18. yüzyıl sonundan 20. yüzyıl başına uzanan Osmanlı kent dokusunu günümüze dek koruyan Safranbolu’nun ikonlaşmış evleri, Türk konut mimarlığının en özgün örneklerini sunuyorlar. İlçenin çekirdeğini oluşturan Kaleiçi ve çevresiyle Üçdere Vadisi’nin yamaçlarına yayılan yaklaşık 2000 geleneksel Türk evinin 800 kadarı yasal koruma altında ve UNESCO tarafından dünya kültür mirasına dâhil edilmiş. 1989’dan bu yana otelcilik hizmeti veren Turing Havuzlu Asmazlar Konağı ise içindeki havuzuyla, Safranbolu’nun en ilgi çekici ve güzel evlerinden biri. Havuzlu Konak, Türkiye’nin otele dönüştürülen ilk tarihi köşkü. Bir zamanlar kentin ileri gelenlerinden Asmazlar ailesine ait olan yapı, Safranbolu’nun girişinde yer alıyor.
Fotoğraf | Havuzlu Asmazlar Konağı
Geleneksel Türk toplum yaşantısını günümüze aktaran Safranbolu evleri, görkemli çatıları nedeniyle “beş cepheli mimari eser” diye de niteleniyorlar. 2-3 katlı, 6-8 odalı, cumbalı, bol pencereli ve odalarının her ayrıntısı büyük bir ustalıkla oluşturulmuş bu yapılar, Arnavut kaldırımlı dar sokaklarda birbirine bitişik inşa edilmiş. Üstün kaliteli ahşap ve taş işçilikleri, tavan ve duvar süslemeleriyle olağanüstü bir açık hava müzesi oluşturan bu evlere iki kanatlı büyük bir kapıyla giriliyor ve hayat adı verilen boşluğa ulaşılıyor. Hayattan, parmaklıklı veya kafesli merdivenle geniş bir çardağın (salon) yer aldığı ikinci kata çıkılıyor. Bazı evlerde ise ikinci katta, tam karşıda selamlık (iki oda arasındaki geniş sofa) bulunuyor. Selamlığın iki yanında odalar, bu odaların karşısında da iki oda daha yer alırken ayrıca bir tuvalet boşluğu öngörülmüş. Bazı evlerde ise selamlık merdivenin tam üzerine geliyor. Tüm odalarda birer ocak, duvarda da hem yatakları koymak hem de yıkanmak için kullanılan bir yüklük tasarlanmış. Odaların üç tarafı, yerden 50-60 santim yüksekliğinde sedirlerle çevrili. Bazı evler, incelikli duvar resimlerini de içeriyor.
Fotoğraf | Gülevi Safranbolu
Klasik bir Safranbolu evinin en güzel örneklerinden Havuzlu Konak’ın ayırt edici özelliği ise, eskiden selamlık odası, bugün restoran olarak kullanılan salonun ortasındaki havuzu. Tonlarca su alabilecek büyüklükteki kare planlı havuz, yaklaşık 1,5 metrelik derinliğe sahip. Dinlenme amaçlı sedirlerle çevrili havuz, zeminden 50-60 santim kadar yüksekte bulunuyor. Otelin havuzu giriş katında yer alıyor.
Fotoğraf | Havuzlu Konak
Havuzlu Konak, en iyi korunmuş ve en yetkin geleneksel Türk evlerine sahip Safranbolu’daki az sayıdaki havuzlu örnekten biri olarak, benzersiz bir kültür mirası sunuyor.
