Moena

Moena Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Kuzey İtalya’da yer alan Moena bir komün köyü olup, ülkenin Trento Bölgesi’nin kuzeydoğusunda yer almaktadır. Fassa Vadisi üzerine kurulmuş bu köy aynı zamanda en büyük komün köyü olma özelliğine de sahiptir. Bölgenin bir diğer özelliği de bölge halkının Ladin adını verdikleri ve kendilerine özgü dillerini hala koruyor ve konuşuyor olmasıdır.

Özellikle dağ tatilini sevenler için eşsiz bir deneyim vadeden Moena doğayla iç içe hem rahatlama hem de huzur arayışında olanlar için birebirdir. Ayrıca tırmanma ve trekking gibi sporlara olanak sağlayan köy genç yaşlı tüm ziyaretçilere hitap eder. Pek çok kayak alanının bulunduğu köyde dünyanın en güzel zirvelerinden birisi olarak da kabul edilen Dolomiti bulunmaktadır. 

Moena’nın Doğası 

Aile tatili için de ideal bir rota olan Moena’da dağ manzarası ve doğa oldukça etkileyicidir. Pek çok kayak alanına ev sahipliği yapan köy dünyanın en büyük kayak alanı Dolomiti Superski’nin de sahibidir. Modern kayak alanlarının yanı sıra karla kaplı tepeleri ve nefes kesici doğasıyla unutulmaz bir deneyim sunan Dolomiti’nin yanı sıra Fassa Vadisi’nin manzarası da benzersizdir. Oldukça geniş bir faunaya sahip olan Moena’da geyikten dağ keçisine pek çok farklı türde hayvan bir arada yaşar. Altın kartal, kırmızı tilki gibi eşine az rastlanır hayvan türlerinin de bulunduğu köyde, kayak ya da tırmanış sırasında sürprizlerle karşılaşmanız muhtemeldir. Bu haliyle doğa fotoğrafçıları için de ideal bir destinasyon olan Moena, Lusia Alpleri bölgesine dâhildir.
 
Zengin ekosistemi ile koruma altında olan Dolomities bu haliyle ziyaretçiler için yeşil içinde kaybolmanın en keyifli halidir. Sadece kış mevsiminde değil baharda da zengin doğasının görülmeye değer olduğu bu dağ köyünde oldukça geniş bir bitki ve çiçek çeşitliliği hâkimdir. Ormangülü, alpyıldızı, nigritella, kantaron, çuha çiçeği, leylak, düğün çiçeği, anemon gibi eşine az rastlanır türlerin yetiştiği Moena’da bu sebeple çiçeklerin koparılması yasaklanmıştır. Sadece çiçek türleri için değil mantarlar için de oldukça verimli bir habitat olan Moena’da orman ve doğanın sürdürülebilirliği açısından önemli denge faktörü olan mantarlar koruma alındadır. Bölgede yetişen en meşhur mantar türleri ise Porcini, Chanterelle, Saffron, Albatrellus Confluens ve Scaber Stalk’tır. 

Moena’nın Tarihi 

Moena’nın oldukça ilginç bir hikâyesi vardır. Köy aynı zamanda Rione Turchia adıyla da anılmaktadır. Türk Bölgesi anlamına gelen bu ismin hikâyesi ise İkinci Viyana Kuşatması’na dek uzanır. Buna göre II. Viyana Kuşatması döneminde yani 17. yüzyılda savaştan sağ kurtulmaya çalışan bir Osmanlı askeri buraya sığınır. Ölmek üzere olan bu yeniçeri askerini köylüler iyileştirir ve ardından asker buradan bir kızla evlenir ve köy halkı artık kendisine “El Turco” diye hitap etmeye başlar. El Turco zaman içerisinde bir halk kahramanına dönüşür. Çünkü o dönemde dukalığın halktan istediği haksız vergilere karşılık halk içinde ayaklanmanın öncülüğünü üstlenir ve köyü korur. Bu sebeple halkın sevgisini kazanan “El Turco” sonrasında Türk örf ve adetlerini Moenalılara öğretip sevdirir. Öyle ki halk, onun ölümünün ardından bile bu adetleri benimser ve sürdürür.  Moena’da bugün dahi El Turco’ya ait izler görülebilmektedir. Çeşitli Türkiye’ye özgü adetlerin sürdürüldüğü köyde bu sebeple Türkiye’den gelen turistlere ayrı bir sempati duyulmaktadır. 

Gastronomi Turizmi 

Moena’nın bir diğer özelliği de Ladin dilini korumak konusunda kararlı yerlilerinin mutfak kültürleri meselesinde de aynı hassasiyete sahip olmasıdır. Yıllar içinde korudukları özgün lezzet mirasını bugüne taşıyan Moenalıların oldukça zengin bir mutfak kültürü vardır. Basit ama aynı zamanda lezzetli yemekleriyle bilinen coğrafyayı her yıl dünyaca ünlü pek çok şef ziyaret etmektedir. Baharatların yanı sıra, şifalı bitkiler, hardal, bal ve reçelin tariflerin de çokça yer tuttuğu köy mutfağında Avusturya etkileri de sezilmektedir. Bölgeye özgü ravioli Ciajoncié di Moena alışılmış İtalyan raviolisinden daha büyük hazırlanmaktadır. Ispanak, yumurta ve Trentino’ya özgü grana peynirinin kullanılarak hazırlandığı Strangolapreti çorbası; salam, sosis, peynir ve çeşitli şifalı bitkilerle hazırlanan ekmek topları Canederli ve bölgeye özgü mantarlarla hazırlanan tarifler Morena ziyareti sırasında mutlaka denenmesi gereken lezzetlerin başında gelmektedir. Ayrıca oldukça geniş bir peynir üretiminin olduğu bölgede farklı çeşitte pek çok peynir türü bulunmaktadır.

 
Bölgenin dağlarındaki otlarla beslenen ineklerin sütünden üretilen Morena’ya özel peynirleri Puzzone di Moena buradan dönerken yanınızda getirebileceğiniz tatların başında gelir. Hemen hemen her yerel tatlıcıda karşınıza çıkacak geleneksel tatlıları Fortaie ve Apple Strudel bölgenin en popüler yiyecekleri arasında gelmektedir. Moena’nın bir diğer özelliği de her yıl senenin farklı dönemlerinde ev sahipliği yaptığı Ristora Moena yani gastronomi haftalarıdır. Senenin o dönemine özgü ürünlerle hazırlanan tariflerin sunulduğu ve tanıtıldığı bu gastronomi haftaları turistik açıdan da oldukça yoğun dönemlerdir. Bu dönemlerde dünyadan pek çok gastronomi uzmanı, aşçı ve yemek sevdalısı bir araya gelir. Bölgede yer alan restoranların hemen hepsi bu tarih aralığına özel menüleriyle bölgeye özgü yeme içme geleneğini sürdürür.