pablo Neruda 23 Eylül 1973 senesinde vefat etmiştir.

Şili'de demiryolu işçisi bir baba ve öğretmen bir annenin çocuğu olarak dünyaya gelen Neruda, küçük yaşta annesini kaybetmiştir. Meslek hayatına 13 yaşında "La Mañana" yerel gazetesindeki bazı makalelere katkıda bulunarak başlamıştır. İlk olarak Pablo Neruda adını 1920'de "Selva Austral" isimli edebiyat dergisindeki yazılarında kullanmıştır. Pablo Neruda adını seçmesinin sebebi ise Çek şair Jan Neruda'dan etkileniyor olmasıdır.

İlk kitabı Crepusculario 1923 yılında yayınlanmıştır. 1924 senesinde Yirmi Aşk Şiiri ve Umutsuz Bir Şarkı (Veinte poemas de amor y una cancion desesperada) isimli kitabı basılmış ve pek çok dile çevrilmiştir. Santiago'daki Şili Üniversitesi'nde Fransızca ve pedagoji okumuştur. 1927-1935 arasında hükümetin elçisi olarak Burma, Seylan, Java, Singapur, Buenos Aires, Barselona ve Madrid'te görev yapmıştır.

İspanya ve Fransa'da Cumhuriyetçi harekete katılılmıştır. Bu dönemde şiirlerini “Kalbimdeki İspanya” da toplamıştır ve bu kitap cephede basılmıştır. 1939'da Paris'te konsoloslukta çalışmaya başlamıştır. Ardından da Meksika'daki konsolosluk görevine getirilmiştir. Bu görevi sırasında Güney Amerika kıtasının doğası, insanları ve tarihini ele alan şiirleri içeren “Canto General de Chile”'yi yazmıştır

1943'te Şili'ye dönen Neruda, 1945'te senatör seçilmiş ve Şili Komünist Partisi'ne katılmıştır. 1949'da yurt dışına çıkmış 1952'ye kadar çeşitli ülkelerde bulunmuştur. Bu dönemde daha çok politik eserler yazmıştır.

1970 yılında Şili başkanlığına aday gösterilmiştir. Ancak Salvador Allende başkan olmuştur. Pablo Neruda, Allende’yi desteklemiştir. Allende, Neruda'yı Şili'nin Fransa elçisi olarak görevlendirmiştir.

1971 yılında edebiyat dalında Nobel Ödülü alan Pablo Neruda aynı zamanda Nazım Hikmet’in de çok yakın arkadaşıdır. Kendisi Nazım Hikmet adına Barış Ödülü almıştır. 1972’de Şili’ye geri dönen Neruda 1973 senesinde vefat etmiştir.

Yavaş yavaş ölürler / Pablo Neruda

Yavaş yavaş ölürler Seyahat etmeyenler,
Yavaş yavaş ölürler okumayanlar,
müzik dinlemeyenler,
vicdanlarında hoş görmeyi barındırmayanlar.

Yavaş yavaş ölürler,
İzzetinefislerini yıkanlar
Hiçbir zaman yardım istemeyenler.

Yavaş yavaş ölürler
Alışkanlıklara esir olanlar,
her gün aynı yolları yürüyenler,
Ufuklarını genişletmeyen ve
değiştirmeyenler,
Elbiselerinin rengini değiştirme riskine bile girmeyen,
veya bir yabancı ile konuşmayanlar.

Yavaş yavaş ölürler
İhtiraslardan ve verdikleri heyecanlardan kaçınanlar,
tamir edilen kırık kalplerin gözlerindeki pırıltıyı
görmek istemekten kaçınanlar
yavaş yavaş ölürler.

Yavaş yavaş ölürler
Aşkta veya işte bedbaht olup istikamet değiştirmeyenler,
Rüyalarını gerçekleştirmek için risk almayanlar,
Hayatlarında bir kez dahi mantıklı tavsiyelerin
dışına çıkmamış olanlar. Yavaş yavaş ölürler.