Arizona Hakkında Temel Bilgiler

images

Arizona (AZ), 295.260 km2 yüzölçümü ile Amerika Birleşik Devletleri’nin 6. büyük eyaleti olmakla beraber 6,9 milyon nüfusu ile de 14. büyük eyalettir.

Kıta Amerikası’na (sadece komşu eyaletler) katılan son eyalet olan Arizona, 12 Şubat’ta katılmaya hazır olduğu halde, o gün Lincoln’ün doğum günü olması nedeniyle ve ertesi gün de ayın 13’ü (kötü şans getirdiğine inanılır) olduğundan, ayın 14’üne kadar bekletilmiştir. Bu sebeple, “Valentine State” olarak da anılmaktadır.

Bazı bilim adamlarına göre, Arizona ismi “place of oaks” (meşelik) anlamına gelen bir Bask deyişinden (aritz onak) gelmektedir. Kimileri ise, “genç kaynağın bulunduğu yer” anlamına gelen bir Tohono O’odham (Papago) Yerlisi tanımından geldiğine inanmaktadır.

Eyalet bayrağının üst yarısında bulunan 13 kırmızı ve altın sarısı ışınlar hem birliğin 13 kurucu kolonisini hem de batan güneşin ışınlarını temsil etmektedir. Bayrağın alt tarafında ise Birleşik Devletler bayrağındaki gibi Özgürlük mavisi bulunur. Arizona ülkenin en büyük bakır üreticisi olduğu için, bayrağın ortasına bakır bir yıldız yerleştirilmiştir.

Eyalet arması, Arizona’nın doğal kaynakları, önemli yerleri ve eyaletin başlıca geçim kaynaklarını temsil eden sembollerden oluşur. En arkada, sıradağlar ile zirvelerinden doğan güneş; onların önünde toplama havuzu (göl) ve baraj ile sulanmış tarlalar, meyve bahçeleri ve otlayan bir sığır; önde ise elinde çapa ve küreği ile bir madenci resmedilmiştir. Resmin üzerinde eyaletin mottosu yazmaktadır: "Ditat Deus" (Latince, "Tanrı Zenginleştirir").

Arizona’nın takma isimlerinden biri “Copper State” (bakır eyaleti), diğeri ise “Grand Canyon State”dir (Büyük Kanyon Eyaleti). Kanyonun büyük kısmı Arizona’daki Büyük Kanyon Milli Parkı’nda yer alır.

Büyük Kanyon ziyaretçilerine dünyada eşi benzeri olmayan manzaralar sunar. Yılda yaklaşık 5 milyon kişiyi ağırlamaktadır. 6 milyon yılda şekillenmiş olan bu doğa harikasının mimarı erozyona neden olan Colorado Nehri’dir. 445 km uzunluğundaki kanyonun genişliği ise 6,5 km ile 28 km arasında değişmektedir ve derinliği 1,6 km’ye kadar ulaşabilmektedir. Açığa çıkmış kayaç katmanlarında dünya tarihinin neredeyse 2 milyar yıllık izi sürülebilmektedir. Tarih öncesi çağlarda yerli Amerikalılar kanyonda ve buradaki mağaralarda yaşamışlar ve Pueblo insanları Büyük Kanyon’u kutsal bir yer olarak kabul etmişlerdir.

Arizona, ülkenin en büyük yerli topraklarına sahip olan eyalettir. Eyaletin toplam alanının dörtte birine (7,7 milyon hektar) yayılmış olan toplam 22 bağımsız kabile bulunmaktadır. Eyalet nüfusunun yüzde 5’ini oluşturan yerlilerin en yoğun bulunduğu ülkenin üçüncü eyaletidir. En büyük tek yerli topluluğu olan Navaholar, çoğunlukla eyaletin kuzeydoğu kısmında yaşamaktadır. Navahoların ardından en büyük kabileler güneydeki Papagolar, doğudaki Apaçiler ve kuzeydoğudaki Hopilerdir.

Dünyanın en çok fotoğraflanan anıtlarından olan Monument Valley Tribal Park, doğanın kum taşıyla oluşturduğu şaheserler olarak Arizona’yı süslemektedir. Canyon de Chelly National Monument, Colorado Platosu’ndaki en uzun süre kesintisiz yerleşim alanı olma özelliği taşımaktadır ve Navaholar burayı hala evleri olarak benimsenmektedir. Navaho insanlarının geçmişine daha yakından bakabilmek ve ondan daha iyi tanımak için Explore Navajo Interactive Museum mutlaka ziyaret edilmesi gereken farklı tarzda bir müzedir.

Amerika’nın meşhur yolu “Route 66”nın bir kısmı Arizona’dan da geçmektedir. Colorado Nehri Rekreasyon Parkı, Büyük Kanyon Mağaraları, Pertified Forest National Park, bu yol üzerinde görebileceklerinizden sadece birkaçıdır.

Arizona, dünyanın en iyi korunmuş göktaşı kraterine sahiptir. Barringer Meteorite Crater’in, göktaşı çarpması sonrası oluştuğunun kanıtlanması uzun zaman almıştır ve sonunda kanıtlamaya ömrü yetmemiş olmasına rağmen bu fikri ilk ortaya atan kişinin adı verilmiştir. Krater günümüzde yaklaşık 1.200 m çapında ve 170 m derinliğindedir.