Vals
Vals Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Vals, İsviçre’nin güneyinde yer alan bir köydür. Alplerin tam merkezinde, yaylalar üzerine kurulmuş olan Vals, termal suları yemyeşil doğası ve koyun sesleriyle huzur verici ve dinlendirici bir atmosfere sahiptir. Oldukça az sayıda nüfusa sahip olan köye, termal sularından faydalanmak için her gün yüzlerce kişi ziyarete gelmektedir. Köyde inşa edilen lüks bir termal tesis, başlıca çekim noktasıdır.
Köyün tarihi, yazılı tarihten öncesine, Tunç ve Demir Çağı’na kadar dayanmaktadır. 11. ve 12. yüzyıllarda da, Romanş yerlileri tarafından Valser Vadisi, genişçe bir yerleşim bölgesi olarak kullanılmıştır. 1290 yıllarında bölgede yaklaşık 4 ile 7 çiftlik evi ile koyun sürüsü yaşam sürmüştür.
Vals, elektrik tesisatının ulaşabilmesi için İsviçre’de belediye olmuş en son yerdir. 2016’daki nüfus sayımına göre bölgede, 984 kişi yaşamaktadır. En yaygın konuşulan dil Almanca, ikincisi Romanş dili ve üçüncüsü İtalyancadır. Köy nüfusunun yaklaşık %70’i üniversiteyi tamamlamış kişilerden meydana gelmektedir.
İyileştirici etkisiyle bilinen termal banyoları kaynağını, Valser mineral suyundan almaktadır. Engebeli vadi aynı zamanda sayısız şelalesi, kendine özgü doğa sesleri ve Zervreilahorn Dağı’nın manzarası ile de huzur verici bir atmosfere sahiptir.
Vals Nerededir?
Vals, Batı Avrupa ülkesi İsviçre’nin Grisons kantonunda, Surselva Bölgesi’ndeki bir köydür. Surselva’nın sonunda yer alan Grisons Yaylaları’nda bulunmaktadır. Milano ve Zürih’in tam ortasında, Alplerin tam kalbinde yer almaktadır. Grisons kantonunun en büyük şehri ve başkenti Chur’a 50 kilometre, İsviçre’nin başkenti Zürih’e ise 170 kilometre mesafededir.
Vals’te Yapılacaklar
Alp rotası, Alp Dağları’nın buzlu sırtlarında, Surselva Bölgesi’nin en güneyinde yer alan Vals Vadisi’nde izlenebilecek bir yoldur. Deneyimli dağcılar için maceralı bir deneyim sunacak olan Länta dağları ve arkasındaki Peil ve Canal vadilerinden geçen Alp rotası, heyecan verici bir etki yaratmaktadır. Başlangıç yeri olaraksa Rheinwaldhorn civarında bulunan Länta kulübesi veya Fanellhorn grubu için Zervreila Hotel-Restaurant’tır. Civardan iyi harita malzemeleri temin etmek de mümkündür.
2015 yılında Vals Vadisi’ne üç adet dağ bisikleti parkuru oluşturulmuştur. Bisiklet turları, dik yamaçlardaki parkurlarda Vals manzarası ile birlikte eşsiz bir deneyimdir. Eğimli arazi yapısından dolayı, bisiklet turu eğitimleri biraz zorlayıcı geçmektedir. Fakat parkurun ilerisinde birkaç kilometrelik asfalt bir zemin de mevcuttur. Bu parkur deneyimi, yayaların ve bisikletçilerin karşılıklı anlayışı ile gerçekleşmektedir.
Her doruk noktasıyla tanışık olan eğitimli rehber eşliğinde ipuçları ve bilgiler edinilerek dağcılık ve tırmanma, Vals Vadisi’nde yaşanacak bir başka heyecan verici deneyimdir. Alp Dağları’nın hareketli bölgelerinden uzakta yer alan Grisons Vals Vadisi, dağ eteği tırmanışında belli bir sınıftadır. Michael Illien, oldukça nitelikli bir dağ rehberidir.
Zorlu dağ tırmanışlarından daha basit olan turlar da mevcuttur. Hiç izin görülmediği ve neredeyse kimsenin dolaşmadığı rotaları tercih etmek de mümkündür.
Yürüyüş ve vahşi hayvanları gözlemleme aktivitesi ise doğa hakkında bilgileri genişletme ve hatırlardan silinmeyecek bir tecrübe imkânı sunmaktadır. Teleskop vasıtasıyla çayır taşçalanı, keklik ve kartal gibi kuş türleri keşfedilebilmekte; yakınlarda oynayan dağ sıçanları ve dağ keçileri de çocukların ilgisini çekebilmektedir.
Bölgeye birçok insanı çeken 7132 Termal Banyolar, mimar Peter Zumthor tarafından tasarımlanmıştır. Yerel kuvarsitten yapılan hamam, Grisons’un eşsiz mineralli termal suyunun kaynağında inşa edilmiştir. Sade bir zarafete sahip mimari yapı, “zamansız kalite” olarak nitelenmektedir. Farklı sıcaklıktaki suların, taşa temas ederek deneyimlenebileceği; koku ve ses duyularını harekete geçiren banyo ritüelleri ile de rahatlatıcı bir banyo keyfinin yapılabileceği termal banyolar, Vals seyahati için yeterli bir sebeptir.
