Bodrum'a Özgü Bir Gelenek: Hardumya

2021 yılının Temmuz ayında unutulmuş bir sakatat yemeği ile tanıştım. Bodrum Kumbahçe Mahallesinde komşularımla bayramlaşma günüydü. Komşum Zerrin Şenol ikindi vakti kahve ikramından sonra, güneş ufukta kaybolma yolculuğuna hazırlanırken "Bayram sofrası olmazsa olmazımdır" dedi. Eltisi Feride Şenol, kurulan sofraya geleneksel yemek ile katıldı. Kalabalık bir aile sofra başında, salata, pilav, tatlı çeşitleri ve kurban etinin her hali sofrada. Ciğer kavurması, et kavurması, Hardumya…

Hardumya   

Hiç duymadığım, tatmadığım bir yemek tabağımda. Ben ona baktım, o bana baktı. Adını sordum. Ege şivesiyle, biraz melodik bir sesle ‘Hardumya’ dediler. Bir daha sordum. Hardumya, Hardumya…

Hardumya’yı yapan Feride Hanım kurban bayramında yapılan yöresel bir lezzet olduğunu vurguladı. Çocukluk yıllarından bugüne her bayram yapılırmış. Bu geleneği devam ettirmek için çaba gösteren Egeli bir kadından dinledim Hadumya’yı.

Hardumya İçin Malzemeler

Kurban bayramında kesilen koyun, keçi veya koçun ince bağırsağı

Kesilen hayvanın kaburga kısmından çıkan etli eğe kemikleri

Hardumya Nasıl Yapılır?

Kurban kesilen hayvanın ince bağırsağı halat toplar gibi sararak alın. Musluğa hortum takar gibi bağırsağın bir ucunu takın, diğer ucundan içindeki pislikleri akıtın. Bu işlemi 3-4 kez tekrar ederek iyice temizleyin (Pisliği akıttıktan sonra tuz ile de ovabilirsiniz).

İnce bağırsakları tertemiz yıkadıktan sonra leğene yerleştirin. 1,5 kaşık un, 1 ya da 2 limon suyu koyup iyice karıştırdıktan sonra 15 dakika dinlenmeye bırakın. Dinlenme süresinden sonra tekrar yıkayın.  

Koyunun kaburga kısımlarında çıkan eğe kemiklerini ikiye bölün, eğer çok büyükse üçe de bölebilirsiniz. Yıkanmış temiz bağırsakları eğe kemiklerinin üzerine boş yer kalmayacak şekilde dantel gibi sarın. Düdüklü tencereye dizin ve üzerine geçecek kadar sıcak su ekleyin. Arzuya göre içine biraz karabiber biraz kimyon ve tuz koyup kırk beş dakika pişirin.

Düdüklü tencerenizi açtıktan sonra terbiyesi için bir buçuk kaşık unu ve bir limonu sıkıp bir tabak içinde çırpın ve yavaş yavaş içine döküp beş dakika daha kaynatın.  

Hardumya servise hazır.

Afiyet olsun…

Bayram, Geleneklerle Güzel

Bodrum’da kurban bayramlarında yapılan bu özel yemeğinin tadı biraz paça çorba tadında, biraz kokoreç çorbası gibi. Her alanda her şeyi değerlendiren, hiçbir şeyi çöpe atmayan, bu güzel lezzeti mutfağımıza armağan eden atalarımıza selam olsun.

Unutulmuş ve zahmetli yemeğimiz Hardumya, Bodrum yöresinde değişik malzemelerle kullanarak yapılıyor. Etli ve işkembeli Hardumya'nın yanı sıra kuzu eti üzerinde, ince bağırsak ve işkembe ile de pişiriliyor. Bazı Hardumya yemeklerine çeşitli sebzeler ekleniyor.  

Bu gelenekleri yaşatan herkese sonsuz teşekkürler.

Bayramlarımız, geleneklerimizle şenlensin…