160 milyon nüfuslu Bangladeş iki nehrin deltasında kurulu, çok yoğun nüfuslu bir ülke; kilometrekareye Türkiye'nin 10 katından fazla insan düşüyor. Bu kalabalığın üzerine bir de Başkent Dakka'nın ülkenin en kalabalık yerlerinden biri olması özelliğini de ekleyeyim ki caddelerde neyle karşılaşacağınızı bilin; baktığınız her yönde kalabalık, sıkışıklık, insan toplulukları, trafik.
Dakka'nın Hazret Şah Celal Havaalanı ülkenin ekonomisinin ve düzeninin bir göstergesi; biraz dağınık, eski ama insan dolu. Vizeyi havaalanında alabiliyorsunuz, kuyruğun en arkasına geçtiğimde gelenlerin pasaportlarını kuyrukta kontrol eden görevli Türk, pasapotumu eline memnuniyetle alıp iki hoşbeş ettikten sonra beni en öne geçirdi, "Hoşgeldin, iyi gez" demeyi de ihmal etmedi.
Kalabalık ve oldukça karışık havaalanından çıkıp pansiyonumun olduğu Gülşan Mahallesi'ne vardım. Kaldığım yer başkentin kalburüstü bir yerinde, lüks sayılabilecek Kemal Atatürk Caddesi üzerindeydi.
Bangladeşlilerden daha sonra öğrendiğime göre; Kemal Atatürk'ü okulda ders olarak görmüşler ve zamanında ülkede birçok kimseye Kemal adı sırf bu yüzden verilmiş. Biraz daha detaya bakayım dedim, şunu buldum: "Bangladeş’e, Kemal Atatürk'ü tanıtan ve sevdiren büyük halk ozanı Nazrul İslam olmuştur. Türkiye’yi ve Türkleri hiç görmemiş Nazrul İslam, henüz 22 yaşında iken, Sakarya Savaşı haberlerinin Bengal’e ulaşmasını takiben 1921 Ekim’de "Kemal Paşa" şiirini yazmış ve Kalküta’da yayınlatmıştır. Ekim 1921 tarihinde Mustafa Kemal Paşa’ya ithafen yazılmış Vahdettin tasdikli idam fetva ve fermanından başka kayda değer bir yazı bulunmamaktadır, Nazrul İslam’ın Mustafa Kemal’e atfettiği şiiri bu anlamda belki de bir ilktir. "Kemal Paşa" kısa sürede halk arasında benimsenmiş ve destanlaşmıştır. Ezilen bir ulusun sömürgeci güçlere karşı bir topyekûn mücadele çağrısı, bir başkaldırı ve kahramanlık destanı olan "Kemal Paşa", Bengal edebiyatında çığır açan bir eser olarak nitelendirilmektedir." (Kaynak: http://hakimiyetimilliye.org/?p=1077772)
Bangladeş son 10 senedir tekstil dünyasında önemli bir atılım yapmış ve üretimde iddialı bir konuma gelmiş. Fakat ülkede fakirlik ve altyapı halen büyük sorun.
Dakka'nın eski kısmına gitmek için sabah 8.00 gibi hazırlandım, kahvaltı sonrası dışarı çıkacaktım ki, pansiyon sahibi "şimdi çıkarsan ancak 11.00 gibi merkeze varabilirsin, saat 10.00'da çıksan da 11.00'de varırsın. Trafikte beklemekten hoşlanmıyorsan mahallede dolaş biraz" dedi.
Saat 10.00'da çıkınca da trafik oldukça uzun sürdü. Yol üzerinde giderek daha fazla insan olmaya başladı. Üç tekerlekli bisiklet-taksilerin arasında sıkışıp daha fazla hareket edemeyince şehir merkezine yaya devam ettim.
Bu fotoğraftaki yer Ahsan Manjil. Dakka merkezdeki en iyi bakımlı eski bina-müze. Bina güzel ama sokaklar çok daha ilginç. Biz en iyisi kendimizi sokaklara atalım.
Şehrin nüfusu yaklaşık 18 milyon ve son zamanlarda hızla büyümüş. Ülke maddi sıkıntı içinde olduğu için altyapıya haliyle fazla yatırım yapamıyor, şehrin en bakımlı mahallelerinde bile ciddi altyapı sorunları hemen göze çarpıyor. Kaldığım pansiyon şehrin bakımlı mahallelerinden Gülşan'da, buradan şehir merkezi yaklaşık 12 km. Tabii şehir merkezine indikçe trafik daha da yoğunlaşıyor.
Nehir kıyısına doğru gelindiğinde ise araç trafiği, yerini rickshaw yani "üç tekerli bisiklet taksi" trafiğine bırakıyor. Dakka'da bu taksilerden 600 bin civarı olduğu tahmin ediliyor. Özellikle kırsal alandan göçenlerin ilk yaptıkları işlerden biri, rickshaw sürücülüğü. Rickshaw ile yolculuğun kilometresi 8 kuruş.
Rickshawlardan biraz daha hızlı bir araç isterseniz üç tekerli motosikletler (Güneydoğu Asya'da tuk tuk adı verilen), sonra küçük Suzuki Maruti taksiler sonra da bildiğiniz taksiler geliyor. Yani her keseye uygun bir şey var. Taksimetreleri var ama kullanmaya niyetleri yok, gidilen yere göre pazarlık etmeniz gerekiyor.
Şehir merkezinde dolaşacak yer olarak; Hindu Mahallesi, Ahsan Manzil ve Milli Müze var.
Bangladeş ülke olalı beri politik olarak karışık zamanlar yaşıyor, bunun sonucu olarak protesto gösterileri çok sık oluyor. Kaldığınız yerden bu konuda bilgi almanız sizin için iyi olur.
Dakka'da kaldığım kısa süre içinde iki ayrı gösteride 400'den fazla insan hastanelik olmuş. Şehir büyük olduğu için farkına bile varmadım ama gösterilerden biri, gezmeyi planlayıp pansiyon sahibinin "bugün gitme, orası karışır" dediği yeni şehir bölgesindeydi.
Dakka'da nereye giderseniz gidin, trafik için ekstra zaman eklemeyi unutmayın. Şehir genel olarak güvenli olsa da gece 10'dan sonra sokağa çıkacakların taksileri dikkatli seçmesi öneriliyor.
*** Başar Kurtbayram'ın diğer yazılarına www.simdigezelim.com'dan da ulaşabilirsiniz.
Yazar Hakkında
Başar KurtbayramGezmeyi çok seviyorum. Bugüne kadar 130'dan fazla ülkede bulunma şansım oldu.Bana çok sorulan "nasıl oluyordu bu kadar çok geziyorsun?" sorusuna hemen cevap vereyim.
