Bafra

Bafra Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Bafra, Karadeniz Bölgesi’nin en gelişmiş illerinden biri olan Samsun’un en önemli ilçelerinden biridir. Denize 20 kilometre uzaklıkta, denizden yüksekliği ise 20 metre olan kent, Kızılırmak'ın biriktirdiği birikinti ovası üzerine kurulmuştur. İlçe doğusunda ve kuzeyinde Karadeniz, batısında Alaçam ve güneyinde Kavak ilçeleriyle çevrilidir. Samsun il merkezine uzaklığı 51 km olan Bafra’nın Kızılırmak deltasını kaplayan “Bafra Ovası” bölgenin en verimli arazilerden biridir. Ova güneyinden Canik Dağları’nın uzantılarından en yükseği 1.224 m olan Nebyan Dağları uzanır. Bafra'nın en büyük, Türkiye'nin ise en uzun akarsuyu olan Kızılırmak derin bir vadiden geçerek ovaya ulaşır. Kızılırmak'ın uzunluğu 1.151 km'dir. Akarsu; Sivas'taki Kızıl Dağ'dan doğar, Orta Anadolu'da geniş bir yay çizerek Bafra'dan denize dökülür. Nehrin debisi nisan ve temmuz dönemlerinde en üst seviyelere ulaşır. Denize yakın bölgelerde göller oluşmuştur. Bu göllerden bazıları; Dutdibi, Liman, Hayırlı, Çernek, Uzungöl, Tombul Göl, İnceGöl’dür. Göllerin çevresi ise sazlık ve bataklıktır.

 
Bafra isminin kökeni konusunda çeşitli iddialar vardır. Önceki adı konusunda Bafiros ismi rivayet edilir. Venedikliler, Cenevizliler ve Rumların bu ismi kullandığı tahmin edilmektedir. Ancak bu isim bu toplumların koyduğu bir takma ad olma ihtimali vardır. Bir diğer kaynak da Bafra'nın Baf-rah kelimesinden türetildiğini yazmaktadır. Baf-Rah Farsçada “yol almak” anlamına gelir. Diğer bir ihtimal ise ilçe isminin Bavra’dan gelmiş olduğudur. Bu söylemin nedeni ise eski kaynaklarda pek çok kere bölge isminin “Bavra” olarak kullanılmasıdır. Bafra isminin en az 350 yıldır kullanıldığı tahmin edilmektedir.

Bafra’da Gezilecek Yerler 

Ali Kale Turistik Tesisleri: Bafra Belediyesi’ne bağlı olan Ali Kale Turistik Tesisleri, yaz sezonunda oldukça ilgi görmektedir. Tesis; bünyesinde konaklama yerleri, Bafra'nın ünlü yemekleri, ayrıca kahvaltı hizmeti veren bir restoran, çay bahçesi ve havuz bulunmaktadır.
 
Alibey Çeşmesi: Alibey Çeşmesi Bafra'nın en eski çeşmesidir. Cumhuriyet Meydanı’nda bulunan çeşme, sütun başları motiflerle süslü olup Gotik mimariye benzeyen bir yapıya sahiptir. Çeşmenin Rumi 1167'de yapıldığına dair belgeler vardır.
 
Asar Kalesi: Asar Kalesi’nin MÖ 1000 yılından sonra yapıldığı tahmin edilmektedir. Ayrıca günümüze kadar ulaşan, kale ile bağlantısı bulunan gözetleme kuleleri mutlaka ziyaret edilmelidir.
 
Balık Gölleri: Bafra’nın balık gölleri Türkiye’nin en nefis sazan balıklarının çıktığı göllerdir. Kızılırmak Deltası üzerinde yer alan Balık Gölleri 33 tanedir. Toplamda yaklaşık 980 hektarlık bir alanı kaplayan Yeşilyazı, Koşuköyü, Emenli, Harız ve 19 Mayıs'a bağlı Yörükler Beldesi içinde yer alır. Uzungöl, Ulugöl, Tatlıgöl, Kıcıgöl, Ayangöl, Cernekgölü, Limongölü, Sülüklügöl, Kahırlıgöl, Bataklıgöl, Karaboğazgölü başlıca göllerdir.
 
Büyük Camii (Cami-i Kebir): İlçenin en eski tarihî eserlerinden biri olan Cami, Evliya Çelebi'nin 300 yıllık Seyahatnamesinde bahsettiği iki camiden biridir. Önceleri zamanında Bafra Beyi, İsfendiyaroğulları'na mensup Emir Mirza tarafından ahşap olarak yaptırılmıştır. Bugünkü caminin ise üzerindeki kitabede Rumi 1086 yılında Köprülü Mehmet Paşa'nın kızı olan Ayşe Hatun tarafından yaptırıldığı yazılmıştır.
 
Çetinkaya Köprüsü: Köprü, Cumhuriyet’in ilk ve büyük eserlerinden biridir. Kızılırmak üzerinde karşıdan karşıya geçiş 1937'den önceki devirlerde 650 m uzunluğundaki ahşap bir köprü ile sağlanmaktaydı. 1937 yılı Kasım ayında Çetinkaya Köprüsü hizmete açıldı. İsmini ise dönemin ulaştırma bakanı olan Ali Çetinkaya’dan almıştır. Köprü 7 kemerli olup 250 metreuzunluğundadır.
 
Bafra Kuş Cenneti: Kızılırmak Deltası’nın nadide yerlerinden biri olan kuş cenneti görülmeye değer. Bu alan Türkiye’nin Karadeniz sahilinde doğal özelliklerini koruyabilmiş en büyük sulak alanıdır. Türkiye'de bulunan 420 kuş türünden 316’sı Bafra'da barınmaktaveya konaklamaktadır. Bölgede üreyen kuş türlerinin sayısı ise 140’ı bulmaktadır. 

Bafra Pidesi

Samsun denince ilk akla gelen lezzet meşhur Bafra pidesidir. Samsun’da birkaç çeşit Karadeniz pidesine rastlayabilirsiniz. Bunlardan en tanınmışı ise tabii ki kentin en büyük ilçelerinden birine ait ve onun adıyla anılan Bafra Pidesi’dir. Klasik pideden en büyük farkı ise kapalı yapılmasıdır. Günümüzde Samsun’da yaygın olarak Bafra pidesi yapılmaktadır. Gerek Bafra ilçesinde gerekse il merkezinde bu lezzeti tadabilirsiniz. 1960 yılına kadar dönemin bilinen 8-10 ekmek fırını, malzemeleri evlerde hazırlanan pideyi pişiriyordu. Bafra Pidesi 1962 yılında Hasan Tokalak tarafından Samsun’un Mecidiye Mahallesi’nde pideci dükkânı açarak lezzeti il geneline yaygınlaştırdı. 1966 yılında ise İsmail Tokalak, Çemberlitaş’ta İstanbul’un ilk Bafra pidesi salonunu açtı.