Burkina Faso

Ülkenin başkenti Ouagadougou'dur. Burkina Faso kendi içerisinde 13 yönetim bölgesine ayrılmıştır. Söz konusu bölgeler kendi içerisinde 45 il, iller ise yine kendi içerisinde 350 ilçe ve belediyeye ayrılmış konumdadır. Yönetim bölgeleri, iller, ilçeler ve belediyeler yerel yönetimde kendi kendilerine idare etme hakkı bulunmakla birlikte aynı bölge, il, ilçe ve belediye isimleri ile devletin temsilcileri de bu yapıya paralel olarak yönetim kademesinde yer almaktadır.

Burkina Faso’nun bölgeleri aşağıdaki gibidir. Parantez içinde bu bölgelerin yönetim merkezi olan şehirler de yazılmıştır.

Boucle du Mouhoun (Dédougou)

Cascades (Banfora)

Centre (Ouagadougou)

Centre-Est (Tenkodogo)

Centre-Nord (Kaya)

Centre-Ouest (Koudougou)

Centre-Sud (Manga)

Est (Fada N'gourma)

Hauts-Bassins (Bobo Dioulasso)

Nord (Ouahigouya)

Plateau-Central (Ziniaré)

Sahel (Dori)

Sud-Ouest (Gaoua)

Burkina Faso batı Afrika'nın iç kesimlerinde yer alan ve denizekıyısıolmayan bir kara ülkesi konumundadır.

Türkiye’den Burkino Faso ülkesine direkt uçuş bulunmamaktadır. Başkent Ouagadougou şehir merkezinde bir uluslararası havalimanı mevcuttur. Abican, Brüksel, Kazablanka, Dakar ve Paris gibi noktalardan direkt uçuşlar mevcuttur.

Yağışların az sıcaklıkların ise görece yüksek olduğu aylar Mart ve Nisan aylarıdır. Ülkeyi gezmek için en uygun dönem bu aylardır.

Burkina Faso sınırları içerisinde yaşayan 60 farklı etnik grup kültürel gelenekler açısından zenginlik oluşturmaktadır. Gruplar içerisinde birçok sebepten dolayı kutlamalar ve seremoniler gerçekleştirilmekte olup, Sudan savanalarında yaşanan topluluklar gibi müzik, dans ve maske kullanımı gibi pek çok görsel şölen bu kutlama ve seremonilerde sergilenmektedir. Bu bölgelerde kabilelerin sözlü tarihini ve geleneklerini kuşaktan kuşağa anlatan kişiler olarak bilinen Griotlar önemli rol oynamaktadır. Bu kişiler söz konusu kutlama ve eğlencelerde de şarkıcı, dansçı olarak da yer alabilmektedirler.

Burkino Faso’da tipik BatıAfrikamutfağı hâkimdir. Temel besin maddeleri arasında sorgum, darı, pirinç, mısır, yerfıstığı, patates, fasulye ve bamya vardır. Et olarak da tavuk etini daha çok tercih ederken balık da tüketilir. Burkino Faso’da en sık tüketilen yemeklerin başlıcaları şöyledir: “Benga” adlı pirinç ve fasulye; “RizSauce” adlı domates ve yer fıstığı soslu pilav; “RizGras” adlı domates soslu pilav. Yer fıstığı ve kurutulmuş mangoyu tek başına sıkça tüketirler.

Ülkedeki önemli etkinliklerin başında Kasım ayında düzenlenen UluslararasıSanatveZanaatFuarı gelir. Bunun dışında iki yılda bir Mart ayında PanafricanFilm ve TelevizyonFestivali düzenlenir. Her yıl Mart ayında RockFestivali, Mayıs ayında ise CazFestivali vardır.

Ülkenin kuzeyden güneye doğru olan uzantısında Sahel ile Sudan kuşakları arasında yaşanan geçiş kendisini bitki örtüsü üzerinde de göstermektedir. Kuzey bölgelerde yer alan Sahel kuşağı ülke topraklarının yüzde 25'i üzerinde etkili olmaktadır. Bu bölgelerde genel itibariyle kurak bir iklim hâkimdir.

Yıl boyunca neredeyse iki aydan daha az bir süre yağan yağmur bıraktığı ortalama yağış miktarı ile 300 milimetrenin altındadır. Ülkenin geri kalan bölümünün büyük bir bölümünde Sudan-Sahel İklimi hâkimdir. Bu iklimde yağmur dönemleri dört ila beş ay arasında sürmektedir. Ülkenin güney bölgelerinde hâkim olan Sudan kuşağında ise yağmur sezonu altı ay kadar sürebilmekte ve yıllık ortalama 1300 milimetre yağış bırakabilmektedir.

Ülke genelinde hava sıcaklıkları 25 derece ila 30 derece arasında yer almakta olup, yine ülke genelinde bugüne kadar ölçülen en düşük ve en yüksek sıcaklıklar 5 derece (1971) ile en düşüğü ve 46 derece (1975) ile en yükseği olmak üzere Markoye'de ölçülmüştür. Burkina Faso genelinde Mart ve Nisan ayları sıcaklıkların en yüksek değerlerde ölçüldüğü, Ocak ve Şubat ayları ise ülke genelinde hava sıcaklıkların en düşük değerde ölçüldüğü aylar konumundadır.

Bugünkü Burkina Faso, kurulu olduğu bölgelere ilk gelen AvrupalıAlmanHeinrichBarth’tır. Afrika kıtası üzerine yaptığı araştırmalar neticesinde kuzeyden gelerek Liptoko'ya ulaşmış, ziyaret ettiği Dori üzerinden Timbuktu'ya geçmiştir.

1884-1885 yılları arasında gerçekleştirilen BerlinKonferansı sırasında Fransa, BüyükBritanya, Almanya ve Sudan'ın batı bölgeleri için birbirleriyle girdikleri sömürgecilik yarışı kapsamında, Mossi yöneticileri ile gerçekleştirdikleri himaye altına alma çabaları sonuç vermemiştir. Bunun üzerine Fransa 1896 yılında askeri güçleri ile başkent Ouagadougou'yu alarak Mossi yöneticilerinin kaçmasını sağlamış ve bölgeyi kontrolü altına almıştır. Bu tarihten sonra yerel idareciler ile yapılan himaye anlaşmaları ile günden güne hakim olduğu bölgeleri çoğaltan Fransa günümüzde Burkina Faso'nun kurulu olduğu tüm bölgeyi kısa sürede sömürgesi olarak elde etmiştir.

Bölge 1904 yılında FransızBatıAfrikası içerisinde sömürge yönetim bölgesi olan YukarıSenegal ve Nijer sömürge yönetiminin bir parçası olmuş, 1919 yılında ise Yukarı Volta adı altında bu yapıdan ayrılarak yine FransızBatıAfrikası sömürge sistemine bağlı olarak yeni bir sömürge yönetim bölgesi olarak ilan edilmiştir.

Uzun dönem Fransız sömürgesi olan ülkede 1950'li yıllar ile birlikte bağımsızlık düşünceleri dile getirilmeye başlanmıştı, Fransa'nın 1956 yılında çıkardığı ve denizaşırı topraklarında reformları hedef alan loi-cadreDefferre yasası ile birlikte yerel hükumetler daha fazla söz sahibi olur konuma gelmiştir. 1958 yılında gerçekleştirilen referandum neticesinde ülke Fransa ile işbirliği içerisinde olan özerk bir cumhuriyet statüsüne sahip olmuştur. Yukarı Volta 1960 yılında yaşanan Afrika Yılı kapsamında Fransa'dan bağımsızlığını ilan etmiştir.

Burkina Faso dünyanın en fakir ve az gelişmiş ülkelerinden biri konumundadır. Ülke HIPC (Heavily Indebted Poor Countries) (Türkçe: Gelişmekte olan yüksek borçlu ülkeler) ülkelerden biri olarak kabul edilmektedir. 2005 yılında Dünya Bankası ve IMF HIPC borçların yeniden yapılandırılması kapsamında ülkenin dış borçlarının silinmesi kararlaştırılmıştır. Burkina Faso İnsani Gelişim Endeksi 2013 raporuna göre 187 ülke içerisinde 181. sırada yer almıştır. Ülkede Satınalma gücü paritesine göre Gayrisafi yurt içi hasıla 2013 tahmini verilerine göre 26,51 milyar Dolar seviyesinde olup, bu değere göre kişi başı düşen gelir 1.500 Dolar seviyesindedir.

Ülke nüfusunun yaklaşık olarak yüzde 90'ı şahsi tüketim ve kullanım için tarımsal ürünler ekmektedir. Bu ekilen ürünlerin çoğunluğunu darı, mısır, sorgum ve pirinç oluşturmaktadır. Ülkenin güney kesimlerinde bu ürünlere ek olarak ayrıca manyok, yam ve şeker kamışı ekimi de gerçekleştirilmektedir. Burkina Faso'nun ihracatını gerçekleştirdiği ürünlerin başında ise fıstık ve pamuk gelmektedir.

Ülke genelinde yaşanan elverişsiz iklim şartları tarımsal ürünlerin ekiminde ve mahsulün toplanmasında zorluklar yaşatabilmektedir. Belirli dönemlerde yaşanabilen uzun kuraklık dönemleri özellikle kuzey bölümlerinde kıtlık sorunlarını beraberinde getirmektedir.

Ülke toprakları içerisinde bulunan çok az yeraltı madeni gün yüzüne çıkarılabilmektedir. Bu madenlerin başında altın ve mangan gelmektedir. Yeraltı zenginliklerinin genelde ulaşım ağı açısından yetersiz konumda olan kuzey bölgelerde olması madenlere ulaşmada ve çıkarılan ürünlerin sevkiyatında büyük bir problem olarak gösterilmektedir. Burkina Faso yetkilileri uzun yıllardır bu bölgeye demiryolu hattının uzatılması yönünde çalışmalar gerçekleştirse de bu hedef henüz gerçekleştirilememiştir.

Burkina Faso genelinde yerel etnik dinlere inananların oranı günümüzde de yüksek oranda gözlemlenebilmektedir. Yerel dinlere inananların oranı yüzde 15 seviyesinde bulunmaktadır. Mossilerin yerel dininde tanrı olarak kabul edilen Wende dünyayı yarattıktan sonra yeniden insan olarak dünyaya geri geldiği inancı hakimdir. Söz konusu ilahın çeşitli dönemlerde de farklı mekânlarda farklı boyut ve şekillerde dünyada bulunduğuna inanılmaktadır.

Ülke genelinde uzun süre Mossilerin kuzeyden başlayarak yayılan islamiyete direnci 18.yüzyıl’da Mossi krallığı olan Wogodogo Krallığı'nın kralı Moogo naaba Doulgou'nun İslamiyeti seçmesi neticesinde kırılmış ve ülke genelinde İslami inançlara göre yaşamını idame ettirenlerin oranında artış gözlemlenmiştir. Günümüzdeülkedehakimolandinislamiyetolup, nüfusunun yüzde 60,5'i bu inanca göre yaşamını sürdürmektedir. Hristiyan dinine inananların oranı yüzde 23,2 düzeyinde olup, bu oran içerisinde katolik mezhebine mensup Hristiyanların oranı yüzde 19’u Protestan mezhebine mensup olanların orası ise yüzde 4,2 seviyesindedir.

Adres: 01 B.P.603, Ouaga2000, Rue el hadj goama ousmane kienfangue Ouedraogo, Ouagadougou, Burkina Faso

Telefon: +(226) 50376334 – 50376318

Faks: +226 50 49 98 02

Ülke genelinde yerel diller olan Moore, Fulfulde ve Dioula dilleri yaygın olarak kullanılmaktadır. Özellikle ülkenin batı bölgelerinde Diouladili hem günlük hayatta hem de ticari hayatta yoğun olarak konuşulmaktadır. Bu yerel dillerin haricinde Arapça da ticari hayatta kullanılmakta olup, Bissa, San, Boboda, Gurma, Lobiri, Koromfe ve Bwamu gibi Nijer-Kongo dilleri de ülkenin geri kalan kısımlarında yaygın bir şekilde konuşulmaktadır.