Gebze

Gebze Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Gebze, Marmara Bölgesinde İzmit’e bağlı Türkiye’nin en büyük sanayi yerleşimlerinden biridir.

Gebze’nin Tarihçesi

Gebze'nin de içinde bulunduğu, Bitinya bölgesi olarak bilinen bu bölgenin en eski tarihi, milattan önce yedinci yüzyıla kadar gider. Asya ile Avrupa kıtaları arasındaki en önemli geçit yeri olan Kocaeli Yarımadası birçok kavmin gelip geçtiği ve uygarlıklarından izler bıraktığı bir yer olmuştur. Bilinen ilk kavim göçünü de milattan önce 12. yüzyılın başlarında Frigler yapmış olduğuna dair kanıtlar vardır. Boğaz yoluyla Yarımada'ya gelen Frigler, buradan Anadolu'ya dağılmışlardır.

Bugün Gebze'nin olduğu yerde, MÖ 280’li yıllarda Kral I. Nicomedes'in egemenliğindeki Bitinya Krallığı dönemindeki Dakibyza ve Libyssa adında yerleşimler vardı. Bu yerleşim alanlarının araştırmalara konu olmasının en önemli nedeni ise, ünlü Kartacalı Komutan Hannibal'ın krallık döneminde burada yerleşmiş olmasıdır. Hannibal, Zama Savaşı'ndaki yenilgisinden sonra ülkesinde itibar görmemiş ve Bitinya Krallığı´na iltica etmek zorunda kalmıştır. Hannibal'ın mezarı bugün Gebze TÜBİTAK Yerleşkesi içerisinde bulunmaktadır.

Gebze Nüfusu

İstanbul’a 49, İzmit’e 45 kilometre uzaklıkta bir sanayi şehri olmasından dolayı Gebze çok göç alan yerlerdendir. Dolayısıyla nüfusu son yıllarda hızla artışa geçmiştir. 2013’te 329 bin civarında olan nüfus, 2017’de 357 bini aşmıştır.

Gebze Gezilecek Yerler

Çoban Mustafa Paşa Camii ve Külliyesi: Yavuz Sultan Selim ve Kanuni Sultan Süleyman'ın vezirlerinden Mısır Valisi Mustafa Paşa tarafından 1510 yılında Gebze'de yaptırılmıştır. Çoban Mustafa Paşa Camii ve Külliyesi, Mimar Sinan ve Mimar Acem Ali tarafından bir menzil külliyesi olarak inşa edilmiştir. Cami, han, tabhane, paşa odaları imaret, medrese, kütüphane, hamam, türbe, kervansaray, şadırvan, tekkeden meydana gelen bir yapı topluluğudur.

Sultan Orhan Camii: Osmanlı mimarisinin ilk örneklerinden biri olan cami 1331 yılında inşa edilmiştir. Osmanlı'nın ilk sultanlarından Orhan Bey tarafından yaptırılan cami Gebze'nin en önemli tarihî yapılarından biridir. Sultan Orhan Camii erken Osmanlı döneminin en basit ve sade örneklerinden biri olarak kabul edilip Selçuklu etkisinde kalan fakat kendine özgü bir mimari yapısıyla da göze çarpar.
 
Osman Hamdi Bey Evi ve Müzesi: 1884 yılında Türk müzeciliğinin kurucusu sayılan ressam Osman Hamdi Bey'in yaptırdığı yalı Eskihisar'da yer almaktadır. 30 Aralık 1842 yılında İstanbul'da doğan arkeolog, müzeci, ressam ve Kadıköy'ün ilk belediye başkanı olan Osman Hamdi Bey’in en bilinen eseri Kaplumbağa Terbiyecisi’dir. Osman Hamdi Bey'in babası Osmanlı sadrazamı İbrahim Ethem Paşa'ya ait olan Eskihisar Gebze'deki bu konak, Gebze ilçe merkezine 5 kilometre uzaklıktadır. Osman Hamdi Bey, 26 yıl boyunca yaz aylarını bu köşkte geçirmiştir.

Eskihisar Kalesi: Bizans döneminde kıyı şeridini korumak ve savunmak amacıyla yaptırılan Eskihisar Kalesi günümüzde halen orijinal haliyle ayaktadır. Bizans’taki adıyla Pelekanon ismi Luvi dilinde Pela: Su geçidi, ka:yeri kelimelerinden türetilmiştir. Eskihisar Feribot İskelesi’nin hemen yakınında olan bu kalenin içi ziyarete açık olmasa da etrafını gezmek mümkündür.
 
Darıca Kalesi: Bizans dönemi eserlerinden biri olan Darıca Kalesi bölgenin önemli turistik alanlarından biridir. Kocaeli Gebze ilçesi Darıca’da bulunan bu kalenin Bizans dönemindeki ismi Daritsion’dur. Ancak eski isminin bazı kaynaklarda Tararion Kalesi olduğu belirtilmiştir. Tarihte ilk kez ismini Pelekanon Savaşları sırasında duyurmuştur. Bölge Osmanlıların eline geçince buraya Darıca Kalesi ismi verilmiştir. Bizans döneminde bu kalenin, önündeki iskeleyi koruma amaçlı bir karakol kalesi olarak yapıldığı sanılmaktadır.

Anibal'ın Mezarı: Gebze'nin güneydoğusunda yer alan anıt mezar MÖ 247 ile MÖ 183 yılları arasında yaşamış Sami ırkından gelen Kartacalı politikacı ve general Anibal'a (Hannibal) aittir. Birinci Pön Savaşı'nın ünlü kahramanı Kartacalı komutan Hamilcar Barca'ın oğlu olan Hannibal, Scipio ve Philopoemen ile birlikte çağının üç büyük generalinden biriydi. Askeri tarihçi Theodore Ayrault Dodge Hannibal'ı "Stratejinin Babası" olarak nitelendirir ve en büyük düşmanı olan Roma'nın bile onu yine kendi taktikleriyle alt ettiğini belirtir. Roma'nın en büyük düşmanı olarak 2. Pön Savaşı'ndaki başarılarıyla tanınmıştır. Filleri içeren ordusuyla İber Yarımadası, Pireneler ve Alplerden kuzey İtalya'ya girmiş ve Romalıları birkaç önemli savaşta yenmiştir. MÖ 183 veya 182'de Bitinyalı yetkililer tarafından Romalılara teslim edileceğini anlayınca yüzüğünde taşıdığı bilinen zehri içmek suretiyle intihar ederek yaşamına son vermiştir. Mezarı bilinmemekle beraber, ölüm yeri olan Gebze'de bulunan TÜBİTAK yerleşkesinde kendi anısına yapılan bir anıt bulunmaktadır. Hannibal Anıtı, Atatürk'ün dile getirmiş olduğu Hannibal'ın mezarının bulunması ve bir anıt yapılması isteği vasiyet kabul ederek 1981'de yapılmıştır. Daha sonra Gebze yerleşkesine su getirme çalışmaları sırasında bulunan bir mezarın Hannibal'a ait olduğu zannedilmektedir.24 ton ağırlığındaki taş lahit, mermer kitabeler ve bir adet masktan oluşan anıt mezar Gebze'de görülmesi gereken yerlerdendir. 

Gebze’ye Ulaşım

İstanbul ve Kocaeli’ye arabayla bir saat mesafede olan Gebze’ye, Yalova’dan Topçular - Eskihisar Feribotuyla da ulaşmak mümkündür. Kocaeli ve İstanbul’dan her saat kalkan otobüslerle de ulaşım sağlanmaktadır.

Gebze Gece Hayatı

İstanbul’a yakınlığından dolayı gece hayatı açısından İstanbul’a bağlı bir gece hayatı vardır. Genelde hafta sonunu şehrin gürültüsünden uzak geçirmek isteyen İstanbullular burada evler kiralarlar ve gece hayatını İstanbul’da yaşadıktan sonra sakin bir hafta sonu için Gebze’ye gelirler. Aynı şekilde de Gebzeliler daha büyük eğlence organizasyonları için İstanbul’u tercih ederler.