Burana Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Burana,Kırgızistan’ın kuzeyinde bulunan 24 metre yüksekliğe sahip 11. yüzyıldan kalma bir kuledir. İçinde dar bir merdiven ile tepesine çıkabilme imkânının bulunduğu Kule, Balasagun antik şehrinin kalıntılarından biridir. Diğer kalıntılar arasında ise mezarlık, kale kalıntıları ve türbe yer almaktadır. Yüzyıllar boyunca gerçekleşmiş birçok depremin tahribatına maruz kalan Burana Kulesi, ilk yapıldığından 45 metre yüksekliğe sahip iken zamanla alçalmıştır. 15. yüzyılda gerçekleşmiş olan deprem, Kule’nin yüksekliğini 25 metreye kadar düşürmüştür. Burana Kulesi, geneli geometrik olan üzerindeki işlemelerin mükemmel işçiliği ile dikkat çekmektedir.
Burana Kulesi, 9. yüzyılda Karahanlılar tarafından kurulmuş olan Balasagun şehrinin yapıları arasında yer almaktadır. Balasagun, İslamiyet’i ilk kabul eden Karahanlıların 10. ve 11. yüzyıllarda başkenti olmuştur. Döneminin önde gelen bilim, kültür ve sanat şehri olan Balsagun, matematik, felsefe ve astronomi araştırmalarının gerçekleştirildiği yer olma görevi üstlenmiştir. Yerleşik hayata geçiş yapmış olan Türk boylarından vücuda gelmiş olan Karahanlı Devleti, kültürel açıdan birçok değeri bünyesinde geliştirebilmeyi başarmıştır. Balsagun’da doğan Yusuf Has Hacib, Karahanlılar döneminde Kutadgu Bilig adlı eserini kaleme almıştır.
11. yüzyılda inşa edilmiş bir camiinin minaresi olan Burana, yapıldığı devirde minarenin yanı sıra gözetleme kulesi olarak da kullanılmıştır. Balçıktan pişirilmiş tuğlalar ile inşa edilmiş olan Burana Kulesi, dış duvarlarındaki kabartma motifli tuğlalar ile süslenmiştir. Bu motifin tasarımının, bölgede Karahanlılardan evvel yaşamış olan İran kavimlerinden birine ait olduğu tahmin edilmektedir.
Karahanlılar, XI. yüzyılda Büyük Selçukluların yönetimine girmiştir. Bu olaydan itibaren Balsagun şehrinin önemi giderek azalmaya başlamıştır. Moğolların işgali ve tahribatıyla birlikte iyice yıkıma uğramış olan şehirde, yapıların çoğu kerpiçten olduğu için geriye Burana Kulesi’nin de dâhil olduğu yalnızca birkaç yapı kalmıştır.
Burana Kulesi, çevresindeki birçok başka yapı ile birlikte ülkenin simgesel tarihi yapılarıdır. Kültürel açıdan birçok ifadeye sahip Burana, görülmeye değerdir.
Burana Nerededir?
Tarihi İpek Yolu üzerinde yer alan Burana Kulesi, Orta Asya ülkesi olan Kırgızistan’ın kuzeyinde konumlanmaktadır. Chuy Vadisi üzerinde, Tokmok şehrine yakın olan Burana, ülkenin başkenti Bişkek’in yaklaşık 80 kilometre doğusunda yer almaktadır.
Burana’ya Nasıl Gidilir?
Burana’nın yakın konumda bulunduğu Tokmok şehrine, ülkenin başkenti Bişkek’ten toplu taşıma araçları ile ulaşmak mümkündür. Bişkek’ten Tokmok’a toplu taşıma vasıtası ile ulaşmak yaklaşık 45 dakika sürmektedir. Tokmok’tan Burana’ya kalan mesafe ise yaklaşık 24 kilometredir. Bu yolda ise taksi kullanmak gerekmektedir.
Burana’da Görülecek Yerler
Burana Kulesi’nin çevresinde de görülmeye değer başka birçok tarihi kalıntı mevcuttur. Bunlardan biri olan balballar, yarı göçebe Türklere ait olan mezar taşlarıdır. Eski Türklerde, öldürdüğü düşmanları temsil eden bu taş heykeller, savaşçının mezarının etrafına dikilirmiş. 6. yüzyıla kadar tarihlenen bu mezar taşları koleksiyonu görülmeye değerdir.
Chuy Vadisi’nden toplanıp buraya getirilmiş olan kaya resimleri ise 2. yüzyıldan günümüze kadar kalmış çok değerli tarihi miraslardır.
Burana Kulesi’nin yanında küçük bir yerel müze de bulunmaktadır. Müzede, Balsagun’dan kalma paralar, Çin sikkeleri, Kutadgu Bilig hakkında bilgi ve mücevher gibi obje ve bilgiler sergilenmektedir. Müzede hediyelik eşya dükkânı da bulunmaktadır.
Burana Kulesi, oldukça güzel bir peyzaj içerisinde yer aldığından, tepesine çıkıp etrafın manzarasını izlemek oldukça etkileyicidir. Ayrıca çevredeki tepelere de vakit ayırıp vadi manzarasını geniş bir açıdan izlemek mümkündür.
