Arizona (AZ), 295.260 km2 yzlm ile Amerika Birleik Devletlerinin 6. byk eyaleti olmakla beraber 6,9 milyon nfusu ile de 14. byk eyalettir.
Kta Amerikasna (sadece komu eyaletler) katlan son eyalet olan Arizona, 12 ubatta katlmaya hazr olduu halde, o gn Lincolnn doum gn olmas nedeniyle ve ertesi gn de ayn 13 (kt ans getirdiine inanlr) olduundan, ayn 14ne kadar bekletilmitir. Bu sebeple, Valentine State olarak da anlmaktadr.
Baz bilim adamlarna gre, Arizona ismi place of oaks (meelik) anlamna gelen bir Bask deyiinden (aritz onak) gelmektedir. Kimileri ise, gen kaynan bulunduu yer anlamna gelen bir Tohono Oodham (Papago) Yerlisi tanmndan geldiine inanmaktadr.
Eyalet bayrann st yarsnda bulunan 13 krmz ve altn sars nlar hem birliin 13 kurucu kolonisini hem de batan gnein nlarn temsil etmektedir. Bayran alt tarafnda ise Birleik Devletler bayrandaki gibi zgrlk mavisi bulunur. Arizona lkenin en byk bakr reticisi olduu iin, bayran ortasna bakr bir yldz yerletirilmitir.
Eyalet armas, Arizonann doal kaynaklar, nemli yerleri ve eyaletin balca geim kaynaklarn temsil eden sembollerden oluur. En arkada, sradalar ile zirvelerinden doan gne; onlarn nnde toplama havuzu (gl) ve baraj ile sulanm tarlalar, meyve baheleri ve otlayan bir sr; nde ise elinde apa ve krei ile bir madenci resmedilmitir. Resmin zerinde eyaletin mottosu yazmaktadr: "Ditat Deus" (Latince, "Tanr Zenginletirir").
Arizonann takma isimlerinden biri Copper State (bakr eyaleti), dieri ise GrandCanyon Statedir (Byk Kanyon Eyaleti). Kanyonun byk ksm Arizonadaki Byk Kanyon Milli Parknda yer alr.
Byk Kanyon ziyaretilerine dnyada ei benzeri olmayan manzaralar sunar. Ylda yaklak 5 milyon kiiyi arlamaktadr. 6 milyon ylda ekillenmi olan bu doa harikasnn mimar erozyona neden olan Colorado Nehridir. 445 km uzunluundaki kanyonun genilii ise 6,5 km ile 28 km arasnda deimektedir ve derinlii 1,6 kmye kadar ulaabilmektedir. Aa km kaya katmanlarnda dnya tarihinin neredeyse 2 milyar yllk izi srlebilmektedir. Tarih ncesi alarda yerli Amerikallar kanyonda ve buradaki maaralarda yaamlar ve Pueblo insanlar Byk Kanyonu kutsal bir yer olarak kabul etmilerdir.
Arizona, lkenin en byk yerli topraklarna sahip olan eyalettir. Eyaletin toplam alannn drtte birine (7,7 milyon hektar) yaylm olan toplam 22 bamsz kabile bulunmaktadr. Eyalet nfusunun yzde 5ini oluturan yerlilerin en youn bulunduu lkenin nc eyaletidir. En byk tek yerli topluluu olan Navaholar, ounlukla eyaletin kuzeydou ksmnda yaamaktadr. Navaholarn ardndan en byk kabileler gneydeki Papagolar, doudaki Apailer ve kuzeydoudaki Hopilerdir.
Dnyann en ok fotoraflanan antlarndan olan Monument Valley Tribal Park, doann kum tayla oluturduu aheserler olarak Arizonay sslemektedir. Canyon de Chelly National Monument, Colorado Platosundaki en uzun sre kesintisiz yerleim alan olma zellii tamaktadr ve Navaholar buray hala evleri olarak benimsenmektedir. Navaho insanlarnn gemiine daha yakndan bakabilmek ve ondan daha iyi tanmak iin Explore Navajo Interactive Museum mutlaka ziyaret edilmesi gereken farkl tarzda bir mzedir.
Amerikann mehur yolu Route 66nn bir ksm Arizonadan da gemektedir. Colorado Nehri Rekreasyon Park, Byk Kanyon Maaralar, Pertified Forest National Park, bu yol zerinde grebileceklerinizden sadece birkadr.
Arizona, dnyann en iyi korunmu gkta kraterine sahiptir. Barringer Meteorite Craterin, gkta arpmas sonras olutuunun kantlanmas uzun zaman almtr ve sonunda kantlamaya mr yetmemi olmasna ramen bu fikri ilk ortaya atan kiinin ad verilmitir. Krater gnmzde yaklak 1.200 m apnda ve 170 m derinliindedir.
