Hem ülkemizde hem dünyada oyuncaklar her yaşta insanın hafızasında özel bir yer edinmiştir. Yapılan arkeolojik kazılar, tarihteki ilk oyuncağın M.Ö 5. Yüzyılda Eski Mısır’da çocukların yapmış olduğu tahtadan atlar olduğuna işaret ediyor. Ancak daha sonra yapılan kazılardan elde edilen bulgular, tarihte ilk oyuncağın Mardin Kızıltepe’de bulunan bir araba olduğunu gösteriyor. O zamanlarda da topaç ve misket benzeri oyuncakların var olduğu bilinmektedir.
Oyuncakların seri üretimine 18. yüzyılda geçilmiştir. Oyuncağın seri üretimine geçildiği, bir anlamda endüstrisinin oluşmaya başladığı ilk yer Almanya’nın Nürnberg şehridir. İşte geçmişten günümüze kadar uzanan bu yolda oyuncaklar çok aşamalardan geçmiş ve özellikle çocukların her türlü gelişimine katkıda bulunmuştur.
Türkiye’nin Oyuncak Müzeleri
Dünyanın birçok şehrinde çok özel oyuncak müzeleri mevcut. Rusya, Milano, Japonya, İngiltere ve Fransa gibi ülkelerde bulunan oyuncak müzeleri çok büyük ilgi görürken ülkemizde de özellikle son yıllarda oyuncak müzelerinin sayısı artmış durumda. Lafı fazla uzatmadan ülkemizde bulunan oyuncak müzeleri hakkında bilgi vermeye geldi sıra.
İstanbul Oyuncak Müzesi
Ülkemizin oyuncak müzesi denilince ilk akla gelen müzelerinden biri olan İstanbul Oyuncak Müzesi 2005 yılında şair ve yazar Sunay Akın tarafından İstanbul’un Göztepe semtinde açıldı. Sunay Akın 20 sene boyunca gezmiş olduğu yerli ve yabancı şehirlerden satın aldığı oyuncakları sergiliyor. Her yaşta insanın çocukluk anılarına yolculuk yaptığı müze, yabancı turistlerin de ilgisini çekiyor. Müzenin en dikkat çeken eserleri arasında 1817 Fransız yapımı keman, 1820 senesinde Amerika’da yapılan oyuncak bir bebek ve 1860 yılından kalma misketler yer almakta. Müze beş kattan oluşuyor. En alt katına indiğiniz zaman kendinizi adeta bir denizaltının içinde bulacaksınız. Oyuncaklar ve hikayeleriyle geçirdiğiniz bu güzel günün sonunda yorgunluğunuzu müzenin kafesinde atabilirsiniz. Bir önemli bilgi daha; İstanbul Oyuncak Müzesi, dünyada çocuk ve oyuncak müzeleri birliği kurulmasına da öncülük etmiştir.
Aklınızda bulunsun, eserlere zarar vermesi sebebiyle müzede flaşlı fotoğraf çekmek yasak.
Adres: Ömerpaşa Caddesi Dr. Zeki Zeren Sokağı, No: 17 Göztepe / İstanbul
Ziyaret Saatleri: 09:30-18:00 Pazartesi günleri kapalı
Giriş Ücretleri: Tam: 18 TL İndirimli: 12 TL (3 yaş ve üzeri çocuklar, öğrenciler, öğretmenler, öğretim görevlileri, 65 yaş ve üstü) Ücretsiz: Engelliler, 3 yaş altı çocuklar, ICOM kart sahipleri, MMKD üyeleri, kokartlı rehber ve basın mensupları.
Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Oyuncak Müzesi
Ülkemizin en eski oyuncak müzesi olan Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Oyuncak Müzesi, 1990 senesinde açılmıştır. Müzede yer almakta olan oyuncaklar dört farklı kategoride ele alınıyor. Bu kategorileri; geleneksel, fabrikasyon, yabancı ve antik oyuncaklar olarak sıralamak mümkün.
Özellikle arkeolojik kazılardan elde edilen oyuncaklar, müzede önemli bir yer tutuyor. Hepsi ayrı bir dönemi ve anıları çağrıştıran topaçlar, bez bebekler ve sapan gibi oyuncaklar ziyaretçileri çocukluk yıllarına götürüyor.
Adres: Beşevler 10. Yıl Yerleşkesi Emniyet Mah. İncitaşı Sok. Beşevler/Ankara
Ziyaret Saatleri: Müzeyi Salı, Çarşamba, Perşembe ve Cuma günleri saat 09:00-12:00 ve 13:00-17:00 saatleri arasında ziyaret edebilirsiniz
Giriş Ücretleri: 3 yaş ve üzeri 2 TL. 65 yaş üstü kartı, engelli kartı, gazi ve şehit yakınları kartına sahip kişiler ücretsiz gezebiliyor.
Antalya Oyuncak Müzesi
Türkiye’nin oyuncak müzeleri arasında Antalya Oyuncak Müzesi 2010 yılında Sunay Akın danışmanlığında açılmıştır.
Müze, çocukları olduğu kadar yetişkinleri de masalsı bir dünyaya davet ediyor. Noel zamanında tüm dünyadaki çocuklara oyuncak dağıtması ile bilinen Noel Baba’nın doğduğu kentte açılması ise müzeye ayrı bir anlam katmakta. Müzede 1800’li yıllardan 1980’li senelere kadar antika değeri taşımakta olan yaklaşık üç bin dolayında oyuncak barındırmakta. Kaleiçi yat limanının karşısında yer alan müzeye ilk girişte sizi kağıttan bir geminin karşılamakta. Kağıttan bu gemi, müzenin de sembolü haline gelmiştir.
Adres: Selçuk, Yat Limanı Sok No:112, 07000 Muratpaşa/Antalya
Ziyaret Saatleri: 09:30-12:30 ve 13:30 ve 18:00 Müze Pazartesi günleri kapalı.
Giriş ücretleri: Tam bilet 6 TL, Öğrenciler, öğretmenler ve emekliler 3,5 TL
Musa Baran Oyun ve Oyuncak Müzesi
İzmir’in Urla ilçesine bağlı Bademler Köyü, Türkiye’nin en ünlü köylerinden biri. Köyün ünü kültüre sanata düşkünlüklerinden geliyor. 7’den 70’e tüm köy halkının tiyatro yaptığı, yazdıkları oyunları köy meydanında sahneledikleri ütopik bir yer burası.1990 yılında da köyün zengin kültürel hayata bir de oyuncak müzesi eklenmiş. Her ne kadar Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Oyuncak Müzesi daha profesyonel bir yapıda hazırlanmış ve daha zengin bir koleksiyona sahip olması dolayısıyla ilk oyuncak müzesi olarak geçse de burası da aynı dönemde hayata geçirilmiştir. Arkeolog Musa Baran’ın girişimiyle hem tarihe farklı bir noktadan tanıklık eden oyuncaklar bir araya gelmiş hem de köyün ve bir dönemin yaşamına dair anılar yeniden canlandırılmış. Bu müzeyi diğerlerinden ayıran birkaç özellik var, bir kere çok daha kişisel Musa Baran’ın çocukluğundan objeler sergileniyor, bir de köy yaşamının olanaklarının elverdiğince ağaçtan oyulmuş, daha doğal, mekanikleşmemiş ya da fabrikasyon olmayan oyuncakları görme imkanı buluyorsunuz. Sizi Bademler Köyü sınırlarına çıkaracak objeler de yok değil. Musa Baran’a çocukluğunda Japonya’dan gönderilmiş oyuncaklar bunlardan bazıları. Urla’nın bu kendine has köyüne gittiğinizde oyuncak müzesine de uğramayı ihmal etmeyin.
Adres: Bademler Köyü, Urla, İzmir
Giriş Ücretleri: Ücretsiz
Gaziantep Oyun ve Oyuncak Müzesi
Geleneksel bir Antep evinde 1700’lerden 1990’lara birbirinden özel oyuncakları gezerek tarihte keyifli bir yolculuk yapmak isterseniz doğru yerdesiniz.
2013 yılında açılan müzenin küratörlüğünü yine Sunay Akın üstlenmiş. El ve fabrika yapımı 600'e yakın oyuncağın segilendiği müze üç katlı bir Antep evinden dönüştürülerek hazırlanmış. Müze açık alanda 250 metrekare, kapalı alandaysa 315 metrekarelik, oldukça geniş bir teşhir alanına sahip. Müzenin üç katına yayılmış toplamda 9 ayrı temaya sahip bölümler bulunuyor.
Bu müzede çocuklarınızla birlikte ya da hala oyuncakların eğlenceli dünyasından kopmamış yetişkinler olarak eğlenceli ve öğretici saatler geçirmeniz mümkün. Bir önemli bilgi; Gaziantep Oyun ve Oyuncak Müzesi’nde içerisinde yer alan mağara galerisi ve “Dünya Çocukları” konseptli bölümüyle dünyadaki benzerlerinden ayrılıyor. “Dünya Çocukları” bölümünde hem dünyanın farklı ülkelerinden çocuk maketlerini yöresel kıyafetleriyle görme imkanı buluyorsunuz hem de o ülkelerin mimari eserlerini inceleyebiliyorsunuz.
Adres: Bey Mahallesi Ali Özalgan Sokak No:7 Şahinbey/Gaziantep
Ziyaret Saatleri: Haftanın her günü saat 08.30-17.30 saatlerinde açıktır.
Giriş Ücretleri: Tam Giriş Ücreti: 1 TL Öğrenci, Asker ve 65 üstü misafirler ücretsiz
İzmir Oyuncak Müzesi
İzmir Oyuncak Müzesi ya da bir diğer adıyla Ümran Baradan Oyun ve Oyuncak Müzesi, Konak’ta yer alıyor. Bu müzenin arkasında da bir sanatçının çabaları ve hayal gücü var.
Dünyaca ünlü seramik sanatçısı Ümran Baradan 2004 yılında kendi oyuncak koleksiyonunu müzeye dönüştürmek için yola çıktığında ona İstanbullu oyuncak meraklısı bir şair, Sunay Akın da yardım eli uzatmış. Müzeye dönüşen koleksiyonu 2010 yılında Konak Belediyesi devralmış. Müze diğerlerine göre butik bir görünüme sahip olsa da dünyanın dört bir köşesinden bir araya getirilmiş, tarihi 1800’lere dek giden çok orijinal oyuncaklara rastlamak mümkün. Müze binası iki kattan oluşuyor, ilk katı sergileme alanı, ikinci katsa etkinlik salonu olarak kullanılıyor.
Müze koleksiyonun en ilgi çeken parçalarına gelirsek; Mickey Mouse’un ilham kaynağı olan “Micky fare”, sinemanın atası olan “Laterna Magica”yı sayabiliriz.
Adres: Halil Rıfatpaşa Cad. No: 31 Varyant – Konak / İzmir
Ziyaret saatleri: 9.00-17.00 Müze Pazar ve Pazartesi Günleri Kapalı
Giriş Ücretleri: Ücretsiz
