Ahlat

Ahlat Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Bitlis iline bağlı bir ilçe olan Ahlat, Van Gölü kıyısında yer almaktadır. Tarihî bir ilçe olan Ahlat’ta yaklaşık 40 bin kişi yaşamaktadır. İlçedeki Selçuklu Dönemi’nden kalma mezar taşları, Türk tarihi açısından önemli veriler sunan, günümüze kadar gelmiş tarihi kalıntılardandır. Ahlat, Van Gölü’nün en güzel kıyılarından birine sahiptir. Bu imkân değerlendirilerek ilçede su sporları gelişmiştir ve yaz mevsiminde göle girip yüzülebilmektedir. Doğal güzelliklerin ön planda olduğu ilçe, Selçuklu ve Osmanlı’dan kalma mirasıyla da dikkatleri üzerine çekmektedir.

Ahlat’ta, MÖ 2000 ve MÖ 1200 yılları arasına tarihlenen 4 ayrı mezarlık bulunmaktadır. Bu dönemde Hurri Beylikleri kontrolünde olduğu bilinmektedir. MÖ 850’den itibaren Urartuların denetimine giren Ahlat, daha sonra Asurluların hakimiyetine girmiştir. Asurlulardan sonra Med ve Perslerin eline geçmiş; MÖ 331’de ise İskender’in hâkimiyetine girmiştir. Bölge zaman ilerledikçe çeşitli medeniyetlerin arasındaki çekişmelere sahne olmuştur. 1071 yılında Alparslan’ın ordusu ile kazandığı Malazgirt Savaşı’nın ardından Ahlat Selçukluların hakim olduğu bölgeler arasına girmiştir. İlerleyen süreçte Akkoyunlu ve Safevi hâkimiyetinin de etkin olduğu bölgeye Osmanlılar Çaldıran Savaşı ile 1514 yılında giriş yapmıştır. Daha sonra İran denetimine tekrar girdiği görülse de Ahlat, Kanuni Sultan Süleyman’ın İran Seferi sonucunda kesin olarak Osmanlı’ya bağlanmıştır. 1915 yılında gerçekleşen Rus işgaline kadar Ahlat, uzunca bir süre Osmanlı’ya bağlı kalmıştır. En sonunda Ahlat, 1929’da Van’a, 1936’da ise Bitlis’e bağlı bir ilçe konumuna gelmiştir.

Tarihi boyunca birçok kavim ve hanedanlık arasında el değiştiren Ahlat, yoğun tahribata uğramasının yanı sıra birçok kalıntıyı da günümüze kadar taşıyabilmiştir. Eski çağlardan günümüze kadar önemli bir yerleşim olma özelliğini koruyan Ahlat, tarihî ve doğal varlıkları ile cazibe merkezi niteliği taşımaktadır ve önemli bir turistik merkezdir.

Ahlat Nerededir?

Türkiye Cumhuriyeti’nin Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan Bitlis ilinde bulunan Ahlat, Van Gölü’nün kuzeybatı kesiminde konumlanmaktadır. İlçe, Bitlis il merkezine 60 kilometre mesafededir. İlçenin doğusunda Bitlis'in Adilcevaz ilçesi, kuzeyinde Muş’un Malazgirt ilçesi, batısında Muş’un Bulanık ve Korkut ilçeleri, güney ve güneybatısında ise Bitlis’in Tatvan ve Güroymak ilçeleri yer almaktadır. Ahlat yöresi doğuda Süphan, kuzeybatıda Bilican ve güneybatıda Nemrut volkanik dağları ile sınırlandırılmıştır. İlçenin kentsel bölgesi ise kuzeybatıda Van Gölü kıyısında yer almaktadır.

Ahlat’a Nasıl Gidilir?

Ahlat’a ulaşmak için tercih edilebilecek en kolay yollardan biri öncelikle Muş Havalimanı’na ardından buradan Ahlat’a ulaşmaktır. Muş’tan Ahlat’a kara yolu ile yaklaşık 1 saat 30 dakikada gidilebilmektedir. Van’da yer alan Ferit Melen Havalimanı ise Ahlat’a 190 kilometre mesafededir. Ahlat’a ulaşmak için Bitlis kent merkezinden hareket eden araçlar da tercih edilebilir. Bir diğer seçenek ise Ankara’dan tren ile Tatvan’a hareket edip, Tatvan’dan kara yolu ile yaklaşık 30 dakikada Ahlat’a ulaşmaktır.

Ahlat’ta Görülecek Yerler

Ahlat’ın tarihî açıdan büyük öneme sahip değerlerinden olan Selçuklu Mezarlığı, ilçenin başlıca turizm merkezlerindendir. Mezarlıkta, üzeri işlemeli 8 bin 200 adet mezar taşı ziyaretçilerin ilgisini çekmektedir. Erken döneme tarihlenen, dünyanın en büyük Türk-İslam mezarlığı olarak bilinen Selçuklu Mezarlığı, açık hava müzesi gibi görünmektedir. İki kısımdan oluşan mezarlıkta 60 bin kişinin yattığı söylenmektedir. 3,5 metreye kadar varan mezar taşları ve üzerindeki işlemeler, görülmeye değer ilginçliktedir.

Tunç Çağı, Demir Çağı, Roma, Helenistik, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerine ait eserleri izlemek üzere ziyaret edilebilecek olan Ahlat Müzesi, 1971 yılında kurulmuştur. Müze, Selçuklu Mezarlığı’na yakın yapılan yeni binasında hizmet vermeye devam etmektedir. Müzede arkeolojik ve etnografik eserler sergilenmektedir. Yakın çevrede başka müze bulunmadığından Ahlat Müzesi bölgesel olarak öneme sahiptir.

Emir Bayındır Kümbeti ve Camii 1477 yılında Bayındır İbn Rüstem tarafından yaptırılmıştır. Kümbetin kaide üzerindeki gövdesi dikkat çekmektedir. Dikdörtgen planlı camii ise kümbetin kuzey tarafında yer almaktadır. Camiinin yanı duvarındaki beyaz bir taş üzerinde “Amel Baba Can” ismi yazmaktadır. Bu ismin camiyi yapan kişiye ait olduğu anlaşılmaktadır. Onarımı yapılan cami faaliyet halindedir.

1280 yılında inşa edilen Çifte Kümbet, Ahlat’ta görülmek istenen ve merak edilen önemli tarihi eserler arasında yer almaktadır. Kümbetlerden büyük olanı Bugatay Aka ile Şirin Hatun için; küçük olanı ise Esen Tekin Hatun için yapılmıştır. Kümbetler sağlam mimarileri ile dikkat çekmektedir.