Erivan, Gürcistan'ın başkenti Tiflis'e minibüs ile 5 saat uzaklıkta. Tiflis'ten Ermenistan sınırına kadar olan yol 1 saat kadar ve genelde düz ve bakımlı. Ermenistan tarafına geçer geçmez dağlık kısım başlıyor ve Erivan'a varana kadar sürüyor. Ermenistan vizesi sınırda 8 dolar karşılığı beklemeden alınıyor, siz başvuru formunu doldururken Türkçe konuşan gümrük memuru vizenizi hazırlamış oluyor bile. Ermenistan-Türkiye sınırı kapalı olduğu için Erivan'a karadan gitmenin yolu Gürcistan ya da İran üzerinden geçmekte. Ermenistan'a geçer geçmez Kars-Gürcistan-Ermenistan rotasını takip eden onlarca Türk tırı ile karşılaşıyoruz; şoförümüz kelle koltuk sollamalarla hızlı bir şekilde yol alıyor, arada da küfredip duruyor.
Erivan'a varıp hostele eşyalarımı bırakıyorum. Sizinle şehri dolaşmaya en yüksek yere çıkarak başlayalım; kısaca "anıt" denilen Sovyetler Birliği ile ilişkilerin 50. yılında yapılmış olan geniş park / anıt / gezi alanına gidiyoruz. Opera binasından anıta çıkan yolda ilk önce Cafesjian Müzesi’nin bir parçası olan heykel parkından geçiyor. Sonra da "Kaskat" denen bahçe-merdiven-müze karışımı yoldan en tepeye varıyor. Yukarı çıkmak dura kalka 20-30 dakikamı alıyor.
Tepeye varınca Erivan'ın tüm mahalleri rahatça seçiliyor. Hafif kafanızı sağa çevirip bakarsanız da Ağrı Dağı tüm heybetiyle karşımızda. Erivan'dan Iğdır, sınır açık olsa 45 dakika sürer ancak.
Erivan 1918'e kadar nüfusu 20.000'i ancak bulan bir yermiş. Daha sonra büyüyerek nüfusu 1 milyonu az geçmiş. Şehir pek turistik bir şehir değil ama 1-2 günlük gezecek yer var. Şehri gezmeye ilk başlayabileceğiniz yerlerden biri Cumhuriyet Meydanı, geniş meydanın köşelerinde devlet binaları sıralanmış. Ortadaki havuzda güneş batınca müzik ve fıskiyelerden fışkıran sularlar gösteri yapılıyor. Meraklısı çok…
Meydanın kuzeyine doğru yürüyüp oradan yeni geliştirilmekte olan Hyusisayin yaya caddesine giriyoruz. Burası şehrin pahalı markalar için planlanan bölgesi ama henüz tamamlanmamış. Ermenistan'ın nüfusu 3 milyon ama yurtdışında 8 milyon kadar Ermeni'nin yaşadığı düşünülüyor. Bağımsızlıktan sonra yurtdışında yaşayan Ermeniler (diaspora) ülkeye yatırım yapmaya başlamışlar ve ülke bir ara çok hızlı büyümüş. Son finansal krizde ise para akımı durmuş, ekonomi çökmüş, birçok Ermenistan vatandaşı yurtdışında iş aramak zorunda kalmış.
Caddenin sonunda opera binası ve çevresinde onlarca kafe var. Özellikle geceleri kafeler şaşırtıcı derecede kalabalık. Ekonomik kriz ya da para olmaması Erivanlıları her gece dışarı çıkmaktan henüz alıkoyamıyor.
Kafelerde tek bir şey ısmarladıktan sonra garsonlar size ilişmiyor. Fazla bir şey ısmarlamadan uzun süre oturulabilirsiniz. Opera parkının yanındaki Mashtot ve Abovyan caddeleri de geceleri kafe trafiğinden nasibini fazlasıyla alan mekânlar. Gece dışarı çıkınca özellikle kadınların fazlalığı dikkat çekici. Ülke nüfusu yaklaşık üç milyon iki yüz bin, bunun yaklaşık iki milyon yüz bini kadın. Yani bir erkeğe iki kadın düşüyor. Bunun nedeniyse bozulan ekonomi nedeniyle erkeklerin yurtdışındaki işlere gitmeleri.
Erivan yaz aylarında oldukça sıcak ama en azından nemli değil. Öğle saatlerinde güneşten kaçabildiğiniz sürece şehrin caddelerinde ve parklarında yürüyüp çevrenizi gözlemleyerek iyi vakit geçirebilirsiniz.