Çad

Orta Afrika'da yer alan ve denize kıyısı olmayan bir kara ülkesidir. Kuzeyinde Libya, batısında Nijer, Nijerya ve Kamerun, güneyinde Orta Afrika Cumhuriyeti, doğusunda ise, Sudan yer alır. Ülkenin büyük kısmı Sahra Çölü ile kaplıdır.

Coğrafi yapısı, alt yapı yoksunluğu, politik çekişmeler, ulaşım sıkıntıları ve tamamen kara ile çevrili olması nedeniyle ülke ekonomisi çok kötü düzeydedir. Açlığın boy gösterdiği ülke, dünyanın en fakir beş ülkesinden biridir. Ülkenin başlıca tarım ürünleri pamuk, pirinç, darı ve patatestir. Nüfusun yüzde 85'i tarım ve hayvancılıkla geçinmektedir. Petrol, uranyum, natron, kaolin, balık (Çad Gölü) başlıca doğal kaynaklarındandır. Ülkenin başlıca ihracat ürünleri ise Pamuk, tekstil ürünleri ve büyükbaş hayvanlardır. Başlıca ihracat ortağı yüzde 78 ile ABD'dir.

Güneyde tropikal bir iklim görülür, kuzeyde ise Sahra Çölü'nün bulunması sebebiyle çöl iklimi hakimdir. Kuzeyde sıcak, kuru, tozlu rüzgarlar meydana gelmektedir.Güney kısmında sık ağaçlı tropikal ormanlar bulunduğundan, bu bölgeler bol yağış alır. Otlaklar ve tarıma elverişli araziler de daha çok bu kısımdadır.Kuzey kısım daha çok çöllerden ve dağlık alanlardan ibarettir. Bölgelere göre değişiklik arz eden bir iklime sahip olan Çad'ın, Çad gölü yakınında bulunan başkenti Ndjamena'da yıllık sıcaklık ortalaması 25 derecedir. Yıllık yağış ortalaması ise 648 mm.'dir.Güneyde Kamerun sınırları yakınında bulunan Mundu şehrinde ise yıllık sıcaklık ortalaması 23 derece, yıllık yağış ortalaması ise 1.228 mm.'dir.Genel olarak yağışlı sezonu ülkenin güneyinde Mayıs'tan Ekim'e kadar, kuzeyinde ise Haziran'dan Eylül'e kadar devam etmektedir.

Tek Partili Cumhuriyet

31 Mart 1995

14 bölümden (il) oluşmaktadır;

• Batha,
• Biltine,
• Borkou-Ennedi-Tibesti,
• Chari-Baguirmi,
• Guera, Kanem,
• Lac,
• Logone Occidental,
• Logone Oriental,
• Mayo-Kebbi,
• Moyen-Chari,
• Ouaddai,
• Salamat,
• Tandjile.

14 il toplam 54 ilçeye ayrılmıştır.

• Ndjamena,
• Moundou,
• Sarh,
• Abéché
• Faya

Çad'ın önemli şehirleridir.

• Bağımsızlık günü, 11 Ağustos

• Resmi dili Fransızca ve Arapça'dır.
• Ülkede Fransızca ve Arapça'nın yanı sıra 100'den fazla dil ve lehçe kullanılmaktadır.
• Ülkenin Kuzeyinde ise en yaygın olarak kullanılan diller Sara ve Sango'dur.

Diğer önemli yerel diller ise:

• Maba,
• Adamaya,
• Sahra dilleri
• Sudan dilleridir.

• Devletin resmi dini yoktur. Ancak halkın yüzde 55'i Müslüman, yüzde 35'i Hıristiyan, yüzde 7'si Animist'tir.
• Diğer yerel inançların oranı ise yüzde 3'tür.
• Ülkenin en büyük etnik topluluğu Müslüman Toubou halkıdır.
• Bunun yanı sıra son dönemlerde İslam veya Hristiyanlığa geçmiş çok sayıda etnik topluluk da bulunmaktadır.
• Kırsal alanlardaki halk daha çok animizm ve çeşitli yerel inançları sürdürmektedir.
• Müslümanlar'ı oluşturan gruplar Arap, Toubou, Hadjerai, Fulbe, Kotoko, Kanembou, Baguirmi, Boulala, Zaghawa ve Mabalar'dır.
• Müslüman olmayanları oluşturan gruplar ise Sara, Ngambaye, Mbaye, Goulaye, Moundang, Moussei, Massalar'dır.

Ülkede yıl boyunca sıcaklık çok değişmediği için yağışsız sezonu tercih etmekte yarar vardır. Genel olarak yağışlı sezonu ülkenin güneyinde Mayıs'tan Ekim'e kadar, kuzeyinde ise Haziran'dan Eylül'e kadar devam etmektedir. Ülkeyi ziyaret etmek için en ideal dönem; Kasım-Ocak arasıdır.

Başlıca yemeğin adı "Eş"dir. Bu yemek buğday unu ya da galeta unu kullanılarak yapılır. Halkın "eş" adını verdiği bu yemek Fransızca'da "Bul" olarak ifade edilmekte olup, Çad'ın milli yemeğidir. Bu yemeğin yanına bamya, kurutulmuş ya da taze et, salça, soğan, yağ, sarımsak, kırmızı biberden yapılan sos hazırlanıyor ve bir lokma hamur sosa bandırılıp yeniliyor. Etin de önemli bir yere sahip olduğu Çad mutfağında kuzu eti en çok tercih edilen et çeşididir. Çad'da sol elle yemek yemek hoş karşılanmadığından özellikle Müslümanların bulunduğu bölgelerde sadece sağ el kullanmanız gerekmektedir.

Ülkenin önemli şehirlerinde ATM'ler bulunmaktadır. Ancak ülkede Master Card yerine Visa tercih etmeniz önerilmektedir. Bir çok ATM', sadece Visa kartları ile çalışmaktadır. Ülkenin kendi para biriminin yanı sıra Euro ve Dolar da bir çok yerde geçerlidir. Afrika'nın en fakir ülkelerinden biri olan Çad'da hepatit çeşitleri, sıtma, kolera ve AIDS gibi pek çok bulaşıcı hastalığa karşı da önlem almanız gerekmektedir. Ülke insanları yoksul ve aç olduklarından çok ufak bir para için bile saldırıya uğrama ihtimaliniz bulunmaktadır. Başkent Ndjamena dışındaki her bölge, yaşanan iç sıkıntılar nedeni ile tehlikelidir. Özellikle ülkenin kuzey bölümlerine gidebilmek için özel izin almak gerekmektedir.

Ülke, adını bir zamanlar Afrika'nın ikinci büyük gölü iken şimdi normal büyüklüğünün yüzde 10'una kadar küçülmüş olan Çad Gölü'nden almıştır. Yüzde 90'ı yok olan göl sebebiyle burası bazı yazarlar tarafından"Afrika'nın ölü kalbi" olarak nitelendirilmiştir. Yıllardır politik kargaşalar ve açlık ile boğuşan Çad'da hiç demiryolu bulunmamaktadır. İklim etkisi ile yaşanan periyodik kuraklıklar ve çekirge istilaları ülkenin en önemli felaketleridir.