Trakya’nın her karışını gezmek keşke mümkün olsaydı! Bir gece konakladığımız Edirne’den sonra yolumuz Kırklareli’ne bağlı olan Lüleburgaz’a düşüyor. Mimar Sinan Rotası üzerinde bulunan Sokullu Mehmet Paşa Külliyesi, “ben tarihim” diye bağırıyor. Biz de ona kulak verip tarihi keşfetmeye koyuluyoruz.
1560’lı yılların sonunda inşa edildiği düşünülen ve II. Selim’in sadrazamı ve damadı olan Sokullu Mehmet Paşa’nın adını taşıyan yapı Kervan Yolu üzerinde yer alan en önemli duraklardan birisi konumundaymış. Rehberimizden öğrendiğimize göre bu yol Osmanlı’da Sol Kol (Via Egnatia) olarak bilinirmiş ve Roma’ya giden önemli bir yolmuş.
1569 yılında tamamlandığı düşünülen Külliye’yi Mimar Sinan ve Hassa Mimarlar Ocağı’nın birlikte tasarladığı ve yaptığı düşünülmekteymiş. Külliye’de; cami, sıbyan mektebi, medrese, kervansaray, imaret ve tabhaneler bulunuyormuş. Tüm yapılar arastanın etrafında sıralanmış. Simetrik bir düzen içerisinde 59 tane dükkân arastanın içerisinde bulunuyormuş ancak gezimiz esnasında, ne yazık ki, hepsinin günümüze kadar gelememiş olduğunu görüyoruz.
Burası her ne kadar bir menzil külliyesi olsa da, içerisinde sıbyan mektebi ve medresenin bulunması Sokollu Mehmet Paşa’nın eğitime verdiği önemi vurgular niteliktedir. Burası hem eğitim verilen bir yer olması hem de menzil külliyesi olmasıyla bir buluşma noktası olmuş ve bölgenin gelişmesinde büyük rol oynamış.
Medrese tarafından 3 taraftan kuşatılmış olan avlunun ortasında geç Osmanlı Dönemi’ne ait bir şadırvan yer alıyor. Bu şadırvan çokgen yapıda olmasıyla ilgi çekici olsa da bizim seyahatimiz sırasında onarım gördüğü için inceleme şansına sahip olamıyoruz. Bu şadırvanın barok stili yansıtan dalgalı çatısı Sultan II. Mahmut’un dönemindeki onarımı yansıtıyormuş.
Bu tarihî ve göz alıcı Cami’de zengin kalem işi süslemeler bulunuyor. Özellikle Cami’nin kubbesinde döner gibi gözüken hat yazısı dikkat çekici.
Pencerelerde, kubbenin oturduğu pandantiflerde ve şadırvanın kubbesinde kalem işi süslemelere sıkça rastlıyoruz.
1952 – 1968 seneleri arasında ciddi bir restorasyondan geçen Sokollu Mehmet Paşa Camii en büyük hasarı Balkan Savaşları sırasında aldığını da öğrendik. Kubbesi yıkılan Cami’nin kubbesi 1937 yılında sıfırdan inşa edilmiş.
Kırklareli’ye bağlı olan Lüleburgaz’da tarihi bu denli yansıtan bir mimarî şaheserle karşılaşmaktan mutlu bir biçimde İstanbul’a doğru yola koyuluyoruz. Sırada İstanbul Büyükçekmece’de bulunan Sultan Süleyman Köprüsü var. Kalbimizin bir kısmını Trakya’da bırakarak, “görüşmek üzere” diyoruz.
Yazının tüm bölümlerine aşağıdan ulaşabilirsiniz:MİMAR SİNAN ROTASI: MERHABA EDİRNE!
MİMAR SİNAN ROTASI: EDİRNE ADALET KASRI VE FATİH KÖPRÜSÜ
MİMAR SİNAN ROTASI: EDİRNE SELİMİYE CAMİİ
MİMAR SİNAN ROTASI: EDİRNE SAĞLIK MÜZESİ (DARÜŞŞİFA)
MİMAR SİNAN ROTASI: KIRKLARELİ SOKOLLU MEHMET PAŞA KÜLLİYESİMİMAR SİNAN ROTASI: BÜYÜKÇEKMECE SULTAN SÜLEYMAN KÖPRÜSÜ
