Gamzigrad, Sırbistan'da yer alan bir arkeolojik sit alanı, spa merkezi ve dünya kültürel mirası alanıdır. Tuna nehrinin güneyinde Zaječar şehri yakınlarında yer almaktadır. Dacia Ripensis'de İmparator Galerius tarafından yaptırılan Felix Romuliana antik Roma saray ve tapınakları komplekslerinin bulunduğu yerdir. Ana alan 40 kilometrekarelik alan kaplamaktadır.
Felix Romuliana
Zaječar kenti yakınlarındaki Gamzigrad'ın geniş platosunda Galerius Maximianus'a ait bir imparatorluk sarayı olarak yapılan Felix Romuliana, sadece Tetrarchy dönemi ile ilişkili özel bir Roma sarayı mimarisi kategorisine aittir ve bu tarzın en iyi korunan örneğidir.
Saray, kasabanın kendisini dış saldırılara karşı koruyan duvarlar ile çevrilidir. Kalıntıların on yıllık bir süre boyunca inşa edildiği düşünülüyor. Doğuyu batı kapısına bağlayan cadde, duvarların içindeki alanı farklı işlevlere sahip iki parçaya böler. Kuzey yarısı küçük tapınağı ve anıtsal sunağı ile birlikte imparatorluk sarayı kompleksi içermektedir. Güney yarısında kamu kullanımına açık binalar (dikdörtgen planlı ve hamamlarda iki kubbeli büyük bir tapınak) ve saraya hizmet vermek için kullanılan binalar (bir horeum ve portico ile tek katlı bir yapı) bulunur. Yapılar zengin figürlerle süslenmiş freskolar ve taban mozaikleri ile süslenmiştir.
4. yüzyılın ilk on yılından 6. yüzyılın ortalarına kadar, görünüm ve birincil işlevi ile birlikte adı birkaç kez değişti. Dördüncü yüzyılın ikinci yarısına kadar Romuliana terk edilmiş bir saraydı ve Gotlar ile Hunların işgalinden sonra, Justinian döneminde hüküm süren bir kasaba listesinde “Romuliana” adıyla belirtilen küçük bir Bizans yerleşimi haline geldi. Gamzigrad'daki saray, 11. Yüzyılda ise bir Slav yerleşimi olarak anıldı.
2007'den beri, arkeolojik alan Felix Romuliana, UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi'ne alınmıştır.
Sarayın iki tapınağı bulunuyor, 4. yüzyıldan kalma bir Hıristiyan bazilikasında Galerius ve annesi Romula'nın gömülmüştür. Ayrıca saray içinde hamamlar ve türbeler vardır. Hayatta kalan en ilginç döşeme mozaikleri, şarap tanrısı Dionysos'u betimleyendir ve bu mozaik Zaječar Ulusal Müzesi'nde sergilenmektedir.
Gamzigrad, Sırbistan'ın doğusunda Zaječar'ın 11 km batısında. Zaječar'dan yerel otobüsler her saat başı Gamzigrad'a gidiyor ya da kasabadan 15 dakikalık bir taksi yolculuğu ile ulaşabilirsiniz. Belgrad'dan Zaječar'a giden otobüslerin ücreti 1400 Sırp Dinarı olup günde 10 tane araç kalkmaktadır.
Gamzigrad’da Yapmadan Dönme:
- Eğer Gamzigrad’a gelmiş ve tüm mükemmel arkeolojik alanları gezmişseniz çevrede keşfedecek daha pek çok şeyin olduğunu da unutmayın. Rock müziğinden ve eğlenceden hoşlanıyorsanız, Zaječar bölgesi Ağustos ayının ilk yarısında size hitap edebilir çünkü bu tarihler bölgedeki “Zaječar Gitarijada” (Gitar festivali) zamanıdır.
- Gamzigradska banja, bölgedeki en önemli spa merkezi olup Felix Romuliana’ya yakındır ve Mt. Rtanj.’ın kuzeyinde kalır. Bu yoldan vahşi doğası ile sizi şaşırtacak Sokobanja'ya gidebilirsiniz.
- Görkemli Djerdap Geçidi’ni mutlaka görmelisiniz. Bölge The Iron Gates of Danube olarak da bilinir. Djerdap Ulusal Parkı ve taş devrinden kalma arkeolojik sit alanı Lepenski Vir de mutlaka keşfedilmelidir.
- Ayrıca bu güzergah boyunca Tuna'da ortaçağ kaleleri bulabilirsiniz: Kladovo yakınlarındaki Fetislem ve diğer iki kale olan Golubac ve Smederevo Kaleleri ilginizi çekebilir.
- Gamzigrad bölgesinde bir kadeh şarap içmeyi de unutmayın, çünkü ülkenin bu bölümünde iki şarap yolu vardır: Knjaževac şarap yolu ve Negotin şarap yolu.
