Novgorod’da Gezilecek Yerler

Rusya'nın tarihinde önemli yer tutan anların betimlendiği; aralarında çarlar, prensler, devlet adamları, askeri kahramanlar, şairler ve yazarların olduğu 109 figürün bulunduğu bu bronz anıtın en çok kullanılan adı Milenyum Anıtı.

8 Eylül 1862 tarihinde açılan 15.7 metre yüksekliğinde, 65.5 ton ağırlığında, kimilerine göre çana benzeyen, kimilerince eski büyük prenslerinden Vladimir Monomakh'ın kraliyet şapkasına benzetilen bu anıt Novgorod'ta, Kremlin'in içinde bulunuyor. Anıtın üzerinde Rusya'yı sembolize eden diz çökmüş bir kadın, meleğe şükranlarını sunuyor.

Novgorod, bulunduğu yer itibarıyla tarımsal açıdan çok az önem taşıyordu ama Baltık ticareti ve orman kuşağından yararlanılması açısından konumu çok uygundu. Baltık, Orta Rusya ve Volga Nehri yoluyla yakın doğuya uzanan ticaret yollarına egemen konumdaydı. Bu yüzden Hansa Birliği'nin kürk, tuz, bal ve balmumu ihtiyacını karşılayan doğudaki üssü, birliğin en doğudaki limanı oldu ve bu da şehri siyasal açıdan önemli bir konuma getirdi.

Şehir 1136 yılında Kiev Prensliğinden ayrılarak bağımsız Novgorod Cumhuriyeti'nin başkenti oldu ve en parlak dönemini 1136-1478 yılları arasında yaşadıktan sonra güçlenen Moskova'nın hâkimiyetine girerek önemini kaybetti. O dönemde kent yönetimleri yerel meclislerin elindeydi ve bu meclisler prensin kendisini bile seçme yetkisine sahipti.

Novgorod, sadece ticari anlamda gelişmemiş; bu gelişmişliği kültürel anlamda da diğer Rus şehirlerinin önünde olmak için kullanabilmişti. Kiliselerde Novgorod kırmızısı denilen bir kırmızı kullanılmış. Ne yazık ki kiliseler II. Dünya Savaşı sırasında yağmalanmış ve geriye fazla bir şey kalmamış.

Novgorod Kremlini, Kremlin Kalesi ya da sadece Kremlin adı verilen bu yapının adı 1044 yılındaki ilk yazılarda geçmektedir. İdari ve dini merkez olarak kullanılmıştı. Surlar ilk etapta tahtadan yapılmış olup, 15. yüzyıl sonlarında taştan yeniden inşa edilmiştir.

12 orijinal kulesinden 9 tanesi ayakta kalmıştır. Kokuy Kulesi, 41 metre yüksekliği ile en yüksek kulesidir. Kale hakkında elde olan ilk bilgilere göre burası ilk kurulduğunda henüz tek Tanrılı dinler Rusya’da oluşmamıştı.

Bir pagan defin alanı olarak hizmet vermiş olan bir alan üzerine Hristiyanlığın ülkeye yayılmasının ardından ilk Novogrdo papazı Ioakim Korsunianin Kutsal Bilgelik Katedrali ismiyle bir kilise yaptı (989). Bu sayede bu bölge Hristiyanlaşmış oldu. Bir süre dini bir alan olarak işlev gören bölge kısa bir süre sonra kale inşa edildi.

Savaşçı bir kent izlenimi verse de Novgorod şehri aslında bir ticaret ve kiltür merkezidir. Eski dönemlerinde şehirde zengin tüccar yaşamını anlatan, kuşaktan kuşağa sözlü olarak aktarılan halk şiirleri halen kayıt altındadır.

Yazın kültürü de çok gelişmiş olan Novgorod'ta bol miktarda kitap ve vakayiname yazılmıştır. Okuryazarlık oranı kentte her dönem çok yüksektir. Bölgede, huş ağacı kabuklarına telgraf yazımı kısalığında yazılmış çok sayıda iş belgesi ve kişisel yazışma örnekleri bulunmuştur.

Novgorod ismi, ilk olarak 859 yılına ait el yazmalarında geçmektedir. Şehir Volkhov Nehri ile İlmen Gölü kıyısında kurulmuştur. Volkhov Nehri'nin bir tarafına bu katedral yapılmış, diğer tarafı ticari yerleşim alanı olarak gelişmiştir. Evler daha çok kiliselerin etrafına toplanmış ve tüccar evlerinin alt katları depo olarak kullanılmıştır.

Novgorod'un dini merkezi St. Sophia Katedrali. İstanbul’daki Ayasofya ile mimari benzerlikleri olan katedral, Ayasofya ile kıyaslandığında arada ciddi bir cüsse farkı ortaya çıkmakta. 1040-1050 yılları arasında yapılan katedral, Rusya'nın en eski taş yapılarından birisidir. Katedralin büyük bronz kapısı Almanya'da Magdeburg'ta yapılmıştır ve üzerinde İncil’in Eski Ahit ve Yeni Ahit bölümlerinden sahneler vardır.

Kilisenin içinde yer alan ikonların Rusya’ya Bizans'tan getirildiği bilinmektedir. Moğol İstilası döneminde yağmalanana kadar Rusya’nın ikona yapım merkezi Kiev şehriydi. Sonraki dönemde Novgorod önem kazanmaya başlamıştır. 14-15. yüzyıllarda Novgorod şehrine özgü bir ikona üslubu gelişmiştir. Sırp ressamlar Novgorod'ta çalışmışlardır. Yunan Theophanes (Rusya'da Feofan olarak bilinmektedir) hem Novgorod hem de Moskova'da bulunmuş ve çok katlı ikonostasisler bu dönemde yapılmaya başlanmıştır.

Aziz Nikola Katedrali (İngilizce adıyla: Saint Nicholas Cathedral ya da Nikolo-Dvorishchensky Cathedral ya da Saint Nicholas Cathedral on Yaroslav's Court), Nikolo-Dvorishchensky Katedrali adıyla ve başka isimlerle de anılmaktadır. 1113 yılında yapılmış olan bu katedral, 1136 yılında kutsanmıştır. Aziz Sofya Katedrali’nden sonra Novgorod kentindeki en eski katedraldir.

Aziz Nikola Katedrali, UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’nde 604 numaralı madde kapsamında ve Novgorod ve çevresinde yer alan anıtlarla beraber koruma altındadır. Katedral Rus hükümeti tarafından federal öneme sahip bir mimari anıt olarak görülmekte ve yaşatılmaktadır.

Şehri çevreleyen kremlin surlarının dışında yer alan kale, Volkhov nehrinin de sağ kıyısında yer almaktadır. Katedral kurulduğunda, Novgorod kenti hali hazırda bağımsız bir prenslik olarak varlık göstermekteydi. Katedralin inşaatının ise 20 yıl kadar sürdüğü tahmin edilmektedir. Prensin yaşadığı Yaroslav Sarayı bölgesinde yer alıyor olmasından dolayı, katedralin prensin de içinde yaşayacağı bir saray-ibadethane olarak inşa edildiği tahmin edilmektedir.

Yarsolav Sarayı denilen bu bölge adını prenslik döneminin yönetim merkezi olan makamdan almaktadır. Şehirde bu isimde bir saray yoktur. Saray sözcüğü prenslik makamını kastetmektedir.

Üyuriev Manastırı, Antoniev Manastırı