Cumalıkızık

Cumalıkızık, Bursa ilinin Yıldırım ilçesine bağlı, Uludağ'ın eteklerinde kurulmuş beş “Kızık” köyünden biridir. 1300'lü yıllarda bir vakıf köyü olarak kurulmuş ve tarihi dokusu çok iyi korunmuştur. Uludağ'ın etekleri ile vadiler arasında sıkışıp kalan köylere yörede “Kızık” adı verilmiştir. Tüm Kızık köylerinde yaşayanların daha önceleri cuma namazlarını kılmak için burada toplandığı, bu sebeple buraya Cumalıkızık denildiği söylenmektedir. Bir başka deyişte Osman Bey'in köyün kurulduğu günün cuma gününe denk geldiği için bu köye Cumalıkızık dediğidir.
Evleriyle ünlü Cumalıkızık'da evler moloz, taş, ağaç ve kerpiçten genellikle üç katlı olarak yapılmıştır. Sarı, beyaz, mavi ve mor renklere boyanmış evler; kaldırımsız, taş döşeli, çok dar olan sokakları süslemektedir. Sokakların her biri sizi bir şekilde köy meydanına çıkarmaktadır.
Köyün camisi, caminin yanında bulunan Zekiye Hatun Çeşmesi ve tek kubbeli hamamı Osmanlı döneminden kalmadır. Bundan dolayı bazı tarihi dizi ve filmler bu köyde çekilmiştir.
Köy meydanında köyün geçmişine ait eşyaların sergilendiği Cumalıkızık Etnografya Müzesi bulunmaktadır. Müzede, Osmanlı Devleti'nin ikinci padişahı olan Orhan Bey'in köye verdiği bir berat, av malzemeleri, bir zamanlar Uludağ'da sürüler halinde yaşayan geyiklerden kalma dev geyik boynuzları, semerler, aydınlatma ve ısınma araçları ile bahçesinde at arabaları, dibek taşı, yalak ve üzüm çiğneme teknesi sergilenmektedir.
Uludağ'ın eteklerinde, daracık sokakları, orijinal dokusunu yitirmemiş renkli evleri ve otantik görüntüsüyle Cumalıkızık, kışın yoğun iş temposundan ve şehrin gürültüsünden bunalanlar için harika bir hafta sonu kaçamağı olarak bilinir.
Bursa şehir merkezinden dolmuşa binip yavaş yavaş tepelere doğru yapılan 20 dakikalık yolculuk bitince birden kendinizi yüzlerce yıl öncesinde bulabilirsiniz. Köyde 250’yi aşkın ev bulunmakta ama bunlardan yalnızca 180’inin restorasyonu bitmiş durumdadır. Eskiye sadık kalınarak restore edilen evlerin demir tokmaklı ahşap kapısını açtığınızda kendinizi evin hizmet alanlarının bulunduğu avluda buluyorsunuz. Evin içine girmeden önce ayakkabılarınızı çıkartmalısınız. Ahşap merdivenlerden ara kat ve üst katlara çıktığınızda upuzun sedirler var. Evlerin büyük çoğunluğunun pencerelerinde kafes yada cumbalar bulunmaktadır; iki kanatlı, demir tokmaklı ahşap kapıların arkasındaki avlular ziyaretçileri adeta kucaklamaktadır.
Dizilerle ünlenerek ziyaretçi akınına uğrayan köyde yerli halk, evlerinin önüne kurdukları tezgahlarda yerel lezzetler, el yapımı eşyalar satmaktadır. Kestane, böğürtlen, ahududu suyu, ceviz, salça, tarhana, erişte, turşu ve reçel en çok rastlayacağınız ürünler arasındadır. Bunun yanı sıra köylüler, konaklarını pansiyona dönüştürerek köye gelen ziyaretçileri ağırlamaya başlamıştır.
Köyde bulunan, ancak tek bir insanın geçebileceği darlıkta olan Cin Aralığı adı verilmiş kestirme bir yol bulunmaktadır. Küçücük bir köyde bir alt sokağa geçmek için böyle aralık bırakılmış olması büyük ilgi çekmekte, köye gelen turistler burada muhakkak resim çektirmektedir.
Her köşe başında gözleme ve mantı yapılan bir tezgahla karşılaşacağınız bu şirin köyde, kısa bir süre de olsa köy yaşamının bir parçası olabilir; misafirperver köy halkıyla sohbet ederek hoş vakit geçirebilirsiniz. Köyden ayrılırken adeta tarihten günümüze geliyormuş gibi hissedeceksiniz.
Cumalıkızık köyünün güneydoğusunda, Ihlamurcu mevkiinde 1969 yılında Bizans dönemine ait bir kilise kalıntısı tespit edilmiştir. Bunun yanı sıra köy, 2014 yılında "Bursa ve Cumalıkızık Osmanlı İmparatorluğu'nun doğuşu" dosyası ile UNESCO tarafından Dünya Mirası Listesi’ne girmiştir.
Cumalıkızık'ın yukarı bölümünde bulunan yürüyüş parkurundan devam ederek hemen ilerisindeki vadiden Uludağ'ın eteklerine kadar trekking yapabilirsiniz. Köyün girişindeki ‘Anıt Çınarlar’ın gölgesinde oturarak tarihi bir de onlardan dinlemeyi ihmal etmeyin. Geçtiğiniz daracık sokaklarda evinin önünde oturan köy halkının sizi hiç yabancılamadan bir çay içmeye davet etmesi alışık olmadığınız bir şaşkınlığa sürüklenmenize sebep olacak, tadını çıkarın.
Köyde 2015 yılından beri her haziran ayında yapılan Uluslararası Ahududu Festivali de özellikle kaçırılmaması gereken bir görsel şölendir.

Cumalıkızık’ta Ne Yenir?

Serpme köy kahvaltısı yapmadan ve tabii ki elde açılmış yufkadan sıcacık, peynirli, patatesli, kıymalı, ıspanaklı, odun ateşinde yapılmış gözlemelerden yemeden Cumalıkızık’tan ayrılmamalısınız. Sac kavurma, mantı, mücver, tarhana çorbası, erişte pilavı tadılması gereken diğer lezzetlerdir.

Cumalıkızık’ta Nerede Kalınır?

Mavi Boncuk Pansiyon, Abbas-i Ala Pansiyon-Bulanlar Konak, Hatçe'nin Yeri konaklamak için güzel seçenekler olacaktır.

Cumalıkızık’a Nasıl Gidilir?

Otobüs, deniz veya hava yoluyla önce Bursa merkeze ulaşılması gerekmektedir. Bursa otogarından her 15-20 dakikada kalkan minibüslerle yarım saat içinde köye ulaşabilirsiniz. Eğer özel arabanızla geliyorsanız Bursa yolundan İnegöl yönünde ilerlerseniz, sapaktan 3 kilometre sonra köyde olacaksınız.