Özellikle Batı Guatemala’nın dağlık kesimlerinde halk tarafından kutsal ilan edilmiş bir aziz Maximon. San Simon olarak da adlandırılan Maximon halk arasında “maa-shee-mohn” olarak telaffuz edildiği için Mashimon olarak dile geçmiş.
Maya kültüründe yaygın kabul gören bu kutsal kişi yabancılar tarafından çok iyi anlaşılamasa da eski Maya tanrısı Mam’ın günümüz Katolik inançlarıyla bir araya gelmesiyle ortaya çıktığı düşünülmektedir.
Maximon tanrılaştırılmış bir put aslında ve bu 1 metrelik tahtadan yapılmış olan Maximon heykeli Atitlan Gülü kıyısındaki Santiago de Atitlan’da ziyaret edilebiliyor. Ancak heykeli ziyaret etmek için ücret ödemeniz, fotoğrafını çekmek içinse giriş ücretinin neredeyse 4 katı ücret ödemeniz gerekiyor.
Maximon’un heykelinin sabit bir yeri yok. Her sene kasaba halkı tarafından maddi gücü yetersiz bir aile seçiliyor ve Maximon’a o aile bakmakla yükümlü oluyor. Aile Maximon’a göz kulak olurken aynı zamanda gelen ziyaretçilerden aldığı giriş ücretleri ile de kalkınıyor. Maximon’un hastalıkları iyileştirdiği ve dilekleri gerçekleştirdiğine inananlar, Maximon’un kapısını arşınlıyorlar. Hem de öyle bedavaya değil. Maximondan şifa ya da dilek dilemenin elbet bir ücreti var. Ziyarete gelirken mutlaka Maximon’a en sevdiği şeyler olan sigara, puro, alkollü içki ve de çeşitli çerez ve meyve getiriyorlar.
Maximon’un tutulduğu odada bir de Hz. İsa’nın resmi yer alıyor. Aslında Maximon Maya, Hristiyanlık ve Pagan gibi farklı pek çok inanışın karması ile ortaya çıkmış gibi.
Maximon ile ilgili çok sayıda efsane var. Bunlardan ilki şöyle: Efsaneye göre işçiler tarlada çalışırlarken, Maximon bütün işçilerin eşleriyle cinsel ilişkiye girmiş. İşçiler tarladan dönüp durumu öğrendiklerine çok sinirlenmişler ve Maximon’u buldukları gibi yakalayıp kollarını ve bacaklarını kesmişler. İşte bu nedenle pek çok Maximon heykelinin kol ve bacaklara sahip olmamasının sebebi buymuş. Ancak ilginçtir ki bu olay üzerine Maximon’u tanrılaştırmışlar.
Bir diğer yaygın anlatılan efsane ise şu şekilde; Maximon içki ve sigaraya çok düşkünmüş. Maximon, İspanyollar bu bölgeye gelmeden önce kendi topraklarına yabancıların geleceğini ve de bu bölgede çok büyük bir kıyım yapacaklarını söylemiş. Ancak Maya halkı böyle olumsuz ve ürkütücü yorum yaptığı gerekçesi ile Maximon’un önce kollarını ve ayaklarını kesmişler sonra da öldürmüşler. Ancak Maximon’un öldürülmesinden bir süre sonra İspanyollar gelip yerel halkı kıyıma uğratınca Maximon’un dediklerinin doğru çıktığını görmüşler ve Maximon kıymete binmiş ve Maximon’u tanrılaştırmışlar ve maketini yapmışlar.
Maximon’a inanılan köylerde, kutsal hafta boyunca onu temsil eden bir heykel köyün sokaklarında dolaştırılır. Yılın diğer zamanlarında ise heykel o sene hangi ailenin sorumluluğunda olacaksa o evde ziyaretleri kabul eder.
Heykelin başında sağında ve solunda duran iki kişi, Maximon’un tutulduğu kutsal mekândaki düzeni sağlar. Maximon burada ziyaretçilerin isteklerini dinler. Sağ ve solunda duran kişiler Maximon’a sürekli sigara ve içki içirirler. O nedenle bu mekân sürekli duman altı vaziyettedir. Maximon’un içtiği sigaraların külleri ayrı, izmaritleri ayrı kaplarda toplanır. Toplanan bu küller ve izmaritler daha sonra satılır. Çünkü yerel halk Maximon’un içtiği sigara küllerinin uykusuzluğa iyi geldiğine izmaritlerinin ise kendilerini hırsızlığa karşı koruduğuna inanıyorlar.
Maximon yaklaşık 2 haftada bir olan kutsal Perşembe dedikleri zamanlarda bulunduğu evden çıkartılarak Santiago kasabasının merkezinde yer alan kilisenin çaprazındaki eve götürülüyor ve orada beden temizliği yapılıyormuş. Vücut temizliğini yapan rahipler arasında konuşulan şey ise vücudunun canlı olduğu. Bedeni temizlendikten sonra ise temiz kıyafetleri giydirilerek yeniden evine götürülüyor. Kıyafetlerinde ise daha çok 18. yüzyılı anımsatacak giysiler seçiliyor ve kafasına kovboy şapkası takılıyor.
İlginçtir ki buradaki yerel halk arasında eğitimli olanlar arasında bile Maximon’a büyük bir saygı var.
Bir hikâyeye göre zamanında Maximon’u Amerikalı 3 kişi ziyaret etmiş. Ama anlatılanlarla ve Maximon ile dalga geçmişler. Ziyaret sonrası 3 arkadaştan fotoğraf çekenin tüm seyahatte Maximon ile ilgili çektiği pozlar yanmış. Diğeri mide spazmı geçirmiş. Bir diğeri ise düşüp kafasını yarmış.
İnanıp inanmamak size kalmış... Ne diyelim Tanrı herkesi Maximon’un gazabından korusun.