Greenwich Gezi Rehberi: Adım Adım Greenwich Rehberi

Eğer birkaç günlüğüne Londra’daysanız ve özellikle güneş açmışsa en azından bir öğleden sonranızı Greenwich (Griniç) için ayırın. Çünkü Greenwich, merkeze yaklaşık 40 dakika uzaklıkta ve adından da anlaşılacağı gibi yeşil mi yeşil, güzel mi güzel bir yer.

Greenwich Gezilecek Yerler

Greenwich'te ziyaret edilecek çok yer var. Örneğin şimdi Greenwich Üniversitesi olarak kullanılan Eski Kraliyet Donanması Koleji, karaya oturtulan ve müzeleştirilen emektar Britanya yelkenlisi Cutty Sark, Ulusal Denizcilik Müzesi, Kraliçe’nin Evi Müzesi ve 0° başlangıç meridyenini ve kraliyet rasathanesi ve müzesini içinde bulunduran Greenwich Parkı birbirlerine çok yakın mesafede olduğu için aynı gün içinde hepsini ziyaret etmeniz mümkün.

Cutty Sark ve Greenwich Çarşı

Greenwich’e en kolay, London Eye’ın hemen yanından bir tekneyle ya da DLR ile gelebilirsiniz. Her ikisi şekilde de Cutty Sark’ın önünde bulursunuz kendinizi. Cutty Sark yelkenlisinin uzun ve ilginç bir tarihi var. Dünyayı dolaşmış emektar bir yelkenli olan Cutty Sark hem kırmızı (Birleşik Krallık) hem de Portekiz bandıraları altında uğramış dünyanın en önemli limanlarına.

Yapımı 1869 kasımında tamamlanan bu alımlı yelkenli Çin’den Büyük Britanya’ya çay getirmek için inşa edilmiş ve ilk Şangay seferine 1870 yılında çıkmış. Bu güzergahta yaklaşık 8 yıl geçiren yelkenli daha sonra Avustralya’dan yün taşımaya başlamış ancak 1890’larda buharla çalışan gemiler yün ticaretinde rol oynamaya başladığında, Cutty Sark fazla kazanç getirmemeye başlamış. Bunun üzerine sahibi yelkenliyi Portekizli bir şirkte satmış ve 1895’ten 1922’ye kadar Portekiz bandırası ve Ferreira adı altında Rio, New Orleans, Mozambik, Angola ve Birleşik Krallık arası mekik dokumuş Cutty.

1915’te Portekiz’in Almanya’ya savaş ilan etmesiyle batırılma tehlikesiyle karşılaşan Ferreira 1916’da yılında kötü hava koşulları nedeniyle büyük hasara uğradıktan sonra Güney Afrika’da Table Limanı'na ulaşmış. 18 ay Güney Afrika’da kalan Ferreira 1922 yılında bir yelkenli kaptanı olan Wilfred Downman tarafından ederinden çok daha yüksek bir fiyata satın alındıktan sonra Birleşik Krallık’a geri getirilmiş. 1923’te ise asıl ismi ve vatandaşlığını geri alan Cutty Sark, 1954’ten beri Greenwich’te Britanya mirasını temsil ediyor. 2006’ta müzeleştirilmek üzere kapatılan, 2007’de bir yangına maruz kalan ve 2012’de tekrar açılan Cutty Sark’ı bir müze olarak gezmek mümkün. İçeride ne görebileceğinizi merak ediyorsanız şuraya tıklayın. Güverteye çıkıp, Greenwich çarşısına yukarıdan bakabilirsiniz. Dikkatle bakarsanız Thames’i arkanıza aldığınızda ileride solda "Greenwich Market"e giden yolu görebilirsiniz. Burada Hint mutfağından Karayip mutfağına kadar oldukça iyi kalite ve makul fiyata güzel bir öğle yemeği yiyebilir, yerli sanatçı ve satıcıların standlarını gezebilirsiniz. Bir de Greenwich’te işiniz bittiğinde, Cutty Sark’ın hemen önündeki kubbenin kapısından içeri girip, nehrin altındaki (klostrofobik değilseniz) yaya tünelinde yaklaşık 10 dakika yürüdükten sonra nehrin kuzey tarafına çıkmanızı öneririm. İşte buradan Greenwich’e baktıktan sonra geziniz tamamlanmış olacaktır.

Eski Kraliyet Donanması Koleji

UNESCO tarafından dünya mirası olarak ilan edilmiş bu kolej şu an Greenwich Üniversitesi olarak kullanılıyor. Bu kampüs İngiltere’nin belki de en ünlü mimarı olan Christopher Wren (St. Paul Kilisesi'nin de mimarı aynı zamanda) tarafından tasarlanmış. Cutty Sark’tan 10 metre doğu yönüne yürüdüğünüzde kampüsün içinde olabilirsiniz. Karşınıza ilk olarak "Discover Greenwich" isimli bir bina çıkacak. Buraya girip Greenwich, müzeler, turlar ve tarih hakkında bilgi alabilirsiniz. Çıkışta gözünüz bir Osmanlı topuna takılabilir. Bu 5 tonun üzerindeki top 1807 yılında Kınalıada’dan Amiral Sir John Duckworth tarafından alınarak İngiltere’ye getirilmiş ve 2007’den beri de Greenwich’te sergileniyor.

Yolunuza devam edip doğu yönünde biraz daha yürüyünce kampüsün ortasına geleceksiniz. Kolejin bir şapel, diğeri de "Painted Hall" olan iki kulesinin tam ortasına geldiğinizde sırtınızı nehire verip yukarı bakın. Eğer yaz aylarındaysanız merkezde bir heykel göreceksiniz, kış aylarındaysanız brandayla kaplanmış (Greenwich çok rüzgarlı olduğundan kış aylarında bazı heykelleri bu şekilde koruma altına alabiliyorlar) bir heykel göreceksiniz. İşte bu heykelin hizasında yukarı doğru bakın, Greenwich Parkı'nı, Denizcilik Müzesi’ni ve kraliyet rasathanesini seçeceksiniz.

Doğru yerdesiniz, ama öncelikle şu kulelerin sağ tarafta olanına doğru ilerleyip içeri girin. Burası "Painted Hall" yani boyalı salon. Deniz donanması mensupları (gazileri), emekli olduklarında o zamanlar hastane olan kolejde yaşamaya devam etmişler ve bu salonu yemekhane olarak kullanmışlar. Aslında yemekhane biraz küçümseyici bir tabir olur her yanının resimlenmesi 19 yıl alan bu muazzam salon için. 1696 ve 1712 yılları arasında Christopher Wren tarafından ve Paris’teki Les Invalides ve Chelsea Hastanesi kalıplarından inşa edilen bu bina ayrıca Traflagar savaşını Büyük Britanya’ya kazandıran ama savaş sırasında ölüp bir rom fıçısında (naaşını muhafaza etmek için) İngiltere’ye getirilen Amiral Nelson’un mezarını da barındırmaktadır. Painted Hall’u gezdikten sonra aşağı kata inin burada bir tünel göreceksiniz, tünelden karşı tarafa yürüyün. Yolun bitiminde yukarı çıkın. Şimdi diğer kuledesiniz ve burası mermer görünümlü ama aslında karışık plaster olan bir malzeme ve ahşap oymacılığıyla döşenmiş harika bir neoklasik şapel. Burayı da gördükten sonra az önce gözünüze kestirdiğiniz Greenwich Parkına doğru yürümemek için hiçbir nedeniniz yok.

Ulusal Denizcilik Müzesi

Aynı zamanda dünyanın en büyük denizcilik müzesi olan ve 1807’den beri faaliyette olan Ulusal Denizcilik Müzesi'ne ücretsiz girebilir ve 2,48 milyon parçadan oluşan (ki aralarında Nelson ve Cook gibi çok ünlü amirallere ait objeler de bulunuyor) zengin koleksiyonunu gezebilirsiniz. Bu müzenin hemen yanındaki Kraliçe’nin Evi Müzesi ve aynı park içerisinde yer olan kraliyet rasathanesiyle birlikte UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer aldığını da hatırlatmak isterim. Kalıcı koleksiyonun yanı sıra, denizcilik müzesinde geçici sergiler (bu sergiler için bilet gerekebiliyor) de olabiliyor. Örneğin geçen sene J.M.W Turner’ın birçok eserine ev sahipliği yapan "Turner and the Sea" sergisi ülke çapında büyük bir başarı sağladı. Ayrıca müzenin rasathaneye bakan arka çıkışının önünde dünyanın en büyük şişe içinde gemi maketini görebilirsiniz.

Kraliçe’nin evi müzesi

1616 ve 1635 yılları arasında İnigo Jones tarafından yaptırılan Kraliçe’ni evi Birleşik Krallık’ta ilk tamamen klasik bina olma unvanına sahip ve Greenwich’teki kraliyet sarayından günümüze kalan tek yapıttır. Günümüzde yanıbaşındaki Denizcilik Müzesi’nin güzel sanatlar koleksiyonlarına ve başka geçici sergi ve etkinliklere de ev sahipliği yapmaktadır. Bazı özel sergiler dışında giriş ücretsizdir. Lale merdiven olarak anılan dünyanın en güzel merdivenlerinden biri de bu binadadır.

Kraliyet Rasathanesi ve Greenwich Parkı

Biraz dinlenin, çünkü yokuş yukarı yaklaşık 10-15 dakika yürümeniz gerekecek rasathaneye çıkmak için. Ama özellikle güneş açmışsa, bu Londra’da yapılacak en güzel yürüyüşlerden biri. Özellikle çıktığınız yerden Londra manzarasını gördükten sonra, yorgunluğunuzu unutacaksınız. Dünyayı hayali olarak da olsa doğuya ve batıya bölen bir boylam geçmektedir burdan. Rasathane müzesine girip bu hayali çizginin fizikselleştirilmiş halini görebilirisiniz (ya da geceleri nehrin kuzey yakasında Canary Wharf civarından hayali sıfırdan geçen yeşil lazeri görebilirsiniz). 1675 yılında İngiltere’deki her şehir birbirinden farklı yerel zamanlar kullanmaktayken rasathanenin kurulmasıyla geliştirilen Greenwich Mean Time (GMT) ya da Türkçe’siyle Greenwich Ortalama Zamanı denizcilere denizlerdeki boylamları saptamak için standard bir referans zaman sağlamış. O zamandan beri İngiltere’de kime sorarsanız saatler GMT’yi gösterir ve dünyada tüm saatler GMT’ye göre ayarlanır. Aşağıya Thames Nehri’nin hemen yanıbaşındaki Eski Denizcilik Okulu’na bakıp hissedebilirsiniz zaman ve denizciliğin iç içe geçtiği dünyanın en özel farazi çizgisini...