Everest

EVEREST HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKENLER

Everest, Sanskritçe ve Nepalce Sagarmatha, Tibetçe Chomolungma, Çince Zhumulangma Feng veya Chu-mu-lang-ma Feng Dağı aynı zamanda Güney Asya Himalayaları'nın tepesinde yükselen Qomolangma Feng isimleriyle de bilinir. Burası hangi isme sahip olursa olsun dünyanın en yüksek noktası. 28 derece Kuzey enlemi ve 87 derece Doğu boylamı üzerinde yer alan Everest Dağı, Çin'in Tibet Özerk Bölgesi ve Nepal arasındaki sınırda uzanmaktadır. 8,848 metre yüksekliğe ulaşan Everest, Dünya üzerinde bulunan en yüksek dağdır.

Himalayalar ve Everest Dağı Neozoik, 3. JeolojikZaman’da oluşmaları dolayısıyla genç bir yapıya sahiptir. Everest Dağı 65 milyon yıl önce dünyanın iki büyük levhası olan Avrasya levhası ve Hint-Avustralya levhasının çarpışmasıyla oluşmaya başlamıştır. Hint alt kıtasının kuzeydoğuya doğru kaynayarak zaman içinde Asya levhasının altına çökmesi plakaları katlamıştır. Bu sebeple Hint alt kıtasının bu yönde hareketi, Himalayaların 5 kilometre kaymasına sebep olmuştur. Yılda yaklaşık 4,5 cm ilerleyen Hint plakası, Himalayalar'ı ve Tibet Platosu'nu Avrasya levhasının altına itmiştir. Böylece dağ oluşumu tamamlanmıştır. Yine de Çinli ve Nepalli jeologlar uzun bir süre dağın esas yüksekliğinin belirlenmesine dair anlaşmazlıklar yaşamışlardır. Nepalli jeologlar yüksekliğin 8.848 metre olduğunu ısrarla savunurken Çinli jeologlar yüksekliğin 8.844 metre olduğunu belirtmişlerdir. Bunun sebebi ise Çin’in, yüksekliğin sadece kaya yüksekliği temel alınarak hesaplanması gerektiği yönünde olan beyanıydı. En son karar iki devletin anlaşmasıyla 2010 yılında 8.848 metre olarak alınmıştır. 

Everest iklimi, yaşayan tüm canlılar için düşman bir iklime sahiptir. Zirve sıcaklığı ocak ayında ortalama -36° C civarındadır ve -60° C’ye kadar düşer. Temmuzda ise zirve sıcaklığı -19° C’yi bulur. Geceleri gündüzlere oranla daha soğuk olan Everest’te ocak ve şubat her zaman çetin geçer ancak bu aylarda geçen güneşli günler insanı nefes kesen bir manzarayla baş başa bırakır. İlkbahar ve kış boyunca batıdan gelen rüzgârlar Everest’in çevresine ve zirveye doğru eser. Ardından, Himalayalar'ın güney yamaçlarında yükselen nem yüklü hava, rüzgârla karşılaşır ve bazen, fırtınaları işaret eden bayrak şeklinde beyaz bulutlar görülür. Rüzgâr saatte yaklaşık 80 kilometre hıza erişebilir. Hazirandan eylüle kadar Everest Dağı, Hint musonu etkisi altındadır. Bu dönemde, Hint Okyanusu'ndan gelen ılık ve ıslak rüzgar şiddetli kar fırtınalarını işaret eden Everest Dağı'nın güney yamacına vurur. Kasımdan şubata kadar olan kış mevsiminde güneybatıdan gelen yüksek hıza sahip hava akımı, kuzeyden hareket ederek saatte 285 km üzerinde bir hızla zirveye çıkan kasırgalara neden olur. Muson öncesi veya mevsim sonrası dönemde bile ani, şiddetli rüzgarlar çıkabilir. Bu tip rüzgârlar bazen çığa ve buz kopmalarına sebep olabilir. Bu yüzden turistler ve dağcılar her zaman temkinli olmalıdır.
 
Everest Dağı’na tırmanma denemesi ilk defa 1921 yılında gerçekleştirildi fakat başarılı olunamadı. Ardından, yedi denemeden sonra 1953’te İngiliz Albay John Hunt başkanlığındaki bir heyet sefere çıktı. 28 Mayıs günü Edmund Hillary dağın zirvesine ulaştı. İngiliz hükümeti Hillary’e bu başarısından ötürü Sir unvanını verdi. Nepalli rehber Apa Sherpa ise zirveye 21 kez tırmanarak Everest Dağı’na en çok tırmanan insan olmuştur. Zirveye doğru 18 resmi tırmanış yolu vardır ve kayıtlara göre 7.000’den fazla zirve tırmanışı gerçekleşmiştir. Dağcılar, düşmeyi önlemek için çapı 10 mm olan naylon ipler kullanmaktadırlar. Giyilen botların uçlarının sivri olması tutunmayı kolaylaştırmak açısından oldukça önemlidir. Buz baltaları da bu sebeple oldukça işlevsel bir araçtır. Kıyafet olarak ise kaz tüyünden imal edilen spor kıyafetleri tercih edilmektedir. Basınç ve oksijen yetersizliği nedeniyle sporculara oksijen tüpüyle çıkmaları tavsiye edilmekle birlikte tırmanış öncesi enerji verici karbonhidratlar tüketmeleri önemlidir. Tırmanış yapmak istemeyen turistler içinse birçok taban kampı bölgede mevcuttur.
 
Everest Dağı’na tırmanış ücretsiz değildir. Tamamen rehberli profesyonel bir gruba güney cephesinden tırmanış için katılmanın bedeli yaklaşık olarak 65.000 $ kadardır. Kuzey cephesinden tırmanış biraz daha ucuzdur ve yaklaşık 40.000 $’dır. Ekipmanlar, sigorta, konaklama ve yiyecek gibi ekstra masraflar yaklaşık 10.000 $’ı bulmaktadır. 

EVEREST’E NASIL GİDİLİR? 

Everest’e iki gidiş yolu vardır: Lhasa rotası ve Katmandu rotası. Lhasa’ya Beijing, Shanghai, Chengdu, Xian gibi büyük şehirlerden ulaşılabilir. Bu yüzden Lhasa rotası Katmandu’ya göre daha uygun bir seçim olacaktır. Lhasa’dan ayrıca otobüsle de Everest’e iki farklı yoldan gidilebilir. Birincisi, Lhasa- Shigatise- Tingri- Everest yolu yaklaşık 640 km’dir. İkincisi, Lhasa-Gyantse-Tingri-Everest rotası ki bu yol da 721 km’dir. Katmandu’dan gidecek olursanız dağın kuzeyinden gitmiş olursunuz. İki tarafta bulunan bu yüksekliklerde hava durumlarına ve iklimsel koşullara alışmak için yükseklere çıkmayı planlayan turistlerin olduğu yer olan iki adet ana kamp alanı bulunmaktadır. Turistlerin ana kampta zaman harcaması  vücudu basınca karşı alıştırmak ve yüksek irtifa hastalıklarını önlemek için oldukça önemlidir. Her iki kampta da doktorların bulunduğunu belirtmek gerekir. 

EVEREST’E NE ZAMAN GİDİLİR?

Everest taban kampını gezmek için en ideal zaman yağmurun sık olmadığı eylül-ocak ayları arasıdır. Eylülden ocağa, bu günler oldukça kuru olduğu için Everest kampına seyahat etmek bu aylarda mükemmeldir. Kampı hızla gezmek isteyenler içinse en iyi zaman ocak ve şubat aylarıdır. Bu aylar çok soğuk olabilir, ancak genelde kuru ve berraktır ve tüm güzergahlar çok sessizdir, bu da gezinize ayrı bir huzur sağlar. 

EVEREST’TE NEREDE KALINIR?

1990’dan beri sayısı artan tur şirketleri tarafından konaklama, ya kampta ya da otelde yapılabilir. Bu yüzden kamp için sağlam ekipmanları unutmamanızı tekrar hatırlatmak isteriz. Diğer yandan solo olarak gidiyor ve kamp yapmak istemiyorsanız, Everest çevresindeki otellere göz atabilirsiniz: Yeti Mountain Home, Monjo; Panorama Lodge; Everest Inn Pvt. Ltd; Hotel Namche; Yeti Mountain Home, Lukla.