Hampi

Hampi Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Hampi Anıtlar Grubu, Hindistan’ın kuzeyinde yer alan, UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne dâhil edilmiş olan, 14. yüzyıla ait tarihî bir şehir yerleşimidir. Hampi, 14. yüzyılda, Hindu Vijayanagara İmparatorluğu’nun başkenti olmuştur. 1500’lüyıllarda, Hampi-Vijayanagara, Pekin’den sonra gelen dünyanın en büyük ikinci Orta Çağ kenti niteliğini taşımıştır. Bu açıdan Hint, İranlı ve Portekizli tüccarların ilgi odağı olmuştur. İmparatorluğun Müslümanlara yenik düşmesinin ardından ise 1565’te başkent yağmalanmış ve harap edilmiştir. Daha sonra Hampi terk edilmiş ve harabe olarak kalmıştır.

Hampi, 4.100 hektarlık bir alana yayılmış 1,600’den fazla kalıntıya ev sahipliği yapmaktadır. UNESCO tarafından “sade, görkemli yerleşim yeri” olarak tanımlanan Hampi; kaleleri, su kenarı yerleşimi varlıkları, kutsal ve kraliyet kompleksleri, ibadethaneleri, tapınakları, sütunlu salonları, anıt mimarileri ve su yapıları gibi birçok mimari unsura sahiptir. Hampi halen aktif olan Adi Shankara Manastırı, Virupaksha Tapınağı ve çok sayıdaki anıtıyla günümüzde de kutsallığını koruyan dinî bir merkezdir.
 
Hampi’nin kalıntıları ilk kez 1800 yılında İskoç Albay Colin Mackenzie tarafından araştırılmıştır. 1856 yılında Alexander Greenlaw'ın siteyi ziyaret edip fotoğrafladığı zamana, yani 19. yüzyılın ortalarına kadar Hampi büyük ölçüde yok sayılmıştır. 1980 yılına kadar yayınlanmayan ve özel bir koleksiyonda düzenlenen Greenlaw’ın fotoğrafları, 19. yüzyılın ortalarındaki Hampi anıtlarının en önemli belgeleridir. Zamanla Hampi üzerine yapılan çalışmaların ve ilginin artması ile birlikte ise anıtlar üzerinde onarımlar yapılmıştır. Hindistan’ın hala arkeolojik araştırmalarını sürdürdüğü Hampi, tarihsel ve arkeolojik olarak önemli verileri bünyesinde barındıran, tarihi bir yerleşimin günümüze kadar gelmiş değerli kalıntılarıdır.

Hampi Nerededir?

Güney Asya ülkesi Hindistan Cumhuriyeti’nde yer alan Hampi, ülkenin doğusunda bulunan Karnataka eyaletinin kuzeyinde,Bellary ilçesinin Tungabhadra havzasında konumlanmaktadır.

Hampi’ye Nasıl Gidilir?

Hampi’ye en yakın havalimanı, 143 kilometre mesafedeki Hubli Havalimanı’dır. Hubli’den Hampi’ye gitmek 3 saat kadar bir süre almaktadır.  
 
En yakın tren istasyonu ise 13 kilometre uzaklıktaki Hospet Junction’dır. Haftada birkaç kez geceleri Bangalore, Haydarabad ve Goa'dan seferler gerçekleştirilmektedir. Turistik otobüsler yerine tren vasıtasını tercih etmek genellikle daha ucuz ve rahattır. Ek olarak, Mysore'den Hubli'ye ve oradan da Hospet/Hampi’ye giden bir gecelik trenle de ulaşım sağlamak mümkündür. Bu seçeneklerin yanı sıra, Mysore'den Hospet Junction'a giden trenler de mevcuttur. Bu yolculuk yaklaşık 13,5 saat sürmektedir. Tren istasyonundan Hampi’ye ulaşmak için ise toplu taşıma aracı olarak otobüsler hizmet vermektedir.
 
Mysore ve Gokarna'dan hizmet veren otobüsler ile günlük olarak Hospet’e seferler düzenlemektedir. Hospet’ten Hampi’ye ise yerel otobüslerle ulaşım sağlanabilmektedir. Hospet otobüs durağından Hampi’ye sık sık halk otobüsü seferleri bulunmaktadır.

Hampi’de Görülecek Yerler

Virupaksha Tapınağı, Hampi’nin en çok ilgi gören turistik noktalarından biridir. Tapınak, Tungabhadra Nehri’nin güney kıyısında yer almaktadır. Shri Lokeswara Maha Sila Prasada olarak da bilinen tapınak, Shiva’ya adanmıştır. Tapınak, Vikramaditya kraliçesi Lokamahadevi tarafından kocasının zaferini kutlamak amaçlı yapılmıştır. Virupaksha, Hindistan’ın en eski tapınaklarından biri olması dolayısı ile de ayrı bir öneme sahiptir. Yapıldığı zamandan itibaren aşama aşama büyümüş olan tapınak, UNESCO’nun “Hampi Anıtlar Grubu”nun içinde yer almaktadır. Yapıya zamanla; lamba direkleri, bayrak direkleri, sütunlar, sütunlu salonlar, alt tapınaklar, kuleli geçitler, tapınak mutfakları gibi kısımlar eklemlenmiştir. Tapınakta heykeller, ayinlerle ilgili yazıtlar ve sütunlu salon gibi görmeye değer öğeler mevcuttur.

Hampi’nin başlıca turistik noktalarından bir diğeri olan Vijayanagara İmparatorluğu’nun sanatsal görüşünü ortaya koyan VittalaTapınak Kompleksi, mimarî açıdan belli bir stilin doruk noktasını temsil etmektedir. 15. yüzyılda inşa edilen yapı, imparatorluk kralları tarafından birkaç kez genişletilmiştir. Büyük bir kompleks biçiminde olan tapınakların yapısı, birleşik duvarlar ve geçit kulelerinden meydana gelmektedir. Kompleksin içinde birkaç tapınak, süslü yapılar ve salonlar yer almaktadır. Vittala Tapınağı’nın öne çıkan özelliklerinden biri, 56 müzikal sütun ve 4 adet açık salondur. Yekpare taştan yapılmış olan ve nazik oymaları ve heykelleriyle göz alıcı bir süse sahip olan sütunlar, büyük salon içinde yer almaktadır. Bu sütunlara dokunularak müzik yapılması enteresan bir deneyimdir ve ziyaretçiler tarafından oldukça ilgi görmektedir.
 
Hampi’nin dikkat çekici bir diğer öğesi ise Fil ahırlarıdır. 11 kubbeli yapının ortasındaki süslü salonun, tören toplantılarında fil alayının geçit yaptığı yer olduğu düşünülmektedir. Ahırlar aynı zamanda, Hampi’nin ilgi gören cazibe merkezlerinden Ranga Tapınağı ve Guard’s Quarter’a açılan bir kapıdır.