Sandıklı

Sandıklı, Afyonkarahisar’ın bir ilçesi olup, bölgenin dört bir yanı dağlarla çevrilidir. Kuzeyinde Ahır Dağları, Batısında Balkaz Dağı, güneyinde Akdağ, doğusunda Kumalar Dağı bulunmaktadır. Evliyaları, yatırları, tekkeleri, medrese ve okullarıyla tarihi yaşatan bu güzel ilçemizde termal tesisler ve Hüdai Kaplıcaları bulunmaktadır. Yolunuz Sandıklı’ya düşerse Hüdai Kaplıcaları’nda ünlü çamur banyosunu sakın atlamayın.
Sandıklı'da kiminle konuşsanız size ilçe hakkında çeşitli hikâyeler anlatacaktır. Sandıklı'nın bulunduğu yerde eskiden sanduka manasına gelen Kivatos adlı bir şehrin var olduğu bu yüzden "Aziz Mina'nın Sandukası" diye anıldığı söylenmektedir.
Bir diğer rivayet ise; Eski Afyon yolu üzerindeki tepelerden birinde eski uygarlıklardan kalma sandukalar içerisinde mücevherler bulunması sebebiyle bu ismin verildiğidir. Ama bütün bunların yanında çoğunluğun anlattığı bir rivayet var ki akla en mantıklı gelenidir. Germiyanoğluları, Bizans beylerinden birinin düğün davetine 40 deve yükü 80 sandık hediye ile gelir. Her sandığın içinde bir asker saklıdır. Gece yarısı askerler bulundukları yerden çıkarak Sandıklı Kalesi’ni ele geçirir. Bu olaydan sonra şehre Sandıklı adı verilir. Bir başka deyişle de Germiyanoğlu Beyi Emir Sandık  beyin isminden esinlenilmiştir.
Sandıklı Anadolu'nun en eski yerleşim merkezlerinden biridir. İlk kuruluşunun hangi çağlarda olduğu tespit edilememiştir. Bakır, Tunç ve Demir devri dönemlerine kadar gitmektedir. Bakır Çağın'da MÖ 2700-2000 yıllarında Sandıklı'ya 13 kilometre mesafede bulunan Kusura Kasabası’nda başşehri Kusura olan Etiler (Hitit ) İmparatorluğu’nun mayası olan Kussar  (Kursora ) Krallığı hüküm sürmüştür. Kusura'da yapılan kazılarda, halen Afyon Arkeoloji Müzesi’nde sergilenen üç ayrı döneme (Kalkolitik, Bakır Çağı ve Eti Çağları) ait buluntular elde edilmiştir. Hititler'den sonra bu bölgede Frigyalılar Devleti kurulmuştur. Frigyalılar döneminde MÖ 1300-1400 yıllarında bölgenin adı “Apemie Kivatos”tur. Apemie Kivatos, Aziz Mina’nın Sandukası demektir. Frigyalıların Kimmarler tarafından yıkılmasıyla bölge Lidyalılar’ın egemenliğine geçmiştir.
Sandıklı M.Ö. 72 yılından M.S. 395 yılına kadar 470 yıl Romalıların egemenliğinde kalmış, MS 395’ten itibaren de 1072 yılına kadar Bizans yönetiminde kalmıştır. 1115 yılında Germiyanoğluları Sandıklı ahalisini kendi topraklarına dâhil etmiştir. II. Malazgirt zaferinden sonra bölgenin Sandıklı ve güney yöresine uç beyi olarak Emir Sungur, kuzey yöresine ise uç beyi Emir Cafer görevlendirilmiştir Sandıklı'da geçmiş bütün bu dönemlerden günümüze gelen tarihi eserler bulunmaktadır.

Sandıklı’da Görülmesi Gereken Yerler

Küçük Hamam:  Hamam önü camii yanında yer alan bu hamamda bulunan bir kısmı kırılmış olan kitabede hamamın Germiyanoğluları Çağı’nın ilk döneminde yapıldığı anlaşılmaktadır.
Sorkun Hamamı: Sandıklı'nın Sorkun kasabasındaki bu hamamın yapılış tarihi bilinmemekle birlikte Osmanlı Dönemi'ne ait olduğu düşünülmektedir. Sıcaklık, soyunmalık ve ılıklık olarak üç bölümden oluşan hamamın köşelerinde, kapılarında ve dış duvarlarında kesme taş, ara bölümlerde moloz taş ve tuğla kullanılmıştır. Ilıklık ve sıcaklık bölümlerinin duvarlarına horasan sıva üzerine süslemeler ve bezemeler yapılmıştır. Hamamın sıcaklık bölümünün büyük bir kısmı tahrip olmuştur.
Sandıklı Kalesi (Hisarlı):  Kitabesi, Çavuş Camii önündeki Çavuş Çeşme üzerindedir. Bu kitabede Kalenin, Germiyan Büyük Sultanı Çelebi Yüce Emir'in talimatı ile 1324 yılında Mimar Çoban'ın yaptığı belirtilmiştir. Kale binlerce çam ağacı, yeşil alanı ve yollarıyla oturulan bir mekândır.
Meydan Anıtı: Sandıklı Askerlik Şubesi’nin önünde bulunan bu anıt birbiri ile güreş tutan fakat birbirini yenemeyen iki yiğidin güreş sonunda ölmeleri üzerine, onların anısına dikilmiştir.
Ulu Camii: 1278 yılında, ilk mescit olarak yapılan bu yer daha sonra minare ve minber eklenerek camii haline getirilmiştir. Camiye konulan kitabede caminin Alaaddin Keykubat'ın, oğlu Ömer Bin Alaaddin tarafından Naib'in kölesi mimar Aydemir'e yaptırarak 1379 senesi mart ayının 26. günü ibadete açıldığı yazmaktadır.
Hamam Önü Camii: Kitabesi bulunmayan camiinin mütevellisinden alınan bilgiye göre 140 yıl önce yapılmış ve 85 yıl önce de tamir edilmiştir. Caminin en büyük özelliği kerpiç ve bağdadi duvarları, ahşap tavanı ve düz toprak damıdır. Arşiv kayıtlarında miladi 1340 olarak geçmektedir.
Keçi (Yeni) Camii: 1574 yılında Mehmet Bin Cafer tarafından yaptırılmıştır. 1766 yılında büyük bir depremle yıkılan camii 1926 yılında halk tarafından yeniden yapılarak, adını Yeni Camii olarak almıştır.
Muradin Camii: Murat Bin Murat tarafından mescit olarak yapılan bu camii 1876 yılında Hacı Veli İbn'i Osman tarafından tamir ettirilmiştir. Camii dikdörtgen şeklinde ve ahşap tavanlıdır.
Mescit Camii: 1900 yılında caminin ön kısmında, bir kurban bayramı namazı öncesinde hasımları tarafından öldürülen adamın etinin manda-malak eti diye halka dağıtıldığı, daha sonra bunun insan eti olduğu anlaşılmıştır. Bu nedenle caminin ön kısmı katil yeri olarak kabul edilmiş ve burada namaz kılınması yasaklanarak mevcut camii biraz geriden yapılmıştır.

Sandıklı’da Ne Yenir?

En önemli lezzetlerinden birisi odun fırınında pişirilen patatesli ekmeği ve leblebisidir. Et ve et ürünleri, hamur işleri, paçik, düğümlü yaprak sarması, yöreye özgü bir bitki olan haşhaş ve meşhur patatesin yemeklerde ve hamur işlerinde kullanılması, ekşili kabak yemeği, hamur işlerinde kullanılan don yağı, bükme, tepsi böreği, katmer, Afyon kaymağı, helva ve Afyon lokumu hem eve götürmelik hem de tadına bakılmadan dönülmemelik lezzetler arasındadır. .

Sandıklı’ya Nasıl Gidilir?

Afyon-Sandıklı arası 105 kilometre olup, Afyon Otogarı’ndan binilen otobüslerle Sandıklı merkeze 1 saat 17 dakika sürmektedir.

Sandıklı’da Nerede Kalınır?

Safran Thermal Resort, Termal Park Hotel, Gürses Termal Otel, May Thermal Resort gibi konaklama imkanları bulunmaktadır.