Balabancık ve Gazi Aktimur Hisarı

Balabancık ya da diğer adı ile Balaban Kalesi; Bursa’nın Yıldırım ilçesinde yer alan tarihî bir kalıntıdır. Balabancık Hisarı olarak da anılan bu yapı tarihe meydan okuyarak günüme ulaşmayı başarmıştır.

Dönem dönem restorasyondan da geçirilen tarihî yapı yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekmektedir. Balaban ve Gazi Aktimur;bu iki gözetleme kulesine verilen adlardır. 1303 senesinde yaptırılan bu hisarlar günümüzde Bursa’nın fethi şenliklerine de ev sahipliği yaparak tarihini kültürel anlamda da yaşatır.

Yolunuz Yıldırım’a düşecek olursa ya da nisanın başlarında Bursa’dan geçecek olursanız şenliklere katılıp hisarları kültürel etkinliklerle eş zamanlı olarak inceleyebilirsiniz.

Balabancık ve Gazi Aktimur Hisarı Hakkında Bilgi

Balabancık ve Gazi Aktimur hisarlarının tarihi günümüzden yaklaşık olarak 71 5sene öncesine dayanıyor.

Tarihsel bilgi ise şöyle: Gazi Osman Bey; Bilecik, İnegöl, Sakarya ve Yenişehir’i yönetimi altına aldıktan sonra rotasını Bursa’ya çevirmiştir. Ancak Bursa Kalesi o tarihte oldukça sarp kayalıklarla çevrili olduğu için kuşatmak pek de mümkün değildir. Bu engeli aşmak ve kaleyi bertaraf etmek için şehrin doğu ve batı yakasında olmak üzere 2 adet hisar inşa ettirir. İşte bu hisarlar Balabancık ya da Balabanbey ve Gazi Aktimur hisarlarıdır.

 Hava Kulesi adı verilen bu gözetleme kuleleri kaleyi yakından incelemek ve kontrol altına almak için oldukça başarı ile inşa edilmiş yapılardır. Doğu yönündeki Balabanbey Hisarı, batı yönündeki ise Gazi Aktimur Hisarı olarak adlandırılmaktadır.

Gazi Aktimur Hisarı zamana yenik düştüğü için günümüze kadar gelememiştir fakat Balabancık Hisarı günümüze gelebildiği hali ile önce koruma altına alınmış sonra da restorasyondan geçirilmiştir. Önemini kaybetmemesi adına günümüzde Bursa’nın Fethi Şenlikleri de yine Balabancık Hisarı’nda kutlanmaktadır.

Fetih şenlikleri Balabancık Hisarı’nın yanı sıra Yerkapı’da da kutlanmaktadır.

Gazi Osman Bey’in inşa ettirdiği yapılardan doğuda kalan Balabanbey Hisarı günümüzde şehrin doğal yapısı arasında varlığını sürdürmenin yanı sıra estetik bir duruşla görenlerin beğenisini kazanır.

Balabancık ve Gazi Aktimur Hisarları Tarihi

Hisarların adının nereden geldiğini soracak olursanız kale komutanları olan askerlerin adlarından geldiğini söyleyebiliriz. Doğuda konumlanan hisara Balabancık Alp, batıda konumlanan hisara ise Gazi Aktimur Dizdar adını vermiştir.

Bu hava kulelerinden Gazi Aktimur hisarı günümüze gelememiş olsa da söylentiye göre Çelik Palas Oteli’nin üzerindeki tepede yer aldığı rivayet edilir. Günümüze kadar gelebilen Balabanbey Hisarı ise günümüzde Balabanbey İlkokulu’nun hemen yanında konumlanır.

Bu tarihî yapının 1303 senesinde Gazi Osman Bey’in isteği doğrultusunda inşa edildiği bilinir. Yine tarihe göre bu hisarda ordusunu topladığı ve 24 sene boyunca burada konuşlanarak Bizans İmparatorluğu’nun etkinliklerini gözlemlediği bilinir. 6 Nisan 1326 senesi geldiğinde ise Osman Gazi Bey Bursa’yı fetheder.Bu anlamda Osmanlı’nın Bursa’daki ilk eseri olma unvanını elinde bulunduran yapı Bursalılar için de önemli bir yer tutar.

Rivayete göre Osman Gazi, oğlu Orhan Bey’e Tophane surlarındaki Bizans manastırını göstererek, güneşin vurmasıyla parlayan kubbesi için “Beni bu gümüşlü kümbete gömün”demiştir.

Mimari özelliklerinden bahsedecek olursak Balabancık Hisarı’nın Osmanlı yapı tarzını yansıttığını ve Bursa’da bu anlamda da ilk eser olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Duvarlar moloz taştan inşa edilmiştir. Bu taşların arasında ise üç sıra tuğla dizili haldedir. Batı kısmında kala kule yüzeyinde pencere izlerini andıran izler vardır.

Tümüyle günümüze gelememiş olsa da yapının batı ve kuzey duvarlarının bir kısmı günümüze kadar ulaşabilmiştir. Bu hisar duvarları 2006 senesinde belediye tarafından restore edilmiştir. Hisarı bir ücret ödemeden ziyaret edebilirsiniz.

Balabancık ve Gazi Aktimur Hisarı Nerede ve Nasıl Gidilir

Gazi Aktimur Hisarı’nın günümüze kadar gelemediğini belirtmiştik. Ancak aynı tarihlerde yani 1302’de yapılmaya başlanan ve 1304’te tamamlanan Balabancık Hisarı Bursa’nın Yıldırım ilçesinde yer alıyor.

Balabanbey İlkokulu’na oldukça yakın bir mesafede bulunan hisarı görmek için Mollaarap Mahallesi’ne gitmeniz gerekiyor. Ulaşım için farklı alternatifleriniz mevcut.

Otomobil: Şahsi aracınızla hisarı görmek isterseniz navigasyon desteğinden faydalanabilirsiniz.

Otobüs: 37 / B, 38 / B ve 4 / A hat numaralı belediye otobüsleri ile hisara ulaşım sağlayabilirsiniz.

Yaya: Şehir merkezinde oldukça yakın mesafede bulunan hisar için kısa bir yürüyüş yapabilirsiniz.

Taksi: İlçe merkezinde rahatlıkla bulabileceğiniz taksiler vasıtası ile Balabancık Hisarı’na ulaşım sağlayabilirsiniz.