Kuşların Sığınağı: Bafa Gölü

Büyük Menderes Nehri deltasının güneydoğusundaki Bafa gölü, Muğla – Aydın il sınırında yer almaktadır. Eski tarihlerde Ege Denizi'nde bir koy olan göl, Büyük Menderes'in taşıdığı alüvyonlar neticesinde denizle ilişkisi kesilmiş ve kıyıdan kilometrelerce içeride kalmıştır.

Söke-Milas Karayolu üzerinde yer alan gölün Didim’e uzaklığı 10 kilometredir. Toplam 7 bin hektarlık alan kaplayan gölün uzunluğu 16 kilometre, genişliği ise 6 kilometredir. Kıyı uzunluğu 50 kilometreye varan gölün enderin yeri ise 25 metredir. Gölün su kaynağı, Büyük Menderes nehrinin düzenli taşkınlıkları ve çevre dağlardan gelen yeraltı ve yerüstü sularıdır.

Bafa Gölü'nün Tarihçesi

Tipik Akdeniz bitki örtüsüne sahip olan göl çevresinde çok sayıda kızılçam ormanları ve zeytinlikler yer alır. Gölün içerisinde 5 tane de ada bulunmaktadır. Bu adalar; İkiz Ada, Menet Adası, Kapıkırı Adası, Kahve Asar Adası ve Uyuz ada olarak isimlendirilmektedir.

Aynı zamanda bu adalarda Bizans dönemine ait manastırlar da bulunmaktadır. Bu da gölü hem doğal güzellikleri hem de arkeolojik açıdan zenginliği sayesinde popüler destinasyonlardan biri haline getirmiştir.

Göl, Karia kıyılarının Helenistik dönemine kadar doğal limanlardan biri olarak kalmıştır. Bu bölgede MÖ 6.500 – 7.500 neolitik çağa ait duvar resimleri de bozulmadan günümüze kadar ulaşmıştır. Athena Tapınağı, Tiyatro, agora, sur duvarları gibi Helenistik döneme ait kalıntıların yanı sıra, Bizans döneminde piskoposluk merkezi olduğundan pek çok kilise kalıntılarına da rastlanmaktadır. Göl kıyısında, Herakliea antik kentinin kalıntılarına, manastırlara ve tarihî mağaralara rastlamak mümkündür. Bu nedenle Bafa Gölü kıyılarının bir kısmı birinci derece arkeolojik sit alanıdır.

Dünyanın En Önemli Kuş Gözlem Alanlarından

Çamiçi olarak da bilinen Bafa Gölü, aynı zamanda Türkiye'nin en önemli kuş cennetlerinden biridir. Sadece Türkiye için değil, uluslararası alanda önemli kuş alanları listesinde de ilk sıralarda yer almaktadır.

Ülkemizin en genç göl ekosistemlerinden biri olan Bafa Gölü Tabiat Parkı, tarihsel ve kültürel yapısı, zengin biyolojik çeşitliliği ile pek çok kuş ve yaban hayvanına ev sahipliği yapmaktadır. Göl de dahil olmak üzere toplam 12.281 hektarlık alanı kapsayan bölge 1994 senesinde Tabiat Parkı olarak ilan edilmiştir.

Bafa Gölü Tabiat Parkında 261 çeşit kuş, 22 çeşit sürüngen ve 19 çeşit memeli bulunmaktadır. Dünya çapında nesli tükenmekte olan Cüce Karabatak ve Deniz Kartalı gibi kuş türlerinin ürediği bir bölgedir. Aynı zamanda göl içindeki adalar ve gölün kıyı kesimleri pek çok kuş için beslenme ve barınma yeri konumundadır.

Flora açısından da oldukça zengin bir bitki türüne sahiptir. 237 cins, 325 tür, 22 alt tür ve 16 endemik tür barındırmaktadır. 16 endemik türün 10 tanesi az tehdit altında, 3’ü zarar görebilir konumda, 2’si tehlike altına girmeye aday ve 1’i tehlike altında kategorisindedir. Ayrıca 13 farklı orkide türüne de ev sahipliği yapar. Beşparmak Dağları’ndaki dünya endemiği olan Sığır kuyruğu bu bölgede görülmektedir.

Gölde ise yılan balığı, gümüş balığı, levrek, ceran balığı, has kefal, kaya balığı, sargoz ve sivrisinek balığı türleri yaşamaktadır. Bölgede yapılabilecek aktiviteler arasında doğa yürüyüşleri, foto safari, olta balıkçılığı, manzara izleme, kuş gözlemi, kampçılık ve botanik turları yer alır. Aynı zamanda göl üzerinde çeşitli su sporları da yapılabilmektedir.

Bölgeyi tehdit eden en önemli unsur, çevredeki zeytinyağı fabrikalarının atıklarını arıtmadan göle dökmesidir. Günümüzde bu kirlilik önlenmeye çalışılarak, Bafa Gölü Tabiat Parkı korunmaya çalışılmaktadır.