Odessa, Ukrayna'nın dördüncü en kalabalık şehridir. Karadeniz'in kuzeybatı kıyısında yer alan önemli bir turizm merkezi olan Odessa, aynı zamanda liman ve ulaşım merkezidir. Odessa, Odessa Oblastı’nın idari merkezi ve çok ırklı bir kültür merkezidir. Odessa'ya bazen "Karadeniz'in incisi", "Güney Sermayesi" (Rus İmparatorluğu ve Sovyetler Birliği'nde) ve "Güney Palmyra" adı verilir.
Küçük bir Tatar yerleşimi olan Odessa'nın öncülü, 1440 yılında Kırım Hanlığı Hacı I. Giray Han tarafından kuruldu ve aslen "Hacıbey" olarak adlandırıldı. Litvanya tarafından kontrol edilen bir dönemin ardından, Osmanlı padişahının 1529 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nun 1792 Rus-Türk Savaşı yenilgisine kadar Osmanlı elinde kaldı.
1794 yılında Odessa şehri Çariçe Büyük Katerina'nın kararnamesiyle kuruldu. 1819-1885 yılları arasında Odessa ücretsiz bir limandı. Sovyet döneminde, Sovyetler Birliği'ndeki en önemli ticaret limanı ve bir Sovyet deniz üssü idi. 1 Ocak 2000 tarihinde Odessa Ticaret Deniz Limanı Karantina İskelesi, 25 yıl süreyle serbest liman ve serbest ekonomik bölge ilan edildi.
19. yüzyılda Çarlık Rusya'nın Moskova, St. Petersburg ve Varşova'dan sonra dördüncü en büyük kentiydi. Tarihsel mimarisi, Fransız ve İtalyan stillerinden etkilenerek Ruslardan daha çok Akdeniz tarzına sahiptir. Bazı binalar Art Nouveau, Rönesans ve Klasik Sanatçılar da dahil olmak üzere farklı stiller karışımı içinde inşa edilmiştir.
Odessa bir sıcak su limanıdır. Odessa kenti hem Odessa Limanı hem de şehrin banliyölerinde bulunan önemli bir petrol terminali olan Liman Yuzhn’a ev sahipliği yapmaktadır. Diğer önemli bir liman olan Chornomorsk, Odessa'nın güneybatısındaki aynı bölgede bulunur. Birlikte demiryollarıyla bütünleşen önemli bir ulaşım merkezini temsil ederler. Odessa'nın petrol ve kimyasal işleme tesisleri stratejik boru hatları ile Rusya ve Avrupa şebekelerine bağlanmaktadır. Karadeniz'deki en büyük limanlardan biri olan Odessa'nın limanı, tüm yıl boyunca yoğunlaşır. Odessa Deniz Limanı, Odessa Körfezi'nin kuzey-batı bölümünde, Karadeniz kıyısındaki yapay bir alanda uzanmaktadır. Odessa'nın deniz limanının toplam kıyı uzunluğu 7,23 kilometre civarındadır. Bir petrol rafinerisi, konteyner taşıma tesisi, yolcu alanı ve kuru yük taşıma için sayısız alan içeren liman, işinin mevsimsel havaya bağlı olmadığı nedeniyle şanslı. Liman, yılda yaklaşık 14 milyon ton kargo ve yaklaşık 24 milyon ton petrol ürünü işleyebilir, ancak yolcu terminalleri yılda yaklaşık 4 milyon yolcuya tam kapasite sağlayabilir niteliktedir.
Kent, Büyük Katerina Yunan Planı'na uygun olarak seçilmiştir. Buraya yanlışlıkla geldiğine inanılan eski Yunan şehri adını Odessos'tan almıştı. Odessa, eski Yunan şehirleri olan Tyras ve Olbia'nın arasında yer almasına rağmen, Odessos'un günümüz Bulgaristan'ın Varna şehrinin öncülü olduğu düşünülüyor.
Odessa, MÖ 6. yüzyılın ortalarından daha geçe kalmadan kurulan büyük bir Yunan yerleşiminin yeridir. MÖ 5. - 3. yüzyıldan kalma bir nekropol bu bölgede uzun zamandır bilinmektedir. Bazı bilim adamları, Histria tarafından kurulan bir ticaret anlaşması olduğuna inanıyorlar. Odessa Körfezi’nin, eski "Hristiyanların Limanı" olup olmadığı, mevcut kanıtlara dayanan henüz çözülmüş bir soru olarak düşünülmemelidir. Arkeolojik eserler, Odessa bölgesi ile doğu Akdeniz arasındaki geniş bağlantıları doğruluyor.
Karadeniz kıyısındaki şehrin konumu da Odessa'da patlayan bir turizm endüstrisi yaratmaya yardımcı oldu. Kentin ünlü Arkadia plajı uzun zamandır şehrin sakinleri ve birçok ziyaretçisi için favori bir yerdi. Burası, şehir merkezinin güneyinde yer alan geniş bir kumsala sahiptir. Ülkenin güney sahili (özellikle Kırım'da) taş ve çakıl taşlı kumsalların oluştuğu bir bölge olma eğiliminde olduğu için, Odessa'nın birçok kumlu plajı Ukrayna'da oldukça benzersiz olarak değerlendiriliyor.
Kentin bitişiğindeki kıyı kayalıkları sık rastlanan toprak kaymalarına ev sahipliği yapıyor ve Karadeniz boyunca tipik bir manzara değişikliğine neden oluyor. Dalgalanan arazilerin eğilimi nedeniyle, kent plancıları, bu alanların istikrarını izlemek ve kentin potansiyel tehdit altında olan bina ve diğer yapılarını su yakınında deniz seviyesinin üstünde korumakla yükümlüdürler. Ayrıca kentin altyapısı ve mimarisi için potansiyel bir tehlike de, yer altındaki birden çok deliğin varlığıdır. Bu oyuklar binaların çökmesine ve dolayısıyla can, para ve iş kaybına neden olabilir.
Odessa, yarı kurak iklimi ve sınırlı nemli bir subtropikal geçişiyle genel olarak ılıman bir iklime sahiptir. Bu durum, son birkaç yüzyılda kenti, turizmin gelişimi için gerekli koşulları yaratmada büyük ölçüde desteklemiştir. Çar çağında, Odessa'nın ikliminin vücut için faydalı olduğu düşünülür ve böylece çok zengin ama hastalıklı insanlar dinlenmek ve iyileşmek için şehre gönderilirdi. Bu, bir spa kültürünün geliştirilmesine ve kentte birçok üst düzey otel kurulmasına neden oldu.
Odessa'nın binalarının birçoğu, hem Ukrayna şehrine benzemektedir hem de Akdeniz tarzı klasik mimarinin etkisinde kalmıştır. Özellikle 19. yüzyılın başlarında Odessa Valisi, Prens Mikhail Vorontsov zamanında Potocki Sarayı ve diğer pek çok kamu binası için saray ve sütun inşa eden İtalyan Francesco Boffo gibi mimarların yaptığı binalarda bu durum göze çarpar.
Şehrin 19. yüzyıl evlerinin çoğu yakınlarda mayınlı kireçtaşı üzerine inşa edilmiştir. Terk edilmiş mayınlar daha sonra yerel kaçakçılar tarafından kullanıldı ve genişletildi. Bu, "Odessa Catacombs" olarak bilinen Odessa'nın altındaki yeraltı tünellerinin devasa komplike labirentini yarattı. II. Dünya Savaşı sırasında bu yerler mezar olarak ve partizan sakinleri için saklanıyordu.
José de Ribas'ın adını taşıyan, İspanyol doğumlu Odessa'nın kurucusu ve Rus-Türk Savaşı'ndan dekore edilmiş Rus Donanması Amirali Deribasivska Caddesi, eşsiz karakteri ve muhteşem mimarisi ile ünlüdür. Yaz aylarında, geniş kalabalığın huzurla oturduğu çok sayıda kafe, bar ve restoranın açık teraslarından oluşan caddede gölgede yürüyüşe çıkabilir ve ıhlamur ağaçlarının arasında bu şehrin tarihini soluyabilirsiniz. Benzer bir sokak manzarası, kentin bulunduğu plato kenarında uzanan ve kentin en güzel ve görkemli binalarının çoğunun bulunduğu bir cadde olan Primorsky Bulvarı'nda da bulunabilir.
Tanıtım videosu: https://www.youtube.com/watch?v=AdjGNcNcVgo
Yorumlar