Sri Lanka'nın Güneyinde İlk Durak Beruwala

TBC Asia Blog Ödülleri kapsamında davet edildiğimiz Sri Lanka’nın güneyini keşifteyiz. Maalesef ki eşim Murat, Tayvan’dan geleceği için programın ilk gününü kaçırdı. Ama ben size ilk gün neler yaşandı anlatayım :)

Başkent Kolombo’da Cinnamon Lakeside Hotel'de bloggerlar olarak dört gruba ayrıldık. Ben ve Murat güney bölgesini seçtiğimiz için güneye giden bloggerlar ile birlikte otobüse bindim. Yeni insanlar tanımak, hele de aynı ortak zevki, seyahat tutkusunu paylaştığın kişilerle tanışmak gerçekten harika bir şey. Herkesin anlatacak çok şeyi var, aynı zamanda bu anlatılanları dinlemeye hevesli geniş de bir grup. Seyahat keyifli olacak gibi…

Geleneksel Balıkçılığın Hala Yaşatıldığı Beruwala 

Kolombo ile Beruwala arası 100 kilometre; ancak yolculuk 3 saat civarında sürüyor. Çünkü Kolombo çevresinde oldukça yoğun bir trafik var. Kolombo’dan 20-25 kilometre uzaklaştıktan sonra ise yol epey bozulup darlaşıyor. Bu nedenle Beruwala’ya varışımız yaklaşık 3 saati buluyor.

Beruwala’ya vardığımız gibi Cinnamon Beruwala'ya yerleşiyoruz. Okyanus kenarında yer alan Cinnamon Bey Beruwala, Hindistan cevizi ağaçlarıyla kaplı geniş bir bahçeye ve oldukça büyük bir havuza sahip.

Odalar ise son derece bakımlı ve tertemiz. Kaldığım odanın terası direkt havuza açılıyordu. Havuzun hemen arkası ise alabildiğine okyanus. Buradaki tek problem yoğun nem. Odadan çıktığınız gibi nefes almakta zorlanacaksınız, hele ki gözlük kullanıyorsanız, gözlüğünüzün sürekli buğulanacağını unutmayın.

Odaya yerleştim. Okyanus ben gittiğimde epey dalgalıydı, o nedenle görevliler havuza yönlendirdi. Risk almaya hiç gerek yok. Biraz serinlemek için havuz keyfi ve ardından öğle yemeği. Daha önceki ziyaretlerimde de Sri Lanka mutfağından çok keyif almıştım, bu kez de aldım. Hele biraz baharatlı yemekler seviyorsanız sizden mutlusu olmaz buradaki yemek vakitlerinde.

Kalutara bölgesinde yer alan Beruwala’nın yerel dildeki anlamı “Yelkenlerin indirildiği yer”. Ana geçim kaynağı ise balıkçılık. Burada balıkçılık geleneksel yöntemler ile yapılıyor. Buna da “tahta ayaklar üzerinde balıkçılık” anlamına gelen “Stilt fishing” deniyor. Tabii modern zamanların ve yeni teknolojiden her ne kadar payını alsa da halen bölgede özellikle Koggala, Kathaluwa ve Ahangama bölgesinde yaşayan yaklaşık 500 aile bu geleneksel yöntemler ile avlanmaya devam ediyor. Avlanmayı ise genellikle gün doğumunda ya da gün batımında yapıyorlar.

Denizin ortasındaki tahta ayaklara petta deniliyor. Petta'nın üzerine çıkan balıkçı büyük bir sabırla saatlerce orada dengede durup balık avlıyor. Hatta bazen bir pettada birden fazla balıkçı da olabiliyor. Yakaladıkları balıkları bellerine taktıkları torba ya da sepete atıyorlar. Bu bölgede tutulan balık cinsi ise çoğunlukla istavrit ya da ringa.

Şimdi aklınıza şu soru gelebilir: Kıyıdan ya da iskeleden balık tutmak varken neden böyle zorlu bir yöntem seçmişler? Bu gelenek aslında öyle çok çok öncelere dayanmıyor. 2. Dünya Savaşı sırasında çevrede yiyecek şeyler azaldığında tüm halk denizlere akın etmiş. Böyle olunca da bazı balıkçılar yer olmayınca denizin içinden balık tutmaya başlamışlar. O zamandan beri de geleneksel hale dönüşmüş. Ama günümüzde daha çok turistler için gösteri niteliğinde yapılıyor.

Beruwala’nın bir özelliği ise adadaki ilk Müslüman yerleşimlerden biri olması. 8. yüzyılda buraya Arap tüccarlar yerleşmeye başlamış. O dönemde yerleşmiş olan Arap taş tüccarlarının büyük büyük torunları halen burada özellikle de China Fort denilen bölgede yaşıyorlar. Beruwala’daki en eski cami ise Msjid-ul-Abrar.

Sri Lanka’daki ilk ve en eski kız okulu olan Al-Fasiyatul Nasriya Müslüman Balika Maha Vidyalaya’ya da ev sahipliği yapan Beruwala’da çok sayıda Hindu ve Budist tapınağı da bulunmakta. Hatta bazı Budist ve Hindu Tapınakları iç içe. Bu da aslında dinler arası hoşgörünün açık bir göstergesi. İşte biz de bu ziyaretimizde böyle bir tapınağı ziyaret ettik.

Tapınağın Budist bölümünde tütsüler yakılıp, çiçek yaprakları bırakılıp, dualar edilirken Hindu tarafında tanrılarına renkli mumlar yakıp meyve ya da hayvan kurban ettikleri alanlar var.

Burada biraz oturup insanları gözlemlediğinizde çok enteresan anlara tanık olabiliyorsunuz. Mesela tapınağın bahçesinden el ele giren bir çift. Erkek Hindu bölümüne, kadın Budist bölümüne geçiyor. Her ikisi de ibadetlerini yapıyor. Yaklaşık 15 – 20 dakika sonra yine el ele tapınaktan ayrılıyorlar. Ne kadar güzel… Bir başka köşede elinde Hindistan cevizi üzerinde tütsü tutan bir kadın…. Hindistan cevizini sırayla tüm panditlere kutsatıyor, ardından dualarını okuyor ve Hindistan cevizini fırlatıp kırıyor. Meğerse bu aldatan eş geri çark etsin diye yapılan bir dua imiş. Enteresan görüntüler…

Buradan sonra Kosgoda’da bulunan deniz kaplumbağaları bakıldığı merkeze gidiyoruz. Ama bu başlı başına bir başka hikaye.

Kosgoda Kaplumbağa Bakım Merkezi

Sri Lanka’nın güney batısında yer alan Beruwala’nın yaklaşık 8 kilometre güneyinde uzun sapsarı sahilleri ile Bentota bölgesi yer alıyor. Tatil Köyleri ve otellere ev sahipliği yapan Bentota çok turistik bir sahil yerleşimi. Bu bölge özellikle sörfçüler ve dalgıçlar tarafından tercih ediliyor. Eğer bu bölgede konaklamak isterseniz palmiye ağaçları ile kaplı bahçesi, geniş  havuzu ve yerel dokunuşları hissedebileceğiniz tasarımı ile Bentota Beach by Cinnamon otelini kesinlikle önerebilirim.

Bentota’nın 7-8 kilometre güneyinde yer alan Kosgoda Deniz Kaplumbağaları Merkezi (Kosgoda Turtle Conservation Center) bölgenin en dikkat çekici noktalarından.

Kosgoda sahili aynı bizim Dalyan İztuzu Plajı’nda olduğu gibi deniz kaplumbağalarının yumurtlama alanı. Dalyan’a gidenler mutlaka İz tuzu Plajı’nı ve buradaki June Haimoff’un çabaları sonucu açılan DEKAMER’i (Deniz Kaplumbağaları Araştırma Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi) ziyaret etmiştir. Etmeyenler de sevgili Ebru’nun yazısını okuyabilirler.

İşte Kosgoda’daki tesis de tam olarak İztuzu’ndaki merkez ile aynı amaca hizmet ediyor. Tesise girişimizden itibaren buradaki bir görevli bize tek tek bölümleri açıklamaya başlıyor. Burada kaplumbağaları sadece tedavi etmiyorlar, aynı zamanda yeni doğmuş kaplumbağaları da bir çeşit korumaya alıyorlar.

Bu merkez Kosgoda sahilindeki yumurtaların korunması, yavru kaplumbağaların yetiştirilmesi ve yaralı kaplumbağaların tedavisi için kurulmuş.

Özellikle yumurtlama döneminde gece saatlerinde kumsala gelen – ki zaman zaman tesisin önündeki kumsala boyu 3 metreye ulaşan - kaplumbağalar gelip yumurtluyorlarmış. Ardından bu merkezdeki görevliler bu yumurtaları toplayıp, merkez içinde korumalı bir açık hava alanda zemini kumlu özel alana transfer ediyorlar. Yumurtalar bu alana taşındıktan sonra toplandıkları gün not ediliyor ve tekrar kuma gömülüyor. Ardından kaplumbağaların yumurtadan çıkması bekleniyor.

Kaplumbağa kabuğundan çıktığı gibi hemen yan taraftaki havuzlara alınıyor. Buradaki görevli bu bebek kaplumbağalar ile ilgili bilgiler veriyor. Kamlumbağalar ilk doğduklarında kabukları çok sert olmuyor, büyüdükçe kabukları da kalınlaşıp sertleşiyor. Kabuğun alt kısmı ise kaplumbağa 3 günlük olana kadar tam kapanmıyor. Ufak bir delik kalıyor. Bu da saldırıya en açık oldukları dönem.

Bu kaplumbağalar o kadar şaşkın ki, havuzun içinde hızlı hızlı hareket ediyorlar. Sağlıklı olarak dışarıda kendilerini idare edecek olgunluğa geldiklerinde tekrar denize geri bırakılıyorlar.

Sırasıyla yan havuzlara geçiyoruz. Farklı yaşlarda, farklı türlerde pek çok deniz kaplumbağası var burada. Bir cins kabuğu üzerinden gıdıklanıyordu ve oldukça enteresandı. Bazı havuzlarda ise yaralı, iyileşmeyi bekleyen kaplumbağalar var. Bu kaplumbağaların bir kısmı yedikleri plastik poşet gibi atıklardan etkilenmiş, bir kısmı teknelerin motoruna takılmış, değişik hikayeleri var.

Peki siz hiç albino kaplumbağa gördünüz mü? İşte bence buradaki en ilginç şey bu albino kaplumbağalardı. Albino kaplumbağaların kasları biraz daha güçsüz olduğundan ön bacaklarını kabuklarının üzerine doğru koyup dinlendirerek yüzüyorlar. Ve tabii ki renkleri çok daha açık.

Bu turumuz sonrası akşamüzeri günbatımını izlemek üzere Beruwala’daki otelimiz Cinnamon Beruwala’ya geri dönüyoruz.