Ardahan

Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan Ardahan batıda Artvin, güneybatıda Erzurum, güney ve güneydoğuda Kars illeriyle komşudur. 1.829 metre yükseklikte yer alan ilin kuzeyinde Acaristan Özerk Cumhuriyeti, kuzeydoğusunda ise Gürcistan ve Ermenistan bulunur. Posof ilçesindeki Türkgözü gümrük kapısı Gürcistan ile Türkiye arasındaki bağlantıyı sağlar. Ardahan’ın önemli geçit ve boğazları Erzurum’un Oltu ilçesine, Kars’a, Artvin’e, Batum’a ve Ahıska’ya açılır.

Ardahan’a havayolu ya da karayolu ile ulaşım mümkündür. En yakın havalimanı 89 kilometre uzaklıktaki Kars Harakani Havalimanı’dır. Buradan araç kiralayarak ya da otogara giderek otobüsle Ardahan’a ulaşılabilir. Otobüsle gidecekler için İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyükşehirlerden pek çok otobüs firmasında Ardahan seferi bulunmaktadır. İstanbul-Ardahan arası 1.456 kilometre (yaklaşık 16 saat), Ankara-Ardahan arası 1.100 kilometre (yaklaşık 13 saat) ve İzmir-Ardahan arası 1.690 kilometredir (yaklaşık 19 saat). Karayolu ile Karadeniz sahil yolundan Artvin-Şavşat güzergahı üzerinden Ardahan’a ulaşılır. Demiryolu ile Ankara’dan hareket eden Doğu Ekspresi ile Kars’a varılır ve karayolu ile Ardahan’a geçilir.

Ardahan geneline hakim olan karasal iklim oldukça sert bir yayla iklimidir. Sibirya yüksek basınç merkezinin de etkisiyle kışlar uzun, sert ve yağışlı geçer. İlin kuzeyinde ve batısında ise çetin bir Karadeniz iklimi etkilidir.

Yüksek ve engebeli bir yapısı olan Ardahan ve çevresinde dağların yanı sıra, yüksekliği 3.000 metreyi geçen pek çok doruk vardır. Bu coğrafi yapı, şehir merkezinde ve ilçelerde kış mevsiminin oldukça çetin geçmesine neden olur. Soğuk havaların Eylül ayından mayıs ayına dek sürdüğü Ardahan’a daha çok yaz aylarında gidilmesi önerilir. Yayla turizmi, yöresel festival ve etkinlikler de çoğunlukla bu mevsimde yapılmaktadır.

Ardahan-Göle arasındaki Uğurlu Dağı’nda bulunan kayak merkezi, Çıldır Gölü üzerinde atlı kızağa binmek ve balık yemek, kar manzarası fotoğraflamak kış aylarında seyahat etmeyi düşünenler için alternatif olabilir.

Toplam 5 ilçeden oluşan Ardahan’ın merkezinde veya Posof ilçesinde konaklayabilirsiniz. Bu bölgelerde 2 ya da 3 yıldızlı oteller ve konuk evleri mevcuttur. Otel fiyatları, sunulan imkanlara ve bulunduğu konuma göre değişiklik göstermektedir.

3000 yıllık geçmişe sahip olan Ardahan, ev sahipliği yaptığı uygarlıklara ait tarihi eserlerin yanı sıra doğal güzellikleri, yayla ve gölleri ile de dikkat çekmektedir. Şehir merkezinde ve çevre ilçelerde bir çok arkeolojik kalıntıya rastlanmaktadır.

Görülmesi gereken diğer yerler: Ardahan Merkez Mevlit Efendi Cami, Posof Merkez Cami, Savaşır Kalesi, Kinzi Kalesi, Sevimli Kalesi, Kalecik Kalesi, Dursun Soylu Konak, Bilbilan Yaylası, Okçuoğlu Yaylası, Yalnızçam Yaylası, Aktaş Gölü.

Ardahan’ın iklim özellikleri ve coğrafi konumu tarım ve hayvancılığı etkilediği kadar yemek kültürünü de etkilemiştir. Uçsuz bucaksız çayırlarda ve yaylalarda yapılan hayvancılık sayesinde et ve süt ürünleri son derece lezzetlidir. Yemeklerde de haliyle et, hayvansal ürünler ve tahıl ağırlıktadır. Kaz eti, kesme aşı, tereyağında alabalık, tandır kebap, dolma kebap, kaçguç, etli hangel, kayıtma, kete ve katmer yöresel tatlardan yalnızca birkaçıdır. 
 
Popüler restoranlar
 
Akçakale Köyü Balıkçıları: Çıldır Gölü’nün kıyısındaki balıkçılarda mangalda balık keyfini deneyebilirsiniz.
 
Lezzet-i Kür Restoran: Şehir merkezinde, Kura Nehri kenarında bulunan restoran Ardahan Kalesi’ni de görmektedir. Ardahan’ın güzel et yemeklerini tatmak için tercih edilebilir.
 
Bahşiş

Türkiye’de bahşiş verme oranı kişinin memnuniyetine göre değişse de ortalama miktar, toplam hesabın yüzde 7-10’u arasındadır. Bazı mekanlarda bahşiş miktarı hesabın içine yedirildiğinden, ödeme yaparken buna dikkat ederek bahşiş bırakmak gerekir.
 

Kalitesi ve tadı ile ün salmış Ardahan kaşar peyniri ve Kafkas arı balı, adına festivallerin düzenlendiği çok özel tatlardır. Türlü peynirler ve ballar şehir merkezindeki dükkan ve marketlerden alınabilir. Halk arasında özel bir yeri olan kaz eti ise, kazlar kar yağdıktan sonra kesildiği için, yalnızca kış aylarında bulunabilmektedir. Ardahan’da el sanatları oldukça gelişmiş, gümüş işçiliği ve halı/kilim dokuma bunların başında gelmektedir. 1996 yılında Japonya’da yapılan bir yarışmada el emeği kategorisinde dünya birincisi olan geleneksel kıyafetli Damal bebekleri de yöreye ait güzel bir hatıra olabilir.

Serhat şehri Ardahan’da sert iklimin etkisi gece hayatına da yansımaktadır. Yöre halkı genelde evinde dostları ile oturmayı tercih eder. Ahsen Cafe ve Alaşara Cafe akşam 22.00’a kadar açıktır. Büyük Ardahan Oteli akşam yemeği için tercih edilebilir.

Aşık Şenlikleri (25 Şubat/Şehir merkezi): Geçmişten günümüze kültürel belleği taşıyan Aşıklık geleneğini yaşatmak adına yapılan festival yörenin bir çok yerinde rağbet görüyor.

Ardahan Bal Festivali (1-3 Ağustos/Çamlıçatak Ormanı): Bal festivalinin amacı yörenin arıcılığını geliştirmek ve festival yoluyla ilin tanıtımını yapmaktır.

Göle Ulusal Kaşar Festivali (1-5 Temmuz/Göle): Göle'nin yaylarında otlayan ineklerin sütünden mayalanarak yapılan kaşar peynirinin lezzeti nefis ve görüntüsü çok hoştur. Hatta 2000 Temmuz'unda 5.si düzenlenmiş olan festivalde 550 kilogram gelen dünyanın en büyük kaşarı hazırlanarak sunulmuştur.

Çıldır Göl Festivali (2-8 Temmuz/Çıldır): Gölün güzelliği, göl kenarındaki yaylaların eşsizmanzarası ve mevsimin kattığı sıcak atmosferle bir eğlence şölenine dönüşen festival Çıldır’lılar için artık vazgeçilmez ve geleneksel bir şenlik haline gelmiştir.

Atatürk’ün İzinde-Gölgesinde Damal Şenlikleri (15 Haziran-15 Temmuz saat 18.05/Damal Dağları): Her yıl 15 Haziran-5 Temmuz tarihlerinde 17.55-18.10 saatleri arasında görülen bu müstesna tabiat olayını izlemek ve Atatürk’ün anmak için düzenlendir.

Yayık Yayma Seyranı (Temmuz ayının ilk haftası/ Posof)

Hoçvan Yayla Şenlikleri (Temmuz ayının ilk haftası/ Hoçvan)

Balçeşme Yayla Uçurtma Şenliği (Haziran ayının ikinci haftası/ Göle)

Posof aşıklar Şöleni (14 Temmuz / Posof)

Acil Yardım: 112

Yangın: 110

Polis: 155

Belediye: 0478 211 30 52